Cá trích, loại cá nhỏ, con lớn nhất cũng chỉ dài chừng 20cm. Vào mùa đông là mùa cá trích, cá rất béo, thơm ngon mà lại rẻ tiền, dân quê tôi thường gọi cá trích là "cá nhà nghèo".
Để nấu món cá trích kho bở, chọn những con thật tươi, đánh vảy sạch, dùng kéo cắt đầu đuôi và 1/3 dọc thân bụng cá, rửa sạch để ráo nước. Nếu muốn kho cả xương thì để nguyên vậy, còn rút xương cho người già và trẻ em dễ ăn thì dùng tay tước phần thịt, lấy xương sống ra.
Xếp cá vào xoong ướp với muối (vừa đủ), tiêu bột, tỏi và ớt giã nhỏ, thêm một muỗng canh dầu ăn, ba trái cà chua chín đã bỏ hạt xắt nhỏ rải trên bề mặt cá. Muốn thơm ngon hơn thì cho thêm một chén nước dừa tươi, nếu không thì một chén nước sôi rồi nấu đến khi sôi, hạ nhỏ lửa để liu riu cho gia vị thấm dần vào cá. Nhờ nước dừa tươi và cà chua sẽ làm cho cá bở ra nhưng thịt vẫn không bị rã. Tiếp tục nấu cho đến khi chỉ còn lắp xắp nước thì cho bột nêm, vài thìa nước mắm, ít đường cát cho hợp khẩu vị.
Hôm nay, cả nhà quây quần bên bàn ăn với dĩa cá trích kho bở mà tôi học nấu khi còn nhỏ, kèm với dĩa dưa leo tươi xanh. Món cá bở vơi dần cùng nồi cơm thơm hương gạo mới và lời trách đáng yêu của con gái út: "Sao hôm nay mẹ nấu cơm ít vậy"?
Nay xa quê đã lâu, mái tóc sắp lên màu "sương khói", nhưng mỗi lần mùa cá trích về, lòng tôi vẫn bâng khuâng nhớ mẹ, nhớ quê, nhớ nồi cá trích kho bở thơm ngào ngạt mà mẹ thường nấu trong chái bếp ngày đông.
Theo Sài Gòn tiếp thị