Thay đổi nội các Ukraine: Ảnh hưởng thế nào đến nền kinh tế? , Người xứ Nghệ Kiev

Serhiy Fursa

Nhà báo, chuyên gia ngân hàng đầu tư

Việc Ukraine công bố thành phần chính phủ mới không gây ra nhiều kỳ vọng về sự thay đổi lớn đối với kinh tế quốc gia. Các chuyên gia nhận định, việc cải tổ lần này chủ yếu mang tính kỹ thuật, không làm thay đổi hướng đi chính sách đang được quyết định từ các trung tâm quyền lực bên ngoài nội các, phần nào do bối cảnh chiến tranh.

Chính phủ mới: Vấn đề cũ về tính độc lập

Khuyết điểm lớn nhất của chính phủ mới, cũng như nội các tiền nhiệm, chính là mức độ chủ động thấp trong hoạch định chính sách. Dù có thể kỳ vọng vào những bất ngờ tích cực từ Thủ tướng mới – bà Yuliya Svyrydenko – nhưng hiện tại, giới quan sát không đặt cược vào một sự thay đổi mang tính đột phá.

Không có thay đổi tiêu cực về nhân sự

Một điểm tích cực là không có nhân sự nào bị thay thế theo chiều hướng tiêu cực. Đáng chú ý, Bộ trưởng Giáo dục đương nhiệm tiếp tục được giữ lại, xóa tan lo ngại về khả năng quay lại mô hình giáo dục cũ với những giá trị gây tranh cãi.

Bà Yuliya Svyrydenko, tân Thủ tướng, được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá tích cực và từng gây ấn tượng trong quá trình đàm phán với phía Mỹ về thỏa thuận khai thác khoáng sản. Nhóm đàm phán khi đó được đánh giá là có năng lực vượt trội, thể hiện rõ sự khác biệt giữa dự thảo ban đầu và văn bản cuối cùng được ký kết.

Nhiều gương mặt có kinh nghiệm được thăng chức

Ông Oleksiy Sobolev được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Kinh tế và được đánh giá là một trong những người am hiểu sâu sắc nhất về cơ chế thị trường trong lịch sử chính phủ Ukraine. Ông từng lãnh đạo các dự án như Prozorro.sale và tư nhân hóa quy mô nhỏ, với những kết quả cụ thể và tích cực.

Trong khi đó, ông Taras Kachka đảm nhận vai trò phụ trách hội nhập châu Âu. Với kinh nghiệm dày dạn trong lĩnh vực thương mại quốc tế và sự am hiểu về các vấn đề nông nghiệp – lĩnh vực trọng yếu trong đàm phán EU – đây được xem là quyết định hợp lý.

Cựu Thủ tướng giữ vai trò Bộ trưởng Quốc phòng

Một điểm bất ngờ là việc cựu Thủ tướng Denys Shmyhal đảm nhận chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng. Dù là một sự “giáng chức” về mặt hình thức, nhưng giới phân tích cho rằng điều này sẽ giúp giải quyết tình trạng hỗn loạn trong quản lý vốn là điểm yếu lớn của Bộ Quốc phòng dưới thời người tiền nhiệm Rustem Umerov. Ông Shmyhal được biết đến là người có phong cách làm việc kỹ trị, bền bỉ và có hệ thống.

Tái cơ cấu bộ máy hành chính gây tranh cãi

Việc sáp nhập và tách rời các bộ ngành tiếp tục gây lo ngại do dễ dẫn đến những rối loạn kỹ thuật và thiếu hiệu quả. Một số bộ như Nông nghiệp hay Môi trường từng bị sáp nhập, nhưng nhiều khả năng sẽ được tái lập trong tương lai gần.

Đáng chú ý, Bộ Đoàn kết Quốc gia – từng gây tranh cãi về hiệu quả hoạt động – đã bị giải thể. Nhiều ý kiến cho rằng đây là quyết định hợp lý, trong bối cảnh có nhiều vấn đề pháp lý và hiệu quả thực tiễn thấp. Một số chuyên gia thậm chí cho rằng nên thành lập Bộ Di cư, phản ánh thực tiễn dân số trong thời chiến, dù đây là ý tưởng chưa được công chúng ủng hộ rộng rãi.

Vấn đề gây tranh cãi: Bộ trưởng Tư pháp mới

Việc ông Herman Galushchenko, nguyên Bộ trưởng Năng lượng, được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tư pháp gây nhiều bất ngờ. Tuy nhiên, do ông từng giữ vai trò bộ trưởng, nên giới quan sát cho rằng đây không phải là yếu tố tiêu cực mới. Một số kỳ vọng rằng việc này có thể giúp Energoatom sớm thành lập hội đồng giám sát độc lập, điều đã bị trì hoãn lâu nay.

Một vài dấu hiệu tích cực từ cơ chế phản hồi xã hội

Việc một số bộ trưởng bị thay thế, như ông Chernyshov hay chính Galushchenko, được coi là dấu hiệu tích cực cho thấy vẫn còn tồn tại cơ chế phản hồi từ xã hội, dù ở mức độ hạn chế so với các nước Bắc Âu. Trong bối cảnh xuất hiện nhiều lo ngại về các hành động chính trị hóa cơ quan điều tra hoặc các vụ truy tố như với Vitaliy Shabunin, thì việc này là tín hiệu đáng khích lệ.

Bộ trưởng Tài chính tiếp tục tại vị

Việc Bộ trưởng Tài chính không bị thay thế được xem là điểm then chốt giúp duy trì ổn định trong quá trình hợp tác tài chính với các đối tác phương Tây, từ khâu huy động đến sử dụng nguồn lực.

Không có cú sốc, kỳ vọng thực tế

Nhìn chung, việc thay đổi nội các không tạo ra bất kỳ cú sốc tiêu cực nào cho nền kinh tế Ukraine. Dù không kỳ vọng đột phá, nhưng việc duy trì sự ổn định trong bối cảnh chiến sự là điều đáng giá.