Article by Martin Küper

Với lực lượng nhân sự thua kém Nga, Ukraine đang đặt cược lớn vào các robot mặt đất nhằm thay đổi cục diện chiến trường.

Trong khi các drone cảm tử trên không đã trở thành biểu tượng của sức mạnh phòng thủ Ukraine, thì nay drone mặt đất (UGV) – phương tiện không người lái hoạt động trên mặt đất – đang dần đóng vai trò then chốt, đặc biệt với lực lượng bộ binh thiếu hụt nhân sự trầm trọng.

Theo t-online ngày 20/7, hơn 200 công ty Ukraine đang tham gia phát triển UGV, từ các mẫu nhỏ chở hàng đến những phương tiện vũ trang nặng phục vụ chiến đấu. Tư duy cốt lõi của UGV là bảo vệ sinh mạng binh sĩ bằng cách để robot thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm. Đây không chỉ là vấn đề đạo đức, mà còn là chiến lược sống còn nếu Ukraine muốn cầm cự trước sức ép quân số khổng lồ từ Nga.

Drone mặt đất: Lực lượng thay thế bộ binh

Trong khi Nga tuyển mộ từ 40.000–45.000 binh sĩ mới mỗi tháng, Ukraine chỉ huy động được 25.000–27.000 người, theo dữ liệu của chính phủ Kiev. Drone mặt đất vì vậy được kỳ vọng sẽ giảm nhu cầu huy động binh sĩ, kể cả trong các vai trò hậu cần và cứu thương. “Hiệu quả lớn nhất của UGV là giúp Ukraine dần giảm phụ thuộc vào bộ binh,” chuyên gia quân sự Jakub Janowsky nhận định trên Kyiv Independent.

“Liut” và “D-21-12R” – Vũ khí sát thương không người lái

Theo tình báo quân sự Ukraine (HUR), drone chiến đấu "Liut" (tức "Cơn thịnh nộ") đã chứng minh năng lực trong thực chiến. Được trang bị súng máy cỡ nòng 7,62mm, Liut có khả năng phát hiện và tiêu diệt mục tiêu cả ngày lẫn đêm, vận hành nhờ động cơ điện êm ái, thân xe chắc chắn, phù hợp mọi địa hình.

Trong khi đó, drone “D-21-12R”, được Bộ Quốc phòng Ukraine phê duyệt triển khai từ tháng 4, cũng mang súng máy hạng nặng và có thiết kế tương tự Liut – một tháp vũ khí gắn trên khung bánh xe bốn bánh giúp vượt địa hình lầy lội, nước nông và bùn đất.

Một trong những sự kiện đáng chú ý là vụ binh sĩ Nga đầu hàng trước drone mặt đất của Ukraine trong cuộc tấn công gần Kharkiv. Theo Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine, không có lính Ukraine nào trực tiếp tham chiến, mà chỉ sử dụng drone không người lái. “Lần đầu tiên trong lịch sử, binh sĩ Nga đã đầu hàng robot mặt đất của Ukraine,” lực lượng này tuyên bố.

Drone hậu cần: Giải cứu thương binh và chở vật tư

Ngoài chiến đấu, UGV cũng đóng vai trò hậu cần quan trọng. Mẫu “Termit” và “Murakha” – di chuyển bằng bánh xích thay vì bánh xe – được dùng để vận chuyển thiết bị nặng và sơ tán thương binh.

“Termit” có thể chở tới 300kg và nếu cần cũng có thể gắn vũ khí. Còn “Murakha” mạnh hơn, vận chuyển hơn 500kg hàng hóa trong địa hình phức tạp, với hệ thống điều khiển tối ưu để chống nhiễu từ phía Nga. Đây là lựa chọn ưu tiên để giải cứu thương binh ở các khu vực giao tranh ác liệt mà không cần điều binh sĩ hoặc y tá tới hiện trường.

Ukraine tham vọng sản xuất 15.000 drone mặt đất vào cuối 2025

Từ đầu năm 2024, Ukraine đã thành lập một đơn vị chuyên trách chiến tranh không người lái. Tháng 4 vừa qua, hơn 70 loại drone mặt đất của 50 công ty đã được thử nghiệm thực chiến. Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết đến cuối năm nay, dự kiến sẽ bàn giao 15.000 drone mặt đất cho các đơn vị tiền tuyến.

“Drone mặt đất đang phát triển nhanh, nhưng cần cải thiện hơn nữa về thiết kế,” đại úy Oleksandr Yabchanka được Kyiv Independent dẫn lời. Dù giúp giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ, ông thừa nhận: “Chúng tôi vẫn chưa thể tiết kiệm được nhân lực – ít nhất là vào lúc này.”

Ukraine-Krieg: Bodendrohnen – Aufstieg der Kampfroboter