Đi dọc miền Trung, đặc biệt là cố đô Huế để lại cho du khách nhiều ấn tượng. Không chỉ nổi tiếng với những thành quách, đền đài, lăng tẩm, Huế còn mê hoặc du khách bởi một hệ thống chùa chiền dày đặc. Với hơn 100 ngôi chùa lớn nhỏ, những ngôi chùa xưa nhất như Linh Mụ được xây dựng năm 1601, chùa Bảo Quốc xây năm 1674, chùa Từ Đàm xây năm 1683. 

Ngàn năm qua, nếu như những điệu hò đã tưới mát tâm hồn người dân xứ Huế quanh năm nóng nực thì những mái chùa lại là nơi trú ngụ cho những tâm hồn đó. Dù đến Huế một lần hay nhiều lần, ngoài tham quan hệ thống di tích thành quách, đền đài, lăng tẩm thì những ngôi chùa Huế cũng làm mê hoặc du khách. Anh Nguyễn Thành Công, một nhiếp ảnh gia tự do rất thích vãn cảnh chùa ở Huế, cho rằng: "Khách du lịch đến Huế thông thường đến những ngôi chùa nổi tiếng như chùa Thiên Mụ, Từ Đàm. Vì đó là những ngôi chùa to, gắn liền với lịch sử hình thành của Huế. Tuy nhiên, những ngôi chùa tôi thực sự ấn tượng lại không quá nổi tiếng như vậy. Tôi thích những ngôi chùa bé nhỏ và yên tĩnh hơn".

Điểm dừng chân đầu tiên, phải nói tới chùa Từ Đàm. Chùa Từ Đàm tọa lạc tại phường Trường An của thành phố Huế được xây dựng vào khoảng cuối thế kỉ XVII. Ngôi chùa có lối kiến trúc theo mô hình trùng thiềm điệp ốc, gồm ba gian hai chái, hai bên có lầu chuông, lầu trống. Ở giữa vườn có tượng bán thân của cư sĩ Tâm Minh, là người có nhiều công lao với chùa, với phong trào phục hưng và phát triển Phật giáo Trung Việt. Điện Phật trong chính điện được bài trí tôn nghiêm, nhưng đơn giản. Chính giữa chỉ thờ duy nhất một tượng Phật Thích Ca, hai bên có phù điêu hai vị Bồ Tát là Văn Thù và Phổ Hiền. Kiến trúc chùa không vẹn nguyên như những dáng dấp sơ khởi của các ngôi chùa ở Miền Bắc như chùa Thày, chùa Tây Phương, chùa Keo, chùa Mía. Nhưng, ít ai biết chùa Từ Đàm lại là nơi khởi điểm cho phong trào Phật giáo chống lại chế độ độc tài Mỹ Diệm. Chị Mai Thanh Hương, du khách Hà Nội chia sẻ nếu ai đến Huế, muốn hiểu vì sao người ta gọi Huế là kinh đô chùa chiền với hàng trăm ngôi chùa lớn nhỏ, cũng tức nói đến phong cách Phật giáo xứ Huế, tinh thần Phật giáo xứ Huế, thì nên về chùa Từ Đàm: "Đến đây tôi thấy cuộc sống rất là yên tĩnh, con người thì dễ chịu. Nhất là ngôi chùa ở đây làm cho tâm hồn tôi thấy nhiều lúc tĩnh lặng hơn".

Nếu như chùa Từ Đàm nhỏ nhắn và lưu giữ nhiều sự kiện đấu tranh bất bạo động của phong trào Phật giáo thì chùa Từ Hiếu lại mang ý nghĩa đúng như tên gọi của ngôi chùa. Chùa Từ Hiếu tọa lạc ở phường Thủy Xuân thành phố Huế. Đây là một trong những ngôi cổ tự lớn và là một danh lam có tính văn hoá và lịch sử của cố đô Huế. Nét độc đáo của ngôi chùa không nằm ở kiến trúc mà chính ở những ngôi mộ và khu thờ tả quân Đô đốc Lê Văn Duyệt và lăng mộ thái giám trong khuôn viên chùa. Nhiếp ảnh gia Thành Công cho hay: "Chùa Từ Hiếu là một ngôi chùa nổi tiếng. Trong lịch sử thì chùa Từ Hiếu là dành cho các thái giám đến đấy để ở và sống những ngày cuối đời sau khi rời khỏi cung. Bây giờ không còn nhưng những nhà sư đến đây tu và trông coi chùa, đặc biệt là những nhà sư trẻ thường vừa tu và vừa rèn luyện bản thân, ý thức để có sự tĩnh tại. Chính vì thế, khi đến đây gặp các nhà sư rất trẻ. Ở các ngôi chùa khác, các nhà sư thường lặng lẽ, ít nói còn ở Từ Hiếu thấy nhà sư chơi thể thao, đá bóng, đá cầu. Đó là sự khác biệt. Có cảm giác đây là không gian thiếu lâm tự kiểu Việt Nam".

Chùa Từ Hiếu được xây theo kiểu cổ với chính điện ba căn, hai chái, phía trước thờ Phật, phía sau thờ Tổ. Trước cổng chùa có ngôi tháp cao 3 tầng được xây dựng vào năm 1896 dùng làm nơi tàng trữ kinh tượng theo sắc chỉ của nhà vua. Cổng chùa được xây theo kiểu vòm cuốn, hai tầng có mái che và ngay trước con đường lát gạch để vào chánh điện là một hồ bán nguyệt trồng sen và nuôi cá cảnh. Với địa thế đẹp, yên tĩnh lại không xa thành phố Huế nên nơi đây là nơi điểm vui chơi dã ngoại của thanh niên Huế vào những ngày nghỉ, ngày lễ. Chùa Từ Hiếu là một trong những ngôi chùa cổ đón khách du lịch trong và ngoài nước đông nhất cố đô Huế. Bà Tuyết Mai, du khách ở Thành phố Hồ Chí Minh cho biết đến chùa Từ Hiếu để cảm nhận sự tĩnh tâm về thế giới Phật và hiểu hơn về đạo lý nhân văn đang hiện hữu quanh ta: "Với những người lớn tuổi như chúng tôi thì chùa là nơi để mình đến để tâm hồn mình lắng đọng, rất là nhẹ nhàng, tâm hồn yên tĩnh, quên những lo toan của đời thường. Những rắc rối của gia đình, xã hội mình tạm quên đi. Rất nhẹ nhàng".

Chùa ở Huế mang những nét kiến trúc rất đẹp, giao thoa giữa kiến trúc cung đình với kiến trúc dân gian. Những ngôi chùa của Huế nằm hòa quyện giữa cảnh sắc thiên nhiên với chốn tôn nghiêm tu hành, đến chùa được vãn cảnh, tìm lại cảm giác yên bình, thanh tịnh. Chính lẽ đó đến Huế đi chùa lễ Phật ngoài ý nghĩa tín ngưỡng còn là một cuộc du ngoạn thú vị.

Lan Anh (VOV5)

Nguồn quehuongonline.vn

http://quehuongonline.vn/ban-sac-van-hoa/mai-chua-hue-net-kien-truc-dac-trung-cua-chua-viet-20150915163458122.htm