Bài viết của Christoph Kühne 

Nga tăng cường vũ trang mạnh mẽ: Xe tăng chiến đấu hiện đại “Armata T-14” xuất hiện trong một cuộc duyệt binh ở Moscow.

NATO còn đáng tin cậy không?

Châu Âu dễ bị đe dọa. Ít nhất, đó là cảm nhận của nhiều người sau thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ. EU đã đưa ra nhiều nhượng bộ vì lo ngại rằng Donald Trump có thể giảm hỗ trợ quân sự nếu các nước châu Âu không thể hiện thiện chí về chính sách thương mại. Tổng thống Mỹ từ lâu đã gieo rắc nghi ngờ về cam kết của Mỹ với NATO. Liệu Mỹ có còn đáng tin cậy trong trường hợp chiến tranh xảy ra? Câu trả lời là: chưa chắc.

Châu Âu có sẵn sàng nếu không có Mỹ?

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte đã cảnh báo vào tháng 6 tại La Hay: “Nga có thể sẵn sàng sử dụng vũ lực chống lại NATO trong vòng 5 năm nữa.” Nếu điều đó xảy ra, châu Âu có thể tự bảo vệ mình mà không cần Mỹ?

NATO mạnh ra sao nếu không có Mỹ?

Về số lượng thuần túy, châu Âu vẫn vượt trội gần như trong mọi lĩnh vực nếu Mỹ rút hoàn toàn: có gần gấp đôi số binh sĩ, nhiều xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến và tàu ngầm hơn.

Tuy nhiên, khi có Mỹ, mức độ vượt trội so với Nga tăng mạnh nhờ vào công nghệ tiên tiến và sức răn đe rõ rệt của Mỹ.

Các đội quân châu Âu hiện ra sao?

Trong khối NATO châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ có quân đội mạnh nhất với hơn 350.000 binh sĩ và số lượng xe tăng chiến đấu hàng đầu, bao gồm cả nhiều mẫu Leopard hiện đại. Số lượng xe tăng thường nhiều hơn ở các quốc gia gần Nga, đặc biệt là Ba Lan, quốc gia từng nhiều lần bị Nga xâm lược trong lịch sử.

Ngược lại, các nước ven biển phía tây và nam lại mạnh về hải quân và tàu ngầm.

Ba nước Baltic – Estonia, Latvia, Lithuania – là điểm yếu của châu Âu: quân sự yếu, địa lý bị cô lập. Nga có thể tấn công qua hành lang Suwałki – một dải đất hẹp giữa Belarus và Kaliningrad – để cô lập hoàn toàn ba nước này khỏi phần còn lại của NATO.

Việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO có ý nghĩa chiến lược lớn. Phần Lan có lực lượng dự bị hơn 200.000 lính nhờ nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Thụy Điển có máy bay chiến đấu hiện đại và tàu ngầm phù hợp với Biển Baltic nông, giúp đối phó với hạm đội Nga.

Ukraine dù chưa phải thành viên NATO, hiện đang kiềm chế lực lượng Nga, với ước tính 500.000 lính Nga đóng tại đây.

Tuy nhiên, vấn đề lớn của châu Âu là khả năng phối hợp tác chiến kém. Có tới:

• 29 loại tàu chiến,

• 17 loại xe tăng,

• 20 loại máy bay chiến đấu,

• 17 loại hệ thống pháo khác nhau.

Điều này gây khó khăn cho phối hợp chiến đấu.

Ngoài ra, sự chia rẽ lợi ích trong NATO châu Âu cũng là vấn đề. Chẳng hạn, Thổ Nhĩ Kỳ dù có quân đội mạnh, nhưng không chắc sẽ chống Nga, vì không áp lệnh trừng phạt và thậm chí còn tăng nhập khẩu từ Nga từ năm 2022, đặc biệt là khí đốt.

Châu Âu có đủ sức chạy đua vũ trang với Nga?

Về tổng thể kinh tế, châu Âu vẫn vượt Nga, kể cả khi không có Mỹ. Theo Viện nghiên cứu hòa bình Stockholm (Sipri), chi tiêu quốc phòng NATO châu Âu năm 2024 cao gấp ba lần Nga. Nếu tính cả Mỹ, con số này gấp gần 10 lần.

Tuy nhiên, nếu tính theo sức mua, Nga lại có lợi thế. Với cùng số tiền, Nga có thể mua được nhiều vũ khí hơn. Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) cho biết: tính theo sức mua, Nga đã vượt các nước NATO châu Âu về sản xuất vũ khí năm 2024.

Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, châu Âu phải tăng nỗ lực lên gấp 5 lần mới có thể bắt kịp Nga về lâu dài.

Châu Âu có cần "ô hạt nhân" của Mỹ?

Răn đe hạt nhân dựa trên nguyên lý: "tấn công là tự sát". Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara từng nói: một quốc gia phải có khả năng hứng chịu một cuộc tấn công hạt nhân toàn diện và vẫn có thể đáp trả mạnh đến mức hủy diệt hoàn toàn xã hội đối phương.

Khả năng tấn công trả đũa (second strike) là điều cốt lõi. Châu Âu cần chứng minh mình có khả năng đáp trả nếu bị tấn công hạt nhân – điều này rất khó nếu không có Mỹ.

Nga hiện có hơn 1.700 đầu đạn hạt nhân sẵn sàng, và thêm 2.600 đầu đạn trong kho.

Trong khi đó, hai cường quốc hạt nhân châu Âu – Anh và Pháp – có kho vũ khí hạt nhân nhỏ hơn nhiều, dù một quả bom cũng có thể phá hủy một thành phố lớn như Moscow.

Tuy nhiên, châu Âu còn thiếu phương tiện mang vũ khí hạt nhân. Một quốc gia hạt nhân thực sự phải có "bộ ba hạt nhân": tên lửa đạn đạo liên lục địa, máy bay ném bom, và tàu ngầm mang đầu đạn hạt nhân.

• Anh chỉ có 4 tàu ngầm.

• Pháp có máy bay Rafale B có thể mang vũ khí hạt nhân, nhưng không có tên lửa đạn đạo trên mặt đất.

Câu hỏi lớn nhất vẫn là tính đáng tin cậy: Liệu Anh hoặc Pháp có thực sự sẵn sàng hi sinh vì các nước Baltic nếu Nga tấn công? Liệu lời đe dọa của họ có đủ sức răn đe không?

Với Mỹ, câu trả lời luôn là "có" – nhưng với Donald Trump, câu trả lời không còn chắc chắn nữa.

Nguồn: RND - RedaktionsNetzwerk Deutschland

Nato gegen Russland: Armeen, Panzer, Atomwaffen - Militärstärke im Vergleich