(HNMO) - Năm 2020, thiệt hại do vi rút máy tính gây ra đối với người dùng Việt Nam đã đạt kỷ lục mới, vượt mốc 1 tỷ USD (23.900 tỷ đồng). Đây là kết quả được đưa ra từ chương trình đánh giá an ninh mạng do Tập đoàn công nghệ Bkav thực hiện tháng 12-2020.

Theo Bkav, hàng trăm tỷ đồng đã bị "tin tặc" (hacker) chiếm đoạt qua tấn công an ninh mạng liên quan đến ngân hàng, trong đó chủ yếu là các vụ đánh cắp mã OTP giao dịch của người dùng. Cách thức chính của hacker là lừa người dùng cài đặt phần mềm gián điệp trên điện thoại để lấy trộm tin nhắn OTP, thực hiện giao dịch bất hợp pháp. Trung bình mỗi tháng, hệ thống giám sát vi rút của Bkav đã phát hiện hơn 15.000 phần mềm gián điệp trên điện thoại di động.

Thêm nữa, các trào lưu mạng xã hội như "xem khuôn mặt bạn biến đổi thế nào", "xem bạn thay đổi ra sao trong 10 năm qua"... là những trào lưu được nhiều người yêu thích của năm 2020 nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với người dùng.

Ngoài ra, dịch Covid-19 làm gia tăng tấn công mạng khi tăng làm việc từ xa (làm việc qua mạng) và điều này tạo môi trường cho kẻ xấu khai thác lỗ hổng, tấn công, đánh cắp thông tin.

Năm 2020 cũng bùng nổ mã độc tàng hình W32.Fileless; đã có ít nhất 800.000 máy tính tại Việt Nam bị nhiễm loại mã độc này, tăng gấp đôi so với năm 2019.

Qua các xu hướng tấn công mạng trong năm 2020 kể trên, Bkav đưa ra các cảnh báo cụ thể. Theo đó, khi thực hiện các giao dịch ngân hàng, người sử dụng chỉ cài đặt phần mềm từ các kho ứng dụng chính thống và cài đặt thường trực phần mềm bảo vệ giao dịch ngân hàng trên điện thoại của mình.

Khi làm việc từ xa, các tổ chức, doanh nghiệp cần thiết lập môi trường kết nối an toàn bằng cách trang bị các giải pháp như SSL, VPN... đánh giá an ninh hệ thống, đánh giá phần mềm trước khi công khai ra internet; cài đặt phần mềm diệt vi rút, tường lửa, hệ thống giám sát..., thường xuyên cập nhật bản vá hệ điều hành; trang bị phương thức xác thực người dùng mạnh như chữ ký số.

Về phía người dùng cá nhân, cần cảnh giác cao độ khi làm việc từ xa; đồng thời, bảo đảm môi trường kết nối an toàn bằng cách cài đặt phần mềm diệt vi rút; không tải và cài đặt những phần mềm không rõ nguồn gốc; thường xuyên cập nhật bản vá phần mềm, hệ điều hành; không chia sẻ hay truy cập các đường link lạ.

Bkav cũng cảnh báo người dùng cảnh giác với những trào lưu trên mạng xã hội, hạn chế tham gia khi chưa biết rõ nguồn gốc, mục đích thật sự của những "hot trend" này.

Để phòng, chống mã độc tàng hình, Bkav khuyến cáo người sử dụng  lựa chọn các phần mềm diệt vi rút có khả năng phát hiện vi rút thông qua kiểm soát các hoạt động bất thường trên máy để tìm và diệt được loại vi rút tàng hình này.

Năm 2021, các chuyên gia Bkav cho rằng, tấn công giao dịch trên điện thoại tiếp tục diễn ra. Lừa đảo trên Facebook có thể gia tăng vì các quy định hạn chế đi lại giữa các quốc gia sẽ kéo theo nhu cầu lớn về các giao dịch, gửi hàng, gửi tiền qua mạng... Mã độc tàng hình, mã độc mã hóa dữ liệu, phần mềm gián điệp theo dõi người dùng và đánh cắp thông tin sẽ là những loại mã độc hoành hành trong năm 2021.