“Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương…”

Câu ca xưa mộc mạc mà thấm đẫm nghĩa tình. Trải qua bao tháng năm, món ăn ấy vẫn trường tồn và không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của mọi gia đình. Xưa, món cà dầm tương chỉ là một thức ăn kèm giản dị, lưu giữ trong dân gian, không phải món cao lương mỹ vị trong cung vua phủ chúa… Nhưng đến nay, cùng với sự phát triển của thời đại, xã hội có nhiều thay đổi, món cà giản dị đã được xây dựng thương hiệu, trở thành đặc sản vùng miền với hương vị riêng biệt, đặc trưng của xã Tam Hiệp, huyện Phúc Thọ.

Vốn có truyền thống phát triển nghề làm cà dầm tương, ông Nguyễn Tiến Tiệp – Cụm 6, xã Tam Hiệp vẫn đang lưu giữ phương pháp làm món cà dầm tương từ thời các cụ để lại. Món cà dầm tương này đã có từ xa xưa và chủ yếu là các hộ gia đình giàu có trong làng mới làm. Bởi lẽ, để làm ra một quả cà dầm tương ngon không chỉ cần kinh nghiệm, sự chăm chút, tỉ mỉ, mà cần phải có điều kiện kinh tế. Không phải là vì loại cà làm có giá cao hay phải sử dụng nguyên liệu đắt tiền, mà là để có được mẻ cà đạt đúng theo tiêu chuẩn cần sử dụng rất nhiều tương cho quá trình nén.

Theo đó, loại cà được chọn để làm cà dầm tương phải là cà bánh tẻ, không bị sâu, được chọn vào thời điểm tháng 2 khi đang rộ mùa. Sau khi tách núm, cà được rửa sạch, để ráo và đưa vào bước muối dưa. Ban đầu, người làm cà sẽ đặt một vốc to muối trắng lên trên núm mỗi quả cà đến khi muối tan hoàn toàn thì nén lần 1. Thời gian nén muối là 25 ngày. Sau thời gian nén với muối, cà được vớt ra rửa sạch và lấy kim châm kín xung quanh để cho lượng muối ngấm trong cà sẽ tiết ra hết ở công đoạn nén lần 2. Lần này, cà được đè nén với trọng lượng nặng để ép hết nước trong quả cà. Đến khi quả đã nén kiệt nước sẽ được lau sạch và thả chìm trong vại tương. Tương làm cà cũng phải là tương ngon, có màu vàng, vị đậm ngọt và thơm. Thông thường, cà dầm trong tương sau 4 - 5 tháng là có thể sử dụng được. Thời gian cà dầm tương càng lâu thì càng đem lại chất lượng và giá trị kinh tế cho sản phẩm.

Ông Trần Huy Huấn, Bí thư Đảng ủy xã Tam Hiệp, huyện Phúc Thọ cho biết, vốn là món ăn dân dã thấm đượm bản sắc quê hương. Ngày nay đời sống kinh tế của nhân dân đã khá giả, nhu cầu thưởng thức món ăn lạ, hấp dẫn, đảm bảo vệ sinh của người dân ngày càng cao hơn. Nhất là món ăn truyền thống từ xa xưa đã được yêu thích, nhiều hộ dân trong xã cũng đã mở rộng phát triển sản phẩm Cà dầm tương Tam Hiệp để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng. Hiện nay, món cà dầm tương Tam Hiệp đã được chọn phục vụ cho nhiều hội nghị, liên hoan và được nhiều người mua làm quà biếu trong nước và người thân ở nước ngoài. Trong năm 2020, cùng với sản phẩm Cà dầm tương Tam Hiệp, xã Tam Hiệp cũng sẽ đánh giá, lựa chọn các sản phẩm làng nghề tiêu biểu của xã để tham gia Chương trình Mỗi xã một sản phẩm, thúc đẩy quảng bá sản phẩm, thương hiệu làng nghề của địa phương.

Việc xây dựng các sản phẩm chủ lực của mỗi địa phương để từ đó hỗ trợ quản lý chất lượng, xây dựng thương hiệu sẽ giúp cho các địa phương mở rộng thị trường, phát triển bền vững các sản phẩm. Riêng với xã Tam Hiệp, những tình cảm, sự quan tâm và yêu thích của người dân cũng như du khách thập phương chính là động lực để những người dân làm cà dầm tương xã Tam Hiệp gắn bó, xây dựng thương hiệu cà truyền thống.

Thiện Tâm / baochinhphu.vn

Nguồn quehuongonline.vn

http://quehuongonline.vn/ban-sac-van-hoa/ca-dam-tuongdam-da-huong-vi-que-nha-20200716100652152.htm