Tâm sự của Nhà thơ dịch giả Triệu Lam Châu:

X. Êxênhin - Nhà thơ lớn của đồng quê nước Nga (1895 – 1925) sinh ra ở ngôi làng Kônxtanchinôvơ nhỏ nhắn, yên bình và xinh đẹp, thuộc vùng bình nguyên Riazan mênh mang bát ngát. Nơi ấy có dòng sông Ôka mộng mơ, bình lặng, mát rượi những buổi chiều hè, và khi thu sang lá phong vàng quyến rũ soi lấp lánh dòng sông trong. Thơ Êxênhin là tiếng hát nồng nàn phóng khoáng và ngọt lịm lòng người, ngợi ca tình người quê kiểng đôn hậu thuỷ chung, ngợi ca thiên nhiên Nga bình dị mà tráng lệ, ngợi ca những nỗi niềm chưa có tên để gọi – mà hình như cứ chực vụt trào ra từ những con tim rực ánh lửa hồng. Nổi bật lên giữa bức tranh làng quê Nga nồng hậu ấy – là tình yêu đôi lứa trong trẻo, nồng nàn, mà cũng xiết bao cay đắng, khổ đau… Song trên hết: Mọi mối tình trong thơ ông, đều lặng lẽ kết đọng thành vầng kỷ niệm huy hoàng và lồng lộng trong mỗi trái tim người…

Thơ Êxênhin đã từng đến với bạn đọc nước ta qua bản dịch của các dịch giả Thuý Toàn, Tạ Phương… Nhân kỷ niệm 120 năm sinh Nhà thơ Êxênhin (3/10/1895 – 3/10/2015) – tôi xin trân trọng gửi tới bạn đọc yêu quý một chùm thơ của Người, dịch ra tiếng Việt và tiếng Tày.

Triệu Lam Châu – dịch thơ từ nguyên bản tiếng Nga
Nhà thơ Nga X. Êxênhin (1895 – 1925)
Nguyên bản tiếng Nga:
* * *
Не видать за туманною далью,
Что там будет со мной впереди,
Что там... счастье, иль веет печалью,
Или отдых для бедной груди.

Или эти седые туманы
Снова будут печалить меня,
Наносить сердцу скорбные раны
И опять снова жечь без огня.

Но сквозь сумрак в туманной дали
Загорается, вижу, заря -
Это смерть для печальной земли,
Это смерть, но покой для меня.
1912
Bản dịch thơ tiếng Việt:
* * *
Sau màn sương xa nào thấy chi đâu
Điều gì đang đợi mình phía trước
Nỗi buồn tủi hay là hạnh phúc
Hay phút nghỉ ngơi cho tấm ngực mỏi mòn.

Hay là những làn sương xám ấy
Lại mang đến cho mình những tủi buồn
Những vết thương xuyên vào tim nhức nhối
Không có lửa đâu, mà vẫn đốt tiêu tan.

Xuyên qua màn sương mờ xa xăm
Mình lại thấy bình minh rực rỡ -
Giờ tận số của trái đất buồn
Và cái chết của mình thanh thản.
1912
ОТОЙДИ ОТ ОКНА
Не ходи ты ко мне под окно
И зеленой травы не топчи,
Я тебя разлюбила давно,
Но не плачь, а спокойно молчи.

Я жалею тебя всей душою,
Что тебе до моей красоты?
Почему не даешь мне покою
И зачем так терзаешься ты?

Все равно я не буду твоею,
Я теперь не люблю никого,
Не люблю, но тебя я жалею,
Отойди от окна моего!

Позабудь, что была я твоею,
Что безумно любила тебя,
Я теперь не люблю, а жалею -
Отойди и не мучай себя.
1912
ĐỪNG ĐẾN GẦN CỬA SỔ NHÀ EM

Đừng đến gần cửa sổ nhà em
Đừng giẫm nát cỏ vườn đấy nhé
Từ lâu em không còn yêu anh nữa
Bình tĩnh lặng im và đừng khóc, anh ơi.

Em thương anh bằng cả tấm lòng
Sắc đẹp em cần gì cho anh chứ
Sao anh không cho em được yên
Sao cứ tự giày vò mình mãi thế?

Dẫu rằng nay em không còn là của anh
Mà em cũng chẳng hề yêu ai khác
Hết yêu rồi, nhưng em vẫn còn chút lòng thương
Anh đừng đến bên cửa nhà em nữa!

Anh hãy quên rằng từng có em
Và em đã từng yêu anh như điên
Nay hết yêu rồi, em còn lòng thương hại
Anh đi đi, đừng dằn vặt nữa thêm buồn!
1912
* * *
Я ль виноват, что я поэт
Тяжелых мук и горькой доли,
Не по своей же стал я воле -
Таким уж родился на свет.

Я ль виноват, что жизнь мне не мила,
И что я всех люблю и вместе ненавижу,
И знаю о себе, чего еще не вижу,
Ведь этот дар мне муза принесла.

Я знаю - в жизни счастья нет,
Она есть бред, мечта души больной,
И знаю - скучен всем напев унылый мой,
Но я не виноват - такой уж я поэт.
1912
* * *
Tôi có lỗi chăng, khi mình là nhà thơ
Của số phận khổ đau và cay đắng
Chính điều ấy thâm tâm tôi đâu có muốn
Vừa mới sinh ra, mình vốn đã vậy rồi

Tôi có lỗi chăng, khi đời mình chán nản
Mà vẫn yêu người đời xen với nỗi hờn căm
Tự hiểu mình, cả những điều chưa thấy
Nhờ cảm hứng thơ đưa đến đấy thôi

Tôi biết trong đời nào có hạnh phúc gì đâu
Chỉ có mơ ước của hồn đau và hoang tưởng
Giai điệu buồn của tôi làm cho mọi người sầu
Tôi không có tội đâu – tôi là nhà thơ thế đấy!
1912
ИСПОВЕДЬ САМОУБИЙЦЫ

Простись со мною, мать моя,
Я умираю, гибну я!
Больную скорбь в груди храня,
Ты не оплакивай меня.

Не мог я жить среди людей,
Холодный яд в душе моей.
И то, чем жил и что любил,
Я сам безумно отравил.

Своею гордою душой
Прошел я счастье стороной.
Я видел пролитую кровь
И проклял веру и любовь.

Я выпил кубок свой до дна,
Душа отравою полна.
И вот я гасну в тишине,
Но пред кончиной легче мне.

Я стер с чела печать земли,
Я выше трепетных в пыли.
И пусть живут рабы страстей —
Противна страсть душе моей.

Безумный мир, кошмарный сон,
А жизнь есть песня похорон.
И вот я кончил жизнь мою,
Последний гимн себе пою.

А ты с тревогою больной
Не плачь напрасно
надо мной.
1912-1913
LỜI THÚ NHẬN CỦA ĐỨA CON TỰ TỬ
Mẹ của con ơi, xin vĩnh biệt
Con lìa đời, đang hấp hối đây này
Mẹ cố nén buồn đau, mẹ nhé
Đừng khóc than nhiều về con, mẹ ơi...

Không thể sống cùng mọi người được nữa
Chất độc lạnh lùng chất chứa trong hồn
Con đã sống, đã từng yêu mẹ ạ
Giờ con điên, tự kết liễu đời con

Con từng đến bến bờ hạnh phúc
Với tâm hồn kiêu hãnh trẻ trung
Đã từng thấy máu hồng tuôn chảy
Con rủa nguyền tình yêu với niềm tin..

Con vừa uống cạn cốc đời mình
Giờ hồn con ngấm đầy chất độc
Yên ắng vô cùng, con đang lịm tắt
Phút cuối cùng con thanh thản ra đi...

Con xoá sạch khỏi trán mình bụi đất,
Con bay lên chất ngất giữa mây trời,
Mặc lũ bầy tôi của dục tình cứ sống
Hồn con và dục tình không thể sóng đôi.

Bữa tiệc điên cuồng, giấc mộng khiếp kinh,
Mà cuộc sống là bài ca tang tóc,
Và hôm nay kết thúc đời mình,
Khúc ca cuối dành cho mình con tự hát.

Chỉ xin mẹ dẫu buồn đau khôn xiết,
Cũng đừng khóc than -
Không có nghĩa gì đâu.
1912-1913
Nguyên bản tiếng Nga:
* * *
Ты плакала в вечерней тишине,
И слезы горькие на землю упадали,
И было тяжело и так печально мне,
И все же мы друг друга не поняли.

Умчалась ты в далекие края,
И все мечты увянули без цвета,
И вновь опять один остался я
Страдать душой без ласки и привета.

И часто я вечернею порой
Хожу к местам заветного свиданья,
И вижу я в мечтах мне милый образ твой,
И слышу в тишине тоскливые рыданья.
1913
Bản dịch thơ tiếng Việt:
* * *
Em thầm khóc trong chiều lặng lẽ,
Giọt lệ nồng, cay đắng cứ rơi rơi,
Sao lòng anh nặng buồn đến thế,
Vậy là ta không hiểu nhau rồi.

Em vụt tới tận miền xa thẳm,
Mọi ước mơ héo úa không màu,
Chỉ còn lại mình anh đơn lẻ
Không lời thương âu yếm… hồn đau…

Anh thường thăm lại nơi hẹn cũ
Một mình thôi, vào những buổi chiều,
Mơ thấy dáng yêu kiều hiển hiện,
Trong lặng im… nghe nức nở u sầu…
1913
Bản dịch thơ tiếng Tày:
* * *
Slao hảy nhỏi chang uằn guẹng xích,
Nặm tha mồm, khôm phất đỏi lây lồng,
Slăm chài lăng nắc p’uồn p’ận nỏ,
P’ận lẻ rà bấu chắc thông căn.

Slao phứt mừa quây mường lít líu,
Thuổn ngoòng ngầư lương đỏi mả măng
Tán nhằng đang chài đai lế lác
Bấu gằm slương điếp ún…châư slương…

Chài toọi mừa d’ương t’ỷ rà d’ản cáu
Gần đeo đai, khảu bại slì uằn
Phăn hăn d’ưởng ón nhòi mjửt mjảng,
Chang guẹng mần…ngằng ngặc p’uồn slăm…
1913
* * *
Ещё не высох дождь вчерашний —
В траве зелёная вода!
Тоскуют брошенные пашни,
И вянет, вянет лебеда.
Брожу по улицам и лужам,
Осенний день пуглив и дик.
И в каждом встретившемся муже
Хочу постичь твой милый лик.
Ты всё загадочней и краше
Глядишь в неясные края.
О, для тебя лишь счастье наше
И дружба верная моя.
И если смерть по Божьей воле
Смежит глаза твои рукой,
Клянусь, что тенью в чистом поле
Пойду за смертью и тобой.
1916
* * *
Cơn mưa chiều qua đến nay vẫn chưa khô -
Giọt nước xanh ngời đậu trên mặt lá!
Đồng đã cày tạm để hoang buồn bã,
Cứ héo mòn, tàn úa đám rau lê.

Một ngày thu đơn lẻ rụt rè,
Anh theo những ngả đường đầy vũng nước.
Mong thấy gương mặt em thân thương
Trong mắt mỗi trượng phu thoáng gặp.

Khi nhìn về miền xa mờ tỏ
Em lại càng bí ẩn diệu huyền.
Hạnh phúc đời này dành hết cho em
Và cả tấm tình anh chung thuỷ.

Nếu chúa trời đưa cái chết về đây
Làm mắt em nhắm nghiền dưới lòng tay,
Anh nguyện trên cánh đồng thoáng sạch
Theo bóng em lên thiên đàng ngay!
1916
* * *
Xá phần uằn ngoà thâng cứ này páy khấư -
Đốc nặm roàng chắp nả bâư khiêu!
Nà thây d’á tả đai p’uồn slấu
Cử t’oọi p’uồn ky coót phjắc cưa đoi.

Uằn thu nâng d’úp d’ưởng slim gần,
Chài phjải rièo t’àng lai tuổng nặm.
Ngầư hăn cương nả noọng slương chăn
Chang tha bại tản pèng lít rổp.

Slì mủng mừa xiên quây moong mú
Noọng gảng them đăm lặm p’joòi nua.
Hôn hỷ t’ởi này chài chao hẩư noọng
Thuổn thảy t’ằng slim t’oỏc a nờ.

Uảng chẩu vạ thư ăn thai mà nẩy
Lủp phả mừng sle noọng lắp tha,
Chài ngoòng nưa t’ôổng nà slâư quảng
Rièo thang mừa Mường Sliên ngay a!
1916
* * *
Мне грустно на тебя смотреть,
Какая боль, какая жалость!
Знать, только ивовая медь
Нам в сентябре с тобой осталась.

Чужие губы разнесли
Твое тепло и трепет тела.
Как будто дождик моросит
С души, немного омертвелой.

Ну что ж! Я не боюсь его.
Иная радость мне открылась.
Ведь не осталось ничего,
Как только желтый тлен и сырость.

Ведь и себя я не сберег
Для тихой жизни, для улыбок.
Так мало пройдено дорог,
Так много сделано ошибок.

Смешная жизнь, смешной разлад.
Так было и так будет после.
Как кладбище, усеян сад
В берез изглоданные кости.

Вот так же отцветем и мы
И отшумим, как гости сада…
Коль нет цветов среди зимы,
Так и грустить о них не надо.
1923
* * *
Cứ nhìn em, lòng anh lại thêm buồn,
Ôi đớn đau và đáng thương biết mấy!
Chỉ còn cây liễu đồng đứng đấy
Cùng chúng mình trong tháng chín đây thôi.

Cặp môi kẻ nào đã từng phá huỷ
Cái nồng say, run rẩy của thân em.
Như thể cơn mưa thầm sâu thẳm
Phát tự mảnh hồn đã úa tàn.

Thôi được! Anh chẳng hề sợ nó.
Niềm vui khác sẽ đến với anh thôi.
Bởi vì chẳng có gì còn lại cả,
Như bụi vàng ẩm ấy đã hoai rồi.

Anh không biết tự giữ gìn mình
Cho nụ cười tươi, cho cuộc sống yên bình.
Đường đời đã qua chừng ít ỏi,
Mà lại nhiều lầm lỗi điêu linh.

Cuộc đời thật điên loạn, nực cười.
Xưa đã vậy, rồi mai kia cũng thế.
Như nghĩa địa, mảnh vườn vắng vẻ
Rải đầy trong lá những khung xương.

Và chúng mình cứ thế, toả hương
Như những vị khách của vườn trò chuyện…
Không có hoa đâu giữa mùa đông giá buốt,
Chẳng nên buồn về điều ấy làm chi…
1923
* * *
Mủng hăn slao, slăm chài t’iẻo them p’uồn
Rôi chếp toót oạ slương lai a nỏ!
Tán nhằng co liệu chang nà t’ỷ
T’ằng sloong hây chang bươn cẩu thu đây.

Pín pác ò hâư ngoà tức uái
Ăn nua kiu, slắn sloóc cúa đang slao.
Tồng gạ xá phân roà lẩc lịu
Phứt mà tẳm châư khoăn ruồi hoi.

Ầư đảy! Chài bấu lao te nau.
Ăn dung đai d’ỏ thâng chài nỏ.
Nhoòng nắm mì lăng nhằng mại á,
T’ôồng mỉn lương dấu đoóc d’á nò.

Mỉnh chài bấu chắc dửc đang rà
Hẩư nậu khua p’jằng, sle slổng đây an ỏn.
T’àng t’ởi quá chài hăn hẳm noọi,
T’ọ t’iẻo lai ăn xá chăn khôm.

T’ởi gần chăn bả luổn, đây khua.
Ngoà thỏ p’ận, thâng p’jủc lừ tó p’ận.
T’ôồng t’ỷ fằn, piếng sluôn pjấu pjắng
Pjái têm lầng bại chá đúc chang bâư.

Sloong rà oạ căn pjỏn ăn hom
T’ôồng bại tản chang sluôn phuối toẹn…
Nắm mì bjoóc nau chang miều d’ên cắt toót,
D’á đảy p’uồn mừa ăn t’ỷ a nơ…
1923
* * *
Хорошо под осеннюю свежесть
Душу-яблоню ветром стряхать
И смотреть, как над речкою режет
Воду синюю солнца соха.

Хорошо выбивать из тела
Накаляющий песни гвоздь
И в одежде празднично белой
Ждать, когда постучится гость.

Я учусь, я учусь моим сердцем
Цвет черемух в глазах беречь,
Только в скупости чувства греются,
Когда ребра ломает течь.

Молча ухает звездная звонница,
Что ни лист, то свеча заре.
Никого не впущу я в горницу,
Никому не открою дверь
1918
* * *
Hay biết bao dưới vòm thu tươi mát
Gió mơn man hồn-táo dịu lành
Mê mải nhìn trên dòng sông xanh
Lưỡi cày mặt trời cày sóng nước.

Thật là hay bật ra từ tâm tưởng
Một bài ca nao nức nồng nàn
Với lễ phục trắng ngời trang trọng
Đứng đợi người khách quý về thăm.

Tôi cứ thầm tự nhủ với mình rằng
Hãy gìn giữ ánh đào trong đáy mắt,
Khi niềm chi bỗng làm xương nhói buốt,
Thì lửa lòng tôi vẫn cứ sáng thêm lên.

Gác chuông lặng ngời sao lấp lánh,
Chẳng thấy lá cây đâu, chỉ thấy nến bình minh.
Tôi không mở cánh cửa nhà mình,
Không cho một ai vào đây cả.
1918
* * *
Đây lai ớ tẩư ngòm thu dặm rửng
Lồm lủm loèm khoăn-tảo rưởng p’joòi
Mầu muổn dồm t’ả khiêu lít lít
Pác thây tha uằn thây nặm slâư.

Chăn đây phứt tẳm slăm lẩc gụm
Tèo sli đeo nẳt nểu kiu nua
Guồng slửa khoá khao roàng pèng quỷ
D’ặng thả gần tản bắt mà d’ương.

Hây cử táng đỏi d’ằng gạ mỉnh
Mẻn dửc lầng thieo rủng chang tha,
Uảng lít mì vè lăng rịu chếp,
Lẻ vầy slăm t’iẻo rủng them a.

Ăn lình đỉn roàng đao phjắp phính,
Bấu hăn bâư, hăn lạp nâư rường.
Bấu hẩư hâư khảu rườn hây á,
Nhoòng p’ận rà bấu khay táng tu.
1918
* * *
Ты такая ж простая, как все,
Как сто тысяч других в России.
Знаешь ты одинокий рассвет,
Знаешь холод осени синий.

По-смешному я сердцем влип,
Я по-глупому мысли занял.
Твой иконный и строгий лик
По часовням висел в рязанях.

Я на эти иконы плевал,
Чтил я грубость и крик в повесе,
А теперь вдруг растут слова
Самых нежных и кротких песен.

Не хочу я лететь в зенит,
Слишком многое телу надо.
Что ж так имя твое звенит,
Словно августовская прохлада?

Я не нищий, ни жалок, ни мал
И умею расслышать за пылом:
С детства нравиться я понимал
Кобелям да степным кобылам.

Потому и себя не сберег
Для тебя, для нее и для этой.
Невеселого счастья залог —
Сумасшедшее сердце поэта.

Потому и грущу, осев,
Словно в листья, в глаза косые…
Ты такая ж простая, как все,
Как сто тысяч других в России.
1923
* * *
Em bình dị như mọi người vậy đó,
Như trăm ngàn cô trên nước Nga này.
Em thấu hiểu bình minh đơn lẻ,
Chút heo may xanh mờ buổi thu say.

Thật nực cười là trái tim anh,
Cứ lưu giữ bao điều xuẩn ngốc.
Gương mặt em thánh thiện, nghiêm trang
Được treo trân trọng trong nhà nguyện.

Anh từng khạc nhổ vào tượng thánh,
Từng lêu lổng, tôn thờ lỗ mãng,
Bỗng giờ đây bùng phát bao lời
Những bài ca dịu lành say đắm nhất.

Anh không muốn bay lên đỉnh trời đâu,
Bởi cơ thể cần bao nhiêu thứ.
Chao ôi, tên của em ngân vang,
Như khí mát của trời tháng tám?

Không là kẻ ăn xin, đau khổ, yếu hèn
Tấm lòng anh chứa chan nhiệt huyết:
Từ tuổi thơ anh từng yêu thích
Bao đàn chó, ngựa thảo nguyên xanh.

Vì lẽ đó anh không tự giữ mình
Cho em, cho nàng và cho điều ấy.
Một cam kết cho hạnh phúc buồn là vậy –
Một trái tim điên của nhà thơ.

Do vậy mà anh buồn trầm đọng,
Trong ánh mắt nghiêng, trong lá trong cây...
Em bình dị như mọi người vậy đó,
Như trăm ngàn cô trên nước Nga này.
1923
* * *
Slao khoay nẩư t’ôồng lai gần p’ận nỏ,
T’ôồng pác xiên a d’ú nước Nga hây.
Slao thông lẩc dạu nâư t’oỏc lế,
Xít nua d’ên khiêu muốc thu đây.

Chăn đây khua lẻ nghé slim chài,
Toọi dửc d’om lai vè tăn đéc.
Cương nả slao sliên rưởng, chăn slim
Hỏi pèng quỷ d’ú chang rườn slớ.

Chài pặt phí nài khảu dưởng sliên cha,
Pặt lẩy loạ, slớ ăn tục xị,
Rựt cứ này phứt khửn lai gằm
Bại tèo sli rưởng ngày nua nét.

Chài bấu ngoòng bân khửn nưa vạ nau,
Nhoòng đúc đang ái lai thình quả.
Rôi, mình cúa slao đọng moòng nằn,
T’ôồng d’ai dặm bân roàng bươn pét?

Nắm hất xo, chếp khỏ, sluổi p’jài
Piếng slăm chài slủ lai vầy đát:
Tứ tẳm nhằng eng chài pặt nắt
Poong mạ, ma mường nhả khiêu xinh.

Nhoòng p’ận chài bấu dửc đang rà
Hẩư slao, hẩư a oạ hẩư chăn vè mỉn.
Mọt pao gằm hẩư hôn hỉ p’uồn –
Ăn slim của slấy sli, thúc bả.

Nhoòng p’ận ăn p’uồn chài toỏng đốc,
Chang tha ghèng, chang mạy chang bâư...
Slao khoay nẩư t’ôồng lai gần p’ận nỏ,
T’ôồng pác xiên a d’ú nước Nga hây.
1923
* * *
Не гляди на меня с упрёком,
Я презренья к тебе не таю,
Но люблю я твой взор с поволокой
И лукавую кротость твою.

Да, ты кажешься мне распростёртой,
И, пожалуй, увидеть я рад,
Как лиса, притворившись мёртвой,
Ловит воронов и воронят.

Ну и что же, лови, я не струшу,
Только как бы твой пыл не погас,—
На мою охладевшую душу
Натыкались такие не раз.

Не тебя я люблю, дорогая,
Ты — лишь отзвук, лишь только тень.
Мне в лице твоём снится другая,
У которой глаза — голубень.

Пусть она и не выглядит кроткой
И, пожалуй, на вид холодна,
Но она величавой походкой
Всколыхнула мне душу до дна.

Вот такую едва ль отуманишь,
И не хочешь пойти, да пойдёшь,
Ну, а ты даже в сердце не вранишь
Напоённую ласкою ложь.

Но и всё же, тебя презирая,
Я смущённо откроюсь навек:
Если б не было ада и рая,
Их бы выдумал сам человек.
1 декабря 1925
* * *
Đừng nhìn anh với vẻ trách hờn,
Trong lòng anh khinh em lắm đó,
Nhưng anh yêu ánh mắt em tủi buồn
Quả thật dịu dàng và kín đáo.

Vâng, hình như em nằm sóng soài,
Để anh đưa mắt nhìn vui sướng,
Như chú cáo ma mãnh giả vờ,
Là đã chết để lừa bắt quạ.

Được thôi, cứ bắt đi, anh chẳng sợ đâu,
Ngọn lửa lòng em không chịu tắt ,–
Những trò kia không chỉ một lần
Từng vấp phải hồn anh lạnh lẽo.

Em ơi, người anh yêu không phải là em,
Em chỉ là dư âm, chỉ là cái bóng.
Nhìn mặt em mà anh tưởng tượng
Thấy một nàng có đôi mắt chim câu.

Dẫu cô ấy trông không thuỳ mị
Và hình như có vẻ lạnh lùng,
Nhưng dáng cô đi vô cùng trang trọng
Cứ sôi trào khuấy động cả hồn anh.

Như vậy đấy, em có nhận ra chăng
Dẫu không muốn, em cũng phải ra đi rồi đó,
Dẫu thậm chí trong tim em nóng đỏ
Không hề có một lời nói dối dịu dàng.

Như thế đó, anh vừa khinh em,
Vừa ngượng ngùng thổ lộ cùng mãi mãi:
Nếu không có địa ngục và thiên đàng
Thì chính con người sẽ nặn ra chúng đấy.
1 tháng 12 năm 1925
* * *
D’á lè tha nhả quáy mủng chài,
Chang slăm chài ngòi hén slao lai,
T’ọ chài điếp bjoóc tha slao bứa
Chăn rưởng roàng d’ăm d’ú a nơ.

Ầư, t’ôồng gạ slao nòn mai d’iết mjảt,
Sle tha chài đỏi mủng dung vằng,
T’ôồng áo hên khoăn khuy chá loóc,
Pặt thai pây sle p’jàng pắt tua ca.

Đảy dả, cử pắt pây, chài nắm lao nau,
Vầy slăm slao bấu p’ửa hâư nhẳn đắp, -
T’àng lỏ mỉn quai nắm dử p’ày đeo
Pặt toỏng châư khoăn chài cắt xát.

Slao ơi, gần chài slương nắm dử slao nao,
Slao lẻ ngàu hênh, slao t’ôồng ăn d’ưởng.
Mủng nả slao, slăm chài nẳm slưởng
Hăn a đeo mần tha nổc cu nim.

Mải a mỉn rưởng hiến bấu mì
T’ò t’ôồng gạ mì lai chút choáng,
T’ọ d’ưởng a gàm pèng quỷ lẳm
Cử vẩt voòng gồn thuổn slăm chài.

Chăn p’ận t’ỷ, slao mủng hăn bâu
Mải nắm ái, slao mẻn oóc pây d’á lớ,
Mải slim slao thư vầy đeng nỏ
Bấu mì gằm lăng p’jàng mjảp rưởng roàng.

P’ận t’ỷ ló, chài ngòi hén slao lơ
T’iẻo xẩu gần păn châư lầng mại mại:
Uảng nắm mì xăng ghị oạ sliên mường
Lẻ tua gần ruổm căn pẳn oóc.
Xo ất bươn lảp pi 1925
* * *
Ты меня не любишь, не жалеешь,
Разве я немного не красив?
Не смотря в лицо, от страсти млеешь,
Мне на плечи руки опустив.

Молодая, с чувственным оскалом,
Я с тобой не нежен и не груб.
Расскажи мне, скольких ты ласкала?
Сколько рук ты помнишь? Сколько губ?

Знаю я — они прошли, как тени,
Не коснувшись твоего огня,
Многим ты садилась на колени,
А теперь сидишь вот у меня.

Пусть твои полузакрыты очи,
И ты думаешь о ком-нибудь другом,
Я ведь сам люблю тебя не очень,
Утопая в дальнем дорогом.

Этот пыл не называй судьбою,
Легкодумна вспыльчивая связь,—
Как случайно встретился с тобою,
Улыбнусь, спокойно разойдясь.

Да и ты пойдешь своей дорогой
Распылять безрадостные дни,
Только нецелованных не трогай,
Только негоревших не мани.

И когда с другим по переулку
Ты пройдешь, болтая про любовь,
Может быть, я выйду на прогулку,
И с тобою встретимся мы вновь.

Отвернув к другому ближе плечи
И немного наклонившись вниз,
Ты мне скажешь тихо: «Добрый вечер…»
Я отвечу: «Добрый вечер, miss».

И ничто души не потревожит,
И ничто ее не бросит в дрожь, —
Кто любил, уж тот любить не может,
Кто сгорел, того не подожжешь.
4 декабря 1925
* * *
Chả nhẽ anh không có chút nào đẹp trai
Nên em đã không yêu và chẳng thèm nuối tiếc?
Không nhìn mặt nhau, em lặng thầm ngây ngất,
Để cho tay anh say đắm đặt lên vai.

Em trẻ trung, tinh tế đến nhường kia,
Anh đối với em, không thô lỗ mà cũng không trìu mến.
Hãy kể anh nghe: Bao nhiêu người em từng âu yếm?
Bao nhiêu đôi môi và bao cánh tay say?

Anh biết rằng: Họ đã ra đi như cái bóng,
Mà không hề chạm đến lửa lòng em,
Em đã từng ngồi lên bao cặp đùi êm,
Và giờ đây em sà vào lòng anh thế đó.

Cứ để mặc cho em khép nửa làn mi,
Và mơ về một chàng trai nào đấy,
Bởi anh cũng chẳng yêu em là mấy,
Mà sao đắm đuối dặm đường dài.

Lửa lòng ấy không gọi là số phận,
Quan hệ chúng mình nông nổi nhất thời, –
Như tình cờ anh gặp em vậy thôi,
Khẽ mỉm cười, rồi chia tay lặng lẽ.

Vâng, em sẽ đi theo đường của em
Những ngày không vui sẽ tan biến hết,
Chỉ mong em đừng chạm vào trai tơ,
Đừng quyến rũ những chàng không có lửa.

Và sẽ lại cùng ai bước trên con hẻm
Em say sưa nói chuyện tình yêu,
Cũng có thể anh đi dạo ngược chiều,
Chúng ta lại gặp nhau lần nữa.

Vừa nghiêng người sát bờ vai chàng kia
Rồi khe khẽ gật đầu miễn cưỡng,
Em nhỏ nhẹ cất lời: “Chào anh...”
“Vâng, chào cô” – anh cũng thầm đáp lại.

Không có gì quấy nhiễu hồn thêm nữa,
Chẳng ai ném nàng vào sóng tình yêu,-
Ai đã yêu, thì không yêu thêm được
Cháy hết lửa rồi, không cháy thêm nữa đâu.
4 tháng 12 năm 1925
* * *
Bấu dử chài nắm mì slắc ít đeo đây báo
Slao nắm thúc slim oạ bấu sliết dử bâu?
Páy mủng căn, slao đỏi d’ằng khoay nắt,
T’ẳt ngảm mần slao – nua nét phả mừng chài.

Slao ón p’jằng, chăn lai slỉnh mjảc
Chài ngòi slao, bấu pằn lửt nao củng bấu nắt a nờ.
Hạy lẩn chài thiên: Kỷ lai gần slao pặt điếp?
Kỷ lai phí pác roàng, kỷ lai phả mừng khoay?

Boong oóc pây t’ôồng ngàu, chài pặt chắc,
T’iẻo bấu t’ồm thâng vầy đướt slăm slao,
Slao pặt nẳng khửn lai páng kha gần ón nhủi,
Cứ này slao chang p’ầu ún mừng chài.

Chỏ sle slao lắp p’joỏng tha mần,
Oạ phăn mừa lạo báo tơn đai táng,
Nhoòng chài bấu slương slao kỷ lai,
T’ọ lăng boỏng t’àng quây d’ăm chắm.

Vầy slăm mỉn nắm dử gà mỉnh vạ,
Tâu rảng sloong rà phiẻn lẻn d’ắp đeo đai, -
T’ôồng có d’ú chài rổp slao p’ận lố,
Đỏi nhúm khua, oạ đỏi p’jảc căn a.

Ầu, slao d’ỏ mừa rièo t’àng cúa noọng
Bại uằn p’uồn d’ỏ slán liẹo slâư,
Tán ngoòng slao d’á t’ồm thâng báo tơn a nớ
D’á ói loỏng gần slăm páy rủng vầy.

P’jủc oạ gần hâư nưa t’àng lẩy
Slao mầu khoay lẩn toẹn điếp lìu,
Mì bảt chài tó boỏng t’àng pây thất,
Sloong rà t’iẻo phúng căn mấư lô.

D’ỉ ghèng đang xảng ngàm gần báo mỉn
Đỏi ngẳc thua, dỉ xéng xẻ gỏi d’ằng,
Slao phuối nhỏi gằm đeo: “T’uộng báo…”
“Ầu, t’uộng a” – chài tó pjá gằm slăm.

Nắm mì vè lăng hất luổn châư them á,
Bấu gần hâư pjoói a khảu điếp lìu, -
Gần pặt điếp, lẻ rừ điếp mấư
Muổt coong vầy, bấu thư đảy them nau.

Xo slí bươn lảp pi 1925

* * *
Ты прохладой меня не мучай
И не спрашивай, сколько мне лет.
Одержимый тяжелой падучей,
Я душой стал, как желтый скелет.

Было время, когда из предместья
Я мечтал по-мальчишески — в дым,
Что я буду богат и известен
И что всеми я буду любим.

Да! Богат я, богат с излишком.
Был цилиндр, а теперь его нет.
Лишь осталась одна манишка
С модной парой избитых штиблет.

И известность моя не хуже,
От Москвы по парижскую рвань
Мое имя наводит ужас,
Как заборная, громкая брань.

И любовь, не забавное ль дело?
Ты целуешь, а губы как жесть.
Знаю, чувство мое перезрело,
А твое не сумеет расцвесть.

Мне пока горевать еще рано,
Ну, а если есть грусть — не беда!
Золотей твоих кос по курганам
Молодая шумит лебеда.
Я хотел бы опять в ту местность,
Чтоб под шум молодой лебеды
Утонуть навсегда в неизвестность
И мечтать по-мальчишески — в дым.
Но мечтать о другом, о новом,
Непонятном земле и траве,
Что не выразить сердцу словом
И не знает назвать человек.
1923
* * *
Đừng làm khổ anh bằng vầng mát rượi của lòng em
Xin đừng hỏi rằng: Anh bao nhiêu tuổi.
Bị ám ảnh bởi chứng động kinh vô lối,
Anh thành linh hồn, như bộ xương vàng kia

Đã có thời từ mảnh đất ngoại ô
Cậu bé ấy là anh, mơ màng trong khói,
Mình sẽ giàu và tiếng tăm vang dội
Được mọi người yêu mến đến vô cùng.

Vâng! Anh giàu, giàu nhiều lắm nghe.
Có mũ lễ, mà bây giờ đã mất.
Chỉ còn đây chiếc yếm áo sơ mi
Cùng với cặp giày cao cổ rách.

Rồi danh tiếng của anh không kém,
Từ Mátxcơva đến nhỏ nhen Pari
Tên anh gây một niềm sợ hãi,
Như hàng rào, như dõng dạc chửi thề.

Chả nhẽ tình yêu không phải là lạc thú?
Mà môi em hôn, như sắt lạnh cứng đờ.
Anh biết nỗi niềm của lòng anh đã chín,
Mà hồn em sao không thể đơm hoa.

Giờ anh khổ đau hẳn còn quá sớm,
Vâng, nếu buồn – thì cũng chẳng sao đâu!
Cây tân lê lá xạc xào tươi trẻ
Dọc những dải đồi vàng như mái tóc mây.

Anh lại muốn trở về nơi ấy,
Ủ trong vòm lá trẻ xạc xào
Mãi mãi chìm vào điều không biết
Trong khói mơ như chú bé năm nao.

Cứ mơ về những điều mới mẻ
Trên thế gian bí ẩn này, trong vòm lá,
Và trái tim không nói nổi nên lời
Bao nỗi niềm chưa có tên để gọi.

1923
* * *

D’á hất chếp slăm chài nhoòng ăn dặm rửng cúa slim slao
D’á xảy xam: Chài kỷ lai pi nỏ.
Mẻn t’ò t’ản mầu t’ổc kho pjấu lỏ,
T’ôồng chá đúc lương, chài piến tua khoăn.

Pặt mì slì tẳm đin rìm slảnh
Ò eng mỉn lẻ chài, phăn chang uằn nim
Hây mì lai ngần, mú mình moòng đọng đính
Đảy lai gần slương điếp chăn nua.

Ầư! Chài lai ngần, lai ngần lẳm ớ.
Mì ăn mủ lẹ, pặt lôm hâng.
Tán nhằng nghé d’iểm đai bâư slửa
Oạ tôi hái năng pặt khát gò slung.

T’iẻo gạ mình pèng chài bấu noọi,
Tẳm Mátxcơva thâng châư gẳp Pari
Mình chài ròm ăn lao moóp meép,
T’ôồng pha sluôn, t’ôồng khát slảt phjâu mang.

Dử nỏ điếp lìu lẻ ăn hứn sloáng?
Phí pác slao chúp cắt t’ôồng nây.
Chài thiên phiể slăm chài pặt slúc,
T’ọ khoăn slao lăng bấu phông ban?

Cứ này chài chếp slăm nhằng hẳm khoái,
Ầư, uảng p’uồn – củng bấu p’ần lăng!
Doòng phjắc cưa rì roà ón mậu
Pjái p’àn noài lương phả phjôm slao.

Chài t’iẻo ái thất mừa búng t’ỷ
Ốm chang ngòm bâư ón rì roà
Lầng lầng chẳng khảu về mí chắc
Chang uằn phăn t’ôồng ò eng pi hâư.

Cử phăn mừa bại vè mấư d’át
Nưa tu thẻ lặm đăm, chang ngòm bâư,
Kỷ lai vè d’ằng mì mình sle roọng
Slim châư hây bấu phuối đảy p’ần gằm.
1923
* * *
Заметался пожар голубой,
Позабылись родимые дали.
В первый раз я запел про любовь,
В первый раз отрекаюсь скандалить.

Был я весь как запущенный сад,
Был на женщин и зелие падкий.
Разонравилось пить и плясать
И терять свою жизнь без оглядки.

Мне бы только смотреть на тебя,
Видеть глаз златокарий омут,
И чтоб, прошлое не любя,
Ты уйти не смогла к другому.

Поступь нежная, легкий стан,
Если б знала ты сердцем упорным,
Как умеет любить хулиган,
Как умеет он быть покорным.

Я б навеки забыл кабаки
И стихи бы писать забросил,
Только б тонко касаться руки
И волос твоих цветом в осень.

Я б навеки пошел за тобой
Хоть в свои, хоть в чужие дали…
В первый раз я запел про любовь,
В первый раз отрекаюсь скандалить.
1923
* * *
Ngọn lửa phóng lên màu xanh lam,
Những chân trời quê hương mờ quên lãng.
Lần đầu tiên anh hát về tình yêu,
Lần đầu tiên anh chối từ gây gổ.

Anh là khu vườn bị người đời quên bỏ
Là thuốc mê, từng say tít đàn bà.
Không còn thích rượu chè và nhảy múa
Và mất đời mình, anh cũng chẳng tiếc đâu.

Anh cứ muốn ngắm mãi hình em,
Nhìn ánh mắt chứa chan niềm sâu thẳm,
Để rồi, dẫu không yêu dĩ vãng,
Em cũng không đành bỏ đi với ai đâu.

Dáng em đi dịu dàng, thân hình nhẹ bỗng,
Giá em biết một tay du côn
Mà biết yêu bằng trái tim kiên nhẫn,
Rồi trở thành một anh chàng ngoan.

Anh sẽ mãi quên đi tửu quán
Và bỏ luôn cả việc làm thơ,
Để bàn tay mình dịu dàng chạm nhẹ
Mái tóc em sáng ánh thu mơ.

Anh sẽ bước theo em mãi mãi
Những ngả đường quê, hay tới chốn xa xăm…
Lần đầu tiên anh hát về tình yêu đấy,
Lần đầu tiên anh bỏ thói lưu manh…
1923
* * *
Thieo vầy pjón khửn slắc bân khiêu,
Bại tin vạ đin mường miè lùm loảng.
P’ày đú chài chiềng khửn lượn lìu
P’ày đú chài khuýt pây ói slính.

Chài lẻ piếng sluôn, mẻn gần lùm tả
Lẻ d’a khoay, nắt hứn mẻ nhình.
Bấu nhằng ái lẩu nua, t’ièo mủa
Oạ lôm t’ởi rà, chài tó bấu sliết nau.

Chài lầng ái mủng dồm slao mại,
Đếnh tha hăn ăn lẩc t’ùm t’oà,
Sle lăng mà, nắm điếp slì d’ưởng cáu,
Slao bấu lèo ni pây oạ hâư nao.

D’ưởng slao pây rưởng roàng, nẩư nỏ,
Uảng slao thiên mọt ò kin hiu
Chắc điếp gần nhoòng ăn slim tảy nải,
P’ần p’ỏ gần lủc báo ón gò.

Chài d’ỏ lầng lùm pây rườn lẩu
Tả făn fi t’ằng viểc có sli slăm,
Sle pha mừng gỏi d’ằng t’ồm đỏi
Pướng phjôm slao roàng ảnh thu phăn.

Chài d’ỏ gàm rièo thang slao mại
Bại t’àng mường, thâng tẳm đin quây...
P’ày đú chài khửn hênh lượn nỏ,
P’ày đú chài tả chửng khoang ma...
1923