Brussels – Tháng 7/2025

Lệnh trừng phạt thứ 18 của Liên minh châu Âu nhắm vào Nga một lần nữa đổ vỡ trong im lặng đáng thất vọng. Không phải vì thiếu ý chí chính trị, cũng không vì thiếu bằng chứng về tội ác chiến tranh, mà vì một quốc gia thành viên – Slovakia – kiên quyết nói “không”, nhân danh “lợi ích dân tộc”.

Dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Robert Fico, Slovakia đã phủ quyết gói trừng phạt mới, với lý do cần được miễn trừ để tiếp tục hợp đồng khí đốt với Gazprom đến năm 2034. Trong khi toàn EU đang hướng tới mục tiêu loại bỏ hoàn toàn khí đốt Nga vào năm 2028, thì hành động này chẳng khác nào rút dây phá vỡ thế trận thống nhất vốn đã mong manh của khối.

Tại Brussels, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas, không giấu được sự thất vọng. “Tôi thực sự buồn” – lời nói nhẹ nhàng ấy phản ánh một nỗi lo sâu xa: nếu EU không thể đồng thuận trong thời điểm Nga tiếp tục gây chiến, thì liệu họ có còn khả năng đóng vai trò địa chiến lược thực sự?

Khi đoàn kết bị đánh đổi bởi khí đốt

Quyền phủ quyết – vốn là cơ chế bảo vệ sự đồng thuận trong EU – nay lại trở thành công cụ để một quốc gia nhỏ lẻ làm chệch hướng toàn khối. Trong cuộc chiến mà Ukraine là nạn nhân, còn Nga là kẻ xâm lược, việc trì hoãn trừng phạt chẳng khác nào gián tiếp kéo dài xung đột.

Bên trong gói trừng phạt thất bại lần này là những điều khoản mang tính chiến lược: cấm mọi giao dịch liên quan đến đường ống Nord Stream, điều chỉnh trần giá dầu Nga, và chuẩn bị lộ trình xử lý tài sản bị phong tỏa của Nga. Những bước đi này không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà là đòn đánh trực diện vào cấu trúc tài chính nuôi dưỡng cuộc chiến của Putin.

Nhưng tất cả đều bị treo lại – vì một hợp đồng khí đốt.

Câu hỏi về lòng tin và tương lai của châu Âu

Vấn đề nằm ở chỗ: Slovakia không đơn độc. Trong EU, không ít quốc gia vẫn duy trì sự phụ thuộc năng lượng, tài chính hay chính trị vào Nga, dù là công khai hay lặng lẽ. Khi những ràng buộc này trở thành công cụ mặc cả trong nội bộ, EU sẽ luôn bị kéo lùi mỗi khi cần hành động quyết đoán.

Điều này dẫn đến câu hỏi lớn hơn: liệu EU có thể tiếp tục giữ vững vai trò của mình trong trật tự thế giới nếu không giải quyết được sự mâu thuẫn giữa “chung” và “riêng”? Khi một liên minh gồm 27 quốc gia không thể thống nhất quan điểm về một cuộc chiến đang xảy ra ngay trước cửa nhà mình, thì thông điệp gửi đến Nga – và cả phần còn lại của thế giới – sẽ yếu ớt đến mức nào?

Kết luận:
Trừng phạt không chỉ là biện pháp kinh tế – đó là biểu tượng của lập trường chính trị. Và nếu EU để cho những toan tính thiển cận làm mờ đi giá trị cốt lõi về dân chủ, chủ quyền và công lý, thì tổn thất không chỉ là thất bại của một gói trừng phạt, mà là sự lung lay của cả một mô hình đoàn kết châu Âu.

Der große Putin-Bluff: Russland kann immer weniger Öl produzieren