Mùa đông đến cũng là lúc các làng chài ven biển miền Trung rộn ràng nghề đánh lưới cước. Cho dù là nhà khá giả có thuyền to lưới lớn hoặc nhà bình thường với thuyền nhỏ lưới trung thì mùa mưa về họ đều sống nhờ cái nghề dân dã truyền thống này.

Những con cá liệt tươi rói chuẩn bị nấu canh cà - Ảnh: Tuy An

Nghề lưới cước đơn giản, dụng cụ chỉ một cái thúng chai, vài tấm lưới cước nhiều kích cỡ. Người đi đánh cá chừng bốn giờ sáng đã thức dậy, ăn miếng gì lót dạ, chuẩn bị đồ đạc rồi mang lưới ra bờ biển, lên thúng chèo ra gành biển cách bờ chừng vài trăm mét thả lưới. Nhiều người bảo nghề này “làm chơi ăn thật” vì cả đi và về chỉ trong một đến hai giờ đồng hồ, mờ sáng họ đã gom lưới về. Có lẽ làm nhanh, ít vốn, hiệu quả, lại có “ăn liền” nên mùa đông sóng to gió lớn cũng được coi là mùa làm nên ăn ra của nhiều người.

Mỗi sáng, bên cung biển dọc các làng chài trở nên rộn ràng. Nào là vợ đợi chồng, con đợi cha, mẹ đợi con, em đợi anh... Tất cả đều chờ người thân của mình mang lưới vào bờ để cùng nhau gỡ cá cho nhanh rồi đem kịp bán ở các chợ gần xa. Hôm nào trúng luồng, cá đóng trắng lưới, cả nhà tập trung gỡ đến gần trưa mới xong, niềm vui hớn hở trên từng khuôn mặt.

Người sống gần biển đều biết nhớ rành rành tên các loại cá này. Nào là những con liệt, con hố, con ngân da trắng muốt; những con đối, con song, con ong... vảy sáng loáng. Tất cả mắt chúng đều sáng ngời, thân hình cứng đờ óng ánh. Có con khi lên bờ rồi mà vẫn còn giãy đành đạch muối mình trên bờ cát trắng. Dù là loại cá gì thì những hôm được nhiều cá, ngoài phần đem bán ở chợ để có thêm thu nhập, bữa ăn trong nhiều gia đình ở biển đều hiện diện những món ngon từ cá biển quê mình. Những món quen thuộc như con ngân, con sòng nấu ngót; con liệt, con hố nấu với cà xanh cà chín thêm ít giá đậu, đổi món thì đem nướng trên lửa than ăn kèm với rau sống vườn nhà hoặc đem kho.

Điều hấp dẫn nhất mà ai cũng biết là cá lưới cước mới đánh, tươi nguyên nên dù loại cá nào, nấu món gì cũng không thể chê vào đâu được. Vì vậy các bà nội trợ mỗi sáng ra chợ, thấy phần cá đánh lưới, dù còn lấm lem cát biển nhưng cũng phải chen chân mua cho bằng được. Nhiều người sinh ra dọc các miền biển, lớn lên rời quê đi học hoặc làm ăn nơi xa, mùa đông về cũng nao nao nhớ về những món ăn ngon từ cá lưới cước quê mình.