Khoa bảng xứ Nghệ trong Văn bia Văn Miếu Quốc Tử Giám Nguyễn Đào Nguyên
Bên cạnh các văn bản đăng khoa lục, các bộ sử, gia phả các dòng họ nổi
tiếng…hệ thống văn bia đề danh tiến sĩ tại Văn Miếu Quốc Tử Giám là một
nguồn tài liệu hết sức quý giá khi tìm hiểu truyền thống, thành tích
khoa cử xứ Nghệ (Nghệ An, Hà Tĩnh) thời Lê sơ - Lê Trung Hưng.
Can Lộc: Một vùng quê hiếu học
Với 542 năm tồn tại và phát triển, Can Lộc (xưa kia còn có tên là Thiên
Lộc), được mệnh danh vùng "địa linh nhân kiệt". Là một huyện thuần nông,
nhưng đây lại là vùng đất có truyền thống văn hóa. Người dân hiền hòa,
hiếu học, nhiều người đỗ đạt, là cái nôi của Hồng Sơn văn phái..
Liệt nữ Nguyễn Thị Quang Thái
Nếu có danh hiệu cao quý nhất cho một gia đình Việt Nam, có gia đình
chị; nếu có danh hiệu cao quý nhất cho phụ nữ Việt Nam, có chị!
Tiếng Nghệ trong thơ Nguyễn Bùi Vợi
Lớp từ ngữ tiếng Nghệ này càng tô đậm chất Nghệ trong thơ ông, làm nên
cái duyên cho thơ ông. Sự chắt lọc nghiệt ngã của thời gian đã giữ lại
cho tiếng Nghệ những nét tinh tế nhất và chúng đã lấp lánh trong thơ
Nguyễn Bùi Vợi.
XỨ NGHỆ - một vùng văn hóa nghĩa tình
Thi sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ Nguyễn Trọng Tạo là một anh dân Nghệ nhưng đã
"trôi nổi" cùng văn chương, nghệ thuật trên nhiều nẻo đường, nhiều không
gian khác nhau của Cái Đẹp. Anh, hình như không còn chỉ là của xứ Nghệ.
Sau khi đậu đạt, vinh quy, cụ Nguyễn Sinh Sắc chưa muốn “lai kinh”, tâm
trạng cụ rối bời, cái nhục mất nước, cảnh nhốn nháo ở chốn quan trường
làm lương tâm cụ cắn rứt. Cụ tìm cách “cáo ốm” với bề trên. Trong thời
gian đó cụ Phó bảng đến nhiều địa phương của hai tỉnh Nghệ An và Hà
Tĩnh, trong đó có làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu.
Chuyện đời một Trung tướng (Baonghean) -Những ngày này, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân đang hướng tới Lễ kỷ niệm 77 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944- 22/12/2011) và Ngày hội Quốc phòng toàn dân. Bạn đọc hôm nay cảm phục khi được đọc hồi ức “Niềm tin và lẽ sống” (Nxb Quân đội nhân dân, 1995) của Trung tướng Nguyễn Đệ quê Võ Liệt, Thanh Chương - Nghệ An, biệt danh Ba Trung (1928-1998). Cuộc đời và sự nghiệp của vị tướng này là bản anh hùng ca bất hủ, là một điển hình trong quá trình tranh đấu vươn lên từ kiếp đời nô lệ, đánh bại các thế lực bạo tàn để giành lấy tự do và độc lập...
GS. TS Toán học Lê Văn Thiêm - Người con Hà Tĩnh nặng lòng vì đất nước, quê hương Giáo sư Lê Văn Thiêm là người có công hàng đầu trong việc xây dựng và phát triển các ngành khoa học cơ bản tự nhiên, đặc biệt là Toán học và ông đã có những đóng góp lớn trong gây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy, nghiên cứu khoa học cơ bản của nước nhà sau ngày kháng chiến chống thực dân Pháp. Hiện tên ông đã đặt tên cho giải thưởng toán học Lê Văn Thiêm - một giải thưởng của Hội Toán học Việt Nam
Thân sỹ Nguyễn Đức Hoành và người chị của Bác Hồ (Baonghean.vn) Tháng 5 năm 1996, đoàn cán bộ Bảo tàng Xô Viết Nghệ - Tĩnh ra thăm Vịnh Hạ Long và Bảo tàng Quảng Ninh. Xe vừa đến cổng bảo tàng, anh Nguyễn Đức Nựu, cán bộ ra đón chúng tôi. Nghe giọng nói, tôi cười: “Anh ở xứ Nghệ quê choa à?”. Anh vui vẻ: “Bố mẹ tôi ở huyện Đức Thọ – Hà Tĩnh, học xong đại học tôi được tổ chức phân công về bảo tàng này. Rồi anh mời chúng tôi vào phòng khách uống nước, thăm bảo tàng.
16 CHỮ VÀNG CỦA HOÀNG GIÁP NGUYỄN KHẮC NIÊM NTT – Tôi may mắn có thời gian công tác với nhà văn Nguyễn Khắc Phê con trai cụ Hoàng Giáp. Cụ có nhiều người con nổi tiếng như GS Nguyễn Khắc Viện, GS Nguyễn Khắc Phi, GS Nguyễn Khắc Dương, nữ sĩ Thiếu Anh… Và đặc biệt gia đình cụ lại là thông gia với gia đình Hoàng Giáp Đặng Văn Thụy ở Diễn Châu quê tôi. Chỉ nhìn những người con đầy tài năng và nhân cách cũng biết họ đã được thừa hưởng một nền giáo dục từ gia đình như thế nào. Có thể nói khí chất của người cha đã ảnh hưởng rất lớn tới các con…
PHAN CHÂU TRINH: “NHÀ CÁCH MẠNG HÀNG ĐẦU CỦA VIỆT NAM” Ngày 24-3-1926, cách đây đúng 80 năm, một tin chấn động loan khắp nước: chí sĩ Phan Châu Trinh đã qua đời. Ngày 4-4 tiếp liền đó, tại Sài Gòn, đã diễn ra đám tang của ông, mà Nguyễn Ái Quốc lúc ấy đã báo cáo với Quốc tế Cộng sản là “trong lịch sử người An Nam chưa từng được chứng kiến một sự kiện to lớn như vậy bao giờ”.
NGUYỄN CÔNG TRỨ - NGƯỜI KHAI SINH HAI MẢNH ĐẤT “NÚI VÀNG, BIỂN BẠC” Nguyễn Công Trứ (1778-1859) tự là Tồn Chất, hiệu là Ngô Trai, biệt hiệu là Hy Văn, quê ở làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, trấn Nghệ An (nay thuộc huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh), đỗ giải nguyên khoa Kỷ Mão đời vua Gia Long 1819.
Nguyễn Du là nhà thơ sống hết mình, tư tưởng, tình cảm, tài năng nghệ thuật của ông xuyên suốt các tác phẩm của ông, xuyên suốt cuộc đời ông và thể hiện rõ nhất qua áng văn chương tuyệt vời là Truyện Kiều.
Nguyễn Sinh Sắc - Người định hình nhân cách cho Chủ tịch Hồ Chí Minh Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc là một nhà khoa bảng vào đầu thế kỷ XX, lúc mà dân tộc Việt Nam đang bị chìm đắm trong ách nô lệ của thực dân Pháp và cũng là lúc nhiều nhà yêu nước trăn trở tìm con đường giải phóng.
Là vùng quê thuần nông nhưng người dân xã Trù Sơn (Đô Lương, Nghệ An) không làm ra nhiều lúa gạo, thứ hàng hoá chính mà họ tạo ra bằng đôi tay khéo léo ngay trên mảnh đất cằn cỗi này là những chiếc nồi đất.
Lời những cô gái Ngã ba Đồng Lộc Sau hơn 40 năm yên nghỉ nơi ngã ba lịch sử ấy, 10 ngôi mộ của những cô gái Ngã ba Đồng Lộc đã đón biết bao người thăm viếng và thắp hương tưởng nhớ. Và tôi, trong một ngày mùa thu về thăm mộ các chị, chợt sững sờ khi đứng trước tấm bia đá khắc bài thơ của nhà thơ Vương Trọng, bài thơ với những câu thơ giản dị, những mong ước chân thành như chính tấm lòng của 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc nhắn gửi với người đang sống..
Danh nhân xứ Nghệ - Giáo Sư Hoàng Xuân Hãn (1908-1996) Cả cuộc đời Hoàng Xuân Hãn là tấm gương về lẽ sống làm người, về phẩm chất của người trí thức chân chính. Ông là nhà khoa học bách khoa, đã cống hiến sáng tạo không biết mệt mỏi trên nhiều lĩnh vực lịch sử, thiên văn, văn học.
Rạng danh đất học Hồng Lam Nơi khúc ruột miền Trung đầy gian khó và rất đỗi thân thương, có một mảnh đất đã hội tụ linh khí ngàn năm và nổi danh trong lịch sử văn hiến nước nhà - đất Hồng Lam. Trên mảnh đất ấy, suốt dọc chiều dài thời gian, biết bao nhiêu người con tài danh, yêu chuộng văn chương khoa bảng, coi trọng đạo học đã làm nên một bản sắc Hà Tĩnh không thể trộn lẫn như: La Sơn Phu tử Nguyên Thiếp, Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Huy Tự, Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ, Đoàn Tử Quang, Lê Quảng Ý, Lê Quảng Chí, Ngô Xuân Diệu, Cù Huy Cận…
Thanh Lương – Vùng quê giàu truyền thống cách mạng (Baonghean) - Người dân xã Thanh Lương (Thanh Chương, Nghệ An) rất đỗi tự hào bởi trên mảnh đất quê hương mình có khá nhiều di tích lịch sử, là những minh chứng sinh động cho bề dày truyền thống về lịch sử- văn hóa của một vùng quê.
.jpg)
 (1).gif)
