Lá lốt là cái tên quá quen thuộc đối với các gia đình Việt Nam. Nó thường xuyên được sử dụng để chế biến món ăn mỗi ngày như chả băm viên lá lốt, ốc nấu chuối đậu, canh lá lốt, bò cuốn lá lốt... và là một loại lá giúp món ăn của chúng ta thêm phần thú vị, dưới góc độ của y học cổ truyền, lá lốt còn là vị thuốc chữa được rất nhiều bệnh.
Theo Từ điển Bách khoa toàn thư, lá lốt là cây thân thảo đa niên, có tên khoa học Piper lolot thuộc họ Hồ tiêu (Piperaceae), gồm các loài như trầu không, hồ tiêu. Lá lốt có vị nồng, hơi cay, có tính ấm, chống hàn (như bị lạnh bụng), giảm đau, chống phong hàn ở mức thấp, tay chân lạnh, tê tê, nôn mửa, đầy hơi, khó tiêu (có lẽ vì thế mà được dùng với thịt bò nướng vốn khó tiêu), đau đầu vì cảm lạnh...
Nước sắc toàn cây trị đầy bụng, nôn mửa vì bị hàn. Nước sắc rễ chữa tê thấp vì bị khí hàn. Cành lá sắc đặc ngậm chữa đau răng. Lá tươi giã nát, phối hợp với lá khế, lá đậu ván trắng, mỗi thứ 50g thêm nước gạn uống giải độc, chữa say nắng.
Lá lốt còn được dùng để nấu nước ngâm tay chân cho người bị bệnh tê thấp, hay đổ mồ hôi tay, mồ hôi chân.
Sau đây là những công dụng tuyệt vời của lá lốt:
Trị chứng ra mồ hôi bằng lá lốt
Bạn có thể sử dụng 30 gr lá nốt thái nhỏ rồi sao vàng nên. Sắc cùng với ba bát nước đun nên lấy một bát. Chia 2 lần uống trong ngày. Sử dụng liên tiếp trong vòng 7 ngày bạn sẽ thấy tình trạng của mình được cải thiện rõ rệt.
Ngoài ra để trị chứng ra mồ hôi ở chân tay, bạn cũng có thể sử dụng 30gr lá lốt đem rửa sạch và cho vào đun + một chút nước và một chút muối, đun xong bạn để nước ấm và dùng để ngâm tay, chân trước khi đi ngủ, trong vòng một tuần tình trạng này của bạn sẽ biến mất.
Chữa đau nhức xương, khớp khi trời lạnh
5-10g lá lốt phơi khô (15-30g lá tươi), sắc 2 bát nước còn ½ bát, uống trong ngày.
Uống khi thuốc còn ấm, nên uống sau bữa ăn tối. Mỗi liệu trình điều trị 10 ngày hoặc lá lốt và rễ các cây bưởi bung, vòi voi, cỏ xước (mỗi vị 30g), tất cả đều dùng tươi thái mỏng, sao vàng, sắc với 600ml nước, còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày. Uống liên tục trong 7 ngày.
Đặc biệt, món canh lá lốt nấu với thịt, cá là món ăn bổ dưỡng, giúp người già chống đỡ được một số bệnh tật, nhất là làm giảm đau nhức xương, khớp nhất là trong lúc giao mùa, từ mùa hại chuyển sang mùa thu.
Chữa mụn nhọt vỡ mủ
Đầu tiên bạn hãy chuẩn bị cho mình lá lốt, lá chanh, lá ráy, lá tía tô mỗi vị 15g.
Sau đó lấy lớp vỏ trong của cây chanh phơi khô cùng với các loại lá mà bạn đã chuẩn bị giã nhỏ rồi đắp vào vùng bị mụn đó và băng lại. Bạn hãy thực hiện trong vòng ba ngày và mỗi ngày một lần.
Tổ đỉa ở bàn tay: Lấy một nắm lá lốt, rửa sạch, giã nát, chắt lấy nước cốt, uống hết một lần, còn bã cho vào nồi, đổ ba bát nước đun sôi kỹ. Vớt bã để riêng, dùng nước thuốc lúc còn ấm rửa vùng tổ đỉa, lau khô rồi lấy bã đắp lên, băng lại. Ngày làm 1 - 2 lần, liên tục 5 - 7 ngày sẽ khỏi.
Chữa đau bụng do nhiễm lạnh
Lá lốt tươi 20g, rửa sạch, đun với 300ml nước còn 100ml. Uống trong ngày khi thuốc còn ấm, nên uống trước bữa ăn tối. Dùng liên tục trong 2 ngày.
Kiết lỵ: Lấy một nắm lá lốt sắc với 300 ml nước, chia uống trong ngày.
Viêm nhiễm âm đạo, ngứa, ra nhiều khí hư
Lấy 50g lá lốt, 40g nghệ, 20g phèn chua, đổ nước ngập thuốc khoảng hai đốt ngón tay, đun sôi bớt lửa sôi liu riu khoảng 10 - 15 phút rồi chắt lấy một bát nước, để lắng trong, dùng rửa âm đạo. Số thuốc còn lại đun sôi để xông hơi vào âm đạo, rất hiệu nghiệm.
Viêm tinh hoàn, mệt mỏi
Lá lốt, lệ chi, bạch truật, sinh khương mỗi loại 12g + 10g trần bì, bạch linh + 6g sơn thù, phòng sâm,cam thảo. Tất cả cho vào cùng với 600ml nước đem sắc nên còn để lại 200ml, chia nhiều lần uống trong ngày để điều trị tinh hoàn sưng to, người mệt mỏi, ít vận động./.