.jpg)
Nói đến làng lụa Vạn Phúc rất nhiều người trong chúng ta biết đến thương hiệu nổi tiếng lâu đời về dòng sản phẩm lụa tơ tằm, thế nhưng ít ai biết được tại ngôi làng cổ này có một gia đình làm nghề truyền thống từng làm ra sản phẩm dâng vua.
Gia đình làm gấm
Nhớ về thời dệt gấm xưa...
Theo những người cao niên ở trong làng lụa Vạn Phúc kể lại, nghe truyền tụng từ thời vua Lê, cả nước gần như chỉ có làng Vạn Phúc – Hà Đông là nơi dệt được những sản phẩm gấm. Từ thời vua Tự Đức cũng là lúc khởi nguồn nghề dệt gấm ở đây.
Tương truyền lúc đó ở làng Vạn Phúc có một người thợ dệt tài ba tên Đỗ Văn Sửu vào dịp vua Tự Đức làm mừng thọ 50 tuổi, người nghệ nhân đã tự tay làm một bức trướng dâng vua với dòng chữ thêu 4 chữ “Hoàng vương thọ khảo” được vua rất ưng ý và khen ngợi. Sau đó ông Sửu được vua tín nhiệm và dệt thêm những sản phẩm tấm khăn trải bàn, che võng và những vật dụng khác.
Tuy nhiên, những sản phẩm và bí quyết nghề nghiệp của nghệ nhân Đỗ Văn Sửu cũng theo ông qua đời sớm. Đến khoảng thời gian năm 1912, con trai cụ Sửu là cụ Đỗ Văn Ái đã mày mò nghiên cứu và tìm tòi, khôi phục lại nghề dệt gấm độc nhất của cha, nhưng do biến động lịch sử nghề gấm nói trên cũng bị mai một dần và không có người theo đuổi.
Đến nay ông Đỗ Văn Thiện, chính là hậu duệ của cụ Đỗ Văn Sửu nhớ lại thời ông nội mình cũng đã làm ra những tấm gấm và đuôi mũ của quan cũng bằng chất liệu và họa tiết rất độc đáo. Mặc dù không còn khỏe mạnh nhưng ông Thiện vẫn rất say sưa và tự hào khi kể chuyện về tấm gấm trên.
Những chứng tích còn lại của nghề dệt gấm cổ của gia đình trên được gia đình ông Thiện cung tiến ra đình cổ Vạn Phúc trưng bày nhưng do quá trình bảo quản còn hạn chế, qua nhiều năm đã cũ và một phần bị rách, ông sợ bị mất nên xin Đình cất giữ cẩn thận trong hộp gỗ đặt trang trọng trên bàn thờ tổ của dòng họ.
Cũng theo ông Thiện nhớ lại để làm ra được những sản phẩm gấm tinh xảo như trên, các cụ phải trải qua rất nhiều công đoạn từ chọn tơ, ngâm tơ cho đến nhuộm trước khi dệt bằng thuốc riêng của nước Pháp chứ không giống như cách làm ngược lại của những sản phẩm dệt hiện đại.
Vì vậy màu rất bền và bằng chứng tấm gấm còn lại sau gần 100 năm chất màu vẫn lì, xỉn xuống một ít, chứ chất màu thì không phai, không thay đổi. Cộng thêm với khung dệt phải được làm bằng tre già, khi dệt phải cần đến hai người, một ngưòi ở trên cao kéo hoa còn một người ở dưới đưa thoi...cả ngày có khi chỉ làm ra được một vài tấc, nhưng sản phẩm ra lò rất tinh xảo và bền chắc. Đến nay, khi ở cái tuổi “gần đất xa trời” sức khỏe cũng không còn minh mẫn tuy nhiên ông Thiện vẫn đau đáu về nghề dệt gấm cổ và mong muốn khôi phục lại.
Nối tiếp truyền thống...
Tâm huyết và đau đáu một ý thức gìn giữ vốn nghề cổ không kém người cha, anh Đỗ Văn Hiển đang tiếp bước truyền thống của gia đình làm nên những sản phẩm lụa làm rạng danh cho gia đình và dòng tộc. Thực tế, với ý chí và tâm huyết, anh là người đầu tiên sáng tạo ra công nghệ corel Draw giảm công đoạn thiết kế mẫu lụa bằng tay mất thời gian đến hàng tháng bằng công nghệ thiết kế trên máy tính chỉ mất 3-5 ngày.
Theo ông Nguyễn Hữu Chỉnh - chủ tịch hiệp hội làng nghề Vạn Phúc, thì anh Đỗ Văn Hiển con trai của ông Đỗ Văn Thiện đang là nhân tố số một trong sự phát triển kinh tế tại làng nghề Vạn Phúc, đồng thời cũng là người có nhiều đóng góp cho làng nghề. Cho đến nay, anh Hiển đã làm ra được trên 200 mẫu lụa phục vụ sản xuất cho bà con tại làng nghề, mà theo các cụ cao niên cùng với một số lượng mẫu như vậy nếu làm thủ công thì cả đời người thợ chắc cũng không làm hết, chưa kể việc áp dụng “số hóa” vào làm mẫu, độ chính xác ở mức độ gần như tuyệt đối.
 (1).gif)
