Nhớ lại bước đường ham học hỏi và cũng lang thang ham chơi của mình, tôi đi khắp nơi để du ngoạn và thưởng thức những sắc màu mà thiên nhiên ban tặng. Trong lần đi tham quan Tây Nguyên, tôi dừng chân ghé lại bên đường ngồi dưới tán cây hóng mát.

Trong cái cảm giác của một người lữ khách, giật mình nhìn thấy từng cánh hoa vàng rơi rớt lác đác ven đường. Ngẫng đầu nhìn lên, từng chùm hoa hoàng hậu như buông mình đung đưa trong gió. Những cây hoàng hậu lá xanh um, sắc hoa nở vàng như níu chân người lữ khách, hãy nán lại nơi đây để được nhìn thấy vẻ đẹp lộng lẫy, quyến rũ đến lạ thường.

Miền Tây quê tôi cây xanh trái ngọt, nhưng rất khó tìm được nơi nào có cụm cây hoàng hậu đẹp như ở Đắk Nông. Có thể nói, gần như hai bên đường nơi đây dày đặc tán cây hoàng hậu. Hỏi ra mới biết, chỉ có đoạn đường này là đặc biệt, bởi sắc vàng lộng lẫy của hoa hoàng hậu dày đặc buông mình.

Hiếm có loài cây nào mang nhiều tên như hoàng hậu. Nào là muồng hoàng yến, hoa lồng đèn, bò cạp nước, cây xuân muộn… đều là những tên khác nhau của loài hoa có sắc vàng lung linh ấy. Ngoài ra, loài cây này còn được trồng để lấy gỗ, đóng đồ đạc và dùng trong xây dựng.

Hoa hoàng hậu có sức sống mãnh liệt, có thể chống chịu được mọi điều kiện khí hậu khác nhau. Đặc biệt ở những vùng nắng gió đồi cao, hoa hoàng hậu phát triển xanh tốt và cho hoa với sắc vàng rực rỡ. Trước đây, loài cây hoa này thường mọc hoang ở những vùng đồi núi. Nhưng hiện nay hoàng hậu đã có mặt ở những nơi đô thị như một chức phận để góp phần làm đẹp, tạo vẻ mỹ quan cho phố phường.

Có lẽ, cây hoàng hậu đẹp nhất là lúc hoa nở rộ. Cụm hoa lớn, nhiều chùm nhưng hoa thưa, rủ xuống dài 20–40 cm, cánh hình bầu dục, mặt ngoài phủ lông mượt. Mỗi hoa đường kính 4–7 cm với 5 cánh hoa màu vàng tươi có hình bầu dục rộng, gần bằng nhau có móng ngắn. Bầu và vòi nhụy phủ lông tơ mượt. Quả dạng đậu hình trụ, hơi có đốt, dài 20–60 cm hoặc hơn, đường kính quả 15–25 mm, mang nhiều hạt trái xoan rộng, khi khô có vỏ cứng. Hoàng hậu ra hoa rộ nhất là vào cuối hạ nhưng nếu thân cây lớn thì có thể ra hoa lác đác quanh năm.

Mùa này, lá cây dù đã rụng nhưng hoa hoàng hậu vẫn bấu víu lại cành cây. Nhìn từ xa, thân cây có màu vàng rộ trông rất bắt mắt. Từng cánh hoàng hậu mỏng manh, tưởng như chỉ một làn gió thoảng có thể làm rơi rụng hết, thế mà sức sống của nó lại mãnh liệt vô cùng. Càng nắng gió khắc nghiệt, hoa càng khoe sắc thắm. Hoàng hậu dù không quý phái như hoa lan, không toả hương sực nức như huệ nhưng sắc vàng của nó gợi lên trong lòng người thoáng chút bâng khuâng, lưu luyến.

Như một cơ duyên, dù đến Tây Nguyên không đúng mùa nhưng tôi vô tình bắt gặp những cây hoàng hậu to lớn, hoa vẫn nở rộ vàng ươm. Nét đẹp của hoa hoàng hậu như lưu luyến bước chân người cùng thưởng thức sắc vàng bình dị nhưng kiêu sang như đúng tên gọi “hoàng hậu” mỹ miều của nó.

(Dân Việt)