Năm 2014, tạp chí Mỹ Huffington Post khen ngợi món cao lầu ở Hội An là "kho tàng ẩm thực vĩ đại nhất của Việt Nam".

Sự hoà quyện khá tinh tế của các hương vị khiến cho ai từng một lần thưởng thức, không thể nào quên

Tô cao lầu với những sợi mì dai, thịt heo thấm, rau sống tươi, giá đỗ cùng miếng bánh chiên giòn, thoạt trông như một sự pha trộn rất lạ, nhưng chính nó làm nên món ăn rất đặc biệt.

Cao lầu hoàn toàn xứng đáng với lời khen tặng đó, bởi để tạo nên một tô cao lầu ngon, đã ăn một lần là nhớ, người chế biến phải thực sự tuân thủ những nguyên tắc cầu kỳ của món ăn.
 
Thực tế, rất nhiều người từ nơi xa đến, thường hay nhầm lẫn giữa cao lầu với mì quảng của xứ Quảng. Nhưng cao lầu và mì quảng lại là hai món ăn hoàn toàn khác biệt trong cách chế biến.
 
Sợi cao lầu được chế biến từ gạo thơm. Để ngâm gạo làm nên sợi cao lầu, phải lấy nước tro từ đảo Cù lao chàm của Hội An, sau đó người Hội An khéo léo chế biến thành những sợi dài hơn 10cm, dày 0,5cm có màu vàng nhạt do sau khi ngâm nước tro.

Sợi cao lầu dai nhờ ngâm nước tro từ đảo Cù lao chàm Hội An, luộc bằng nước giếng cổ Bá Lễ

Khi ăn, người nấu phải ngâm sợi cao lầu vài giờ đồng hồ với nước, sau đó vớt ra rửa sạch, luộc bằng nước lấy từ chiếc giếng cổ Bá Lễ (nằm trong khu phố cổ Hội An) nấu sôi, cho đến khi sợi cao lầu khô chín. Khi chín, sợi cao lầu vẫn giữ được độ dai nhưng mềm ngon.
 
Nguyên liệu làm nên vị ngon của món cao lầu chính là món thịt xíu ngon tuyệt. Thịt chọn để xíu phải là loại thịt nạc đùi của heo quê, tươi ngon. Ướp thịt với các loại gia vị như ngũ vị hương, đường, muối, bột nêm, tỏi giã nhuyễn, nước tương... để lâu cho đủ ngấm, rồi chiên vàng hai mặt trên lửa nhỏ, sau đó đổ nước ướp thịt vào sên cho đến khi miếng thịt thấm, nhưng nước vẫn không cạn hẳn. Nước thịt xíu được dùng làm nước nhưn cho tô cao lầu.

Thịt chọn để xíu là loại thịt nạc đùi của heo quê, tươi ngon. Ướp thịt với ngũ vị hương, đường, muối, bột nêm, tỏi giã nhuyễn, nước tương... để lâu cho đủ ngấm, rồi chiên vàng hai mặt trên lửa nhỏ

 
Khi ăn, cho một ít cao lầu đã luộc vào tô, cắt thịt xíu xếp lên, rưới một chút nước thịt xíu... Nhưng như vậy chưa đủ. Cao lầu phải ăn kèm với rau cải con, giá trụng, rau thơm, rau quế… mà phải là rau được trồng từ làng rau Trà Quế nổi tiếng tại Hội An, mới đúng chất. Rau ở làng Trà Quế lá nhỏ, nhưng mùi thơm riêng biệt của mỗi loại rau không lẫn vào đâu được.  
 
Đặc biệt, đó chính là miếng cao lầu khô được cắt thành hình vuông và chiên giòn. Vị giòn rụm của miếng cao lầu chiên khiến cho tô cao lầu trở nên vô cùng cuốn hút. Và nhất định, phải có trái ớt xanh vừa cay xè nhưng đẫm vị ngọt, thì mới đúng là ăn cao lầu…

Sự hoà quyện khá tinh tế của các hương vị khiến cho ai từng một lần thưởng thức, không thể nào quên. Đó cũng chính là lý do khiến cho cao lầu trở thành món ăn tinh túy, đặc trưng của phố Hội cổ kính.

Theo chỉ dẫn của những “thổ địa” của Hội An, nếu để ăn đúng cao lầu ngon nên ghé những quán cao lầu gánh. Cao lầu bà Bé (trong khu chợ ở đầu đường Trần Phú) hoặc quán cao lầu bà Thanh đường Trần Cao Vân (ngay ngã tư Công Chánh) là quán cao lầu gánh được nhắc đến khá nhiều bởi cao lầu được chế biến chính hiệu.

Hoặc có thể tới quán Mì quảng ông Hai có bán món cao lầu rất ngon ngay tại chợ vải Hội An, nhưng chỉ bán vào buổi tối. Hầu hết các nhà hàng ở Hội An đều bán kèm món cao lầu này, và tùy mỗi “gu” thưởng thức, bạn sẽ chọn được cho mình tô cao lầu hợp khẩu vị nhất.

Diệu Hiền (thực hiện)

http://saigonamthuc.thanhnien.com.vn/pages/20150305/cao-lau-hoi-an-dac-biet-the-nao.aspx