Dọc theo con đường đất đỏ chạy vào từng mái nhà được xây dựng khá kiên cố của đồng bào, những ruộng chuối xanh rì với những tàu lá to như chiếc chiếu lẫn với những buồng chuối chín vàng ươm là tiếng cười nói, trò chuyện khi dịp tết Nguyên Đán đã cận kề. Ông Châu Cooc, 61 tuổi, một cư dân của làng Chăm dừng tay chia sẻ: Từ hơn một tháng nay, nhà mình bắt đầu thu hoạch chuối. Ngày nào cũng từ tờ mờ ông mặt trời cho tới lúc tỏ rõ ông mặt trăng mà vẫn chặt không hết chuối. Chắc chắn, với tiền bán chuối này, gia đình mình sẽ có một cái Tết thật no đủ, đầm ấm không kém bất cứ ai.

 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, mặc dù Tết Nguyên Đán này không phải là cái Tết truyền thống của người Chăm, nhưng từ nhiều năm qua, đồng bào người Chăm sinh sống ở làng Chăm này luôn ăn Tết như những cư dân người Kinh khác. Nói về điều này, ông Châu Cooc chia sẻ: Cách đây gần 40 năm, người Chăm chủ yếu sinh sống ở vùng Tánh Linh, La Dạ (tỉnh Bình Thuận) bằng nghề đốt rừng làm nương rẫy, du canh, du cư nên đời sống rất bấp bênh, không có quê hương cố định. Suốt nhiều thế hệ, người Chăm chúng tôi cứ kéo nhau qua hết cánh rừng này đến cánh rừng khác cho tới lúc tài nguyên của rừng cạn kiệt thì chúng tôi được các cán bộ đưa về đây định cư. Ban đầu, cán bộ xây nhà, mách cách trồng lúa nước, trồng cây ăn trái rồi lại hướng dẫn cách bán sản phẩm của mình, thu lại tiền để có thể mua những thứ khác. Tuy nhiên, cuộc sống của chúng tôi ở đây chỉ thực sự no đủ khoảng gần chục năm nay, khi mà những tuyến đường kiên cố chạy từ tỉnh lộ đã vào được làng Chăm. Có thể nói, từ lúc chỉ có khoảng hơn 40 người, đến nay sau mấy chục năm lập nghiệp trên làng mới này, người Chăm chúng tôi đã phát triển lên đến hơn 100 người, đó chính là niềm vui, niềm tự hào vì dòng dõi người Chăm đang ngày một phát triển.

 

Có thể nói, từ một vùng đất đỏ bazan hoang vắng, sau nhiều năm vất vả đến nay, hầu hết những khu đất trống, những vùng đồi hoang đã được thay bằng những ruộng chuối, hồ tiêu, lúa xanh rì của đồng bào. Điều đó là minh chứng rõ nét nhất về sự đổi thay, phát triển của làng Chăm những ngày này. Thế nên, bây giờ mỗi khi mùa xuân về, người dân làng Chăm không phải lo chạy vào rừng sâu tìm con thú, con chim, tìm củ mì, củ măng nữa mà nhà nào cũng có tiền để mua đồ dùng phục vụ cuộc sống gia đình. Hầu như không còn hộ người Chăm nào phải chịu đói cái bụng trên vùng quê bán sơn địa này nữa.

 

Tìm đến nhà ông Yosou - một trong những người Chăm làm kinh tế giỏi nhất làng, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng. Ngay sát con đường liên ấp là ngôi nhà khang trang sơn màu vàng có cổng màu xanh làm bằng sắt tây rất chắc chắn. Đón chúng tôi ở cổng, ông Yosou niềm nở dẫn khách vào nhà. Trong phòng khách có một bộ ghế gỗ được kê ngay ngắn ở giữa với đôi lục bình bằng gỗ quý cao chừng gần 2 mét kê ngay ngắn hai bên. Ở giữa, trên chiếc tủ có kính màu trắng là chiếc tivi chừng 32inch đang bật hoạt hình cho mấy đứa cháu của ông Yosou xem. Thấy chúng tôi có vẻ ngơ ngác, ông Yosou cười hể hả bảo: Lúc đầu mới đến đây lập nghiệp, cuộc sống khó khăn lắm nhưng nhờ ơn Đảng, Nhà nước, chỉ sau mấy vụ lúa, hồ tiêu và chuối, nay gia đình mình đã khá lên rất nhiều. Tuy nhiên, niềm vui lớn nhất của mình là vừa rồi, cậu con trai út mới thi đậu một trường cao đẳng ở dưới Biên Hòa. Có lẽ, Tết năm nay sẽ là cái Tết đầm ấm, hạnh phúc nhất của gia đình mình trên quê hương mới này, sau gần 40 năm trời định cư ở đây.

 

 

 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khoảng những năm 1973, có nhiều nhóm người Chăm ở các vùng núi xa xôi của tỉnh Bình Thuận, Lâm Đồng, Tây Ninh… được đưa về đây sinh sống, lập làng để đồng bào không phải sống du canh, du cư. Từ đó, sau nhiều năm đến nay, người Chăm trên mảnh đất này đã phát triển đến đời thứ 3, đó là những em nhỏ đang ngày ngày đến trường học tiếng Việt, chữ Việt bên cạnh tiếng Chăm, chữ Chăm truyền thống của dân tộc mình. Thú thực, nhìn cô giáo trẻ người Chăm Mari Ya đang dịu dàng, ân cần uốn nắn chỉ bảo từng chữ viết cho hơn chục em nhỏ mà chúng tôi không khỏi mừng thầm. Đó chính là tương lai, là thế hệ kế tiếp với bao mơ ước về một cuộc sống no đủ của người Chăm nơi đây. 

 

Trong khoảng thời gian hiếm hoi nghỉ giải lao, cô giáo Mari Ya tươi cười chia sẻ cùng chúng tôi: Buổi sáng mình dạy các em học chữ Chăm còn buổi chiều có hai thầy giáo ở dưới Xuân Hưng lên dạy các em học chữ Việt và tập đọc. Mình chỉ dạy hết tuần tới là được nghỉ Tết vì ở đây, nhà nào cũng hối hả sắm sửa đồ đạc đón Tết rồi. Tết Nguyên Đán năm nào cũng vậy, người Chăm ở đây đều tổ chức nhiều lễ hội truyền thống và ăn tiệc. Có khi còn mổ cả trâu ngoài sân bóng ở bên kia trường nữa. Mình phải giúp mẹ nấu cơm, làm bánh rồi đi xuống thị trấn mua quần áo đón Tết. Hỏi chuyện đời tư, người con gái mới tốt nghiệp Trường Cao đẳng Sư phạm Đồng Nai được hơn 1 năm ấy cười e thẹn: Mình vẫn chưa nghĩ tới chuyện lập gia đình vì bây giờ đang phải giúp mẹ nuôi hai em nhỏ. Cha mất sớm nên mẹ đã vất vả rất nhiều rồi. Đợi đến khi cậu em trai Mari Kim học xong mình mới tính chuyện lấy chồng.

 

Từ phía lớp học của cô giáo Mari Ya, chúng tôi tiếp tục đi sâu vào làng Chăm thấy nơi đâu cũng rộn ràng những tiếng cười nói, những câu chuyện hỏi han của mọi người. Trước cổng nhà, ông Mohamed đang hì hục đào đất, đóng cọc tre để treo cờ Tổ quốc. Thấy chúng tôi, ông cười bảo: Trước kia mình khổ lắm, cả gia đình cứ lang thang qua hết cánh rừng này đến cánh rừng khác mà vẫn đói, vẫn khát. Tết cũng chẳng có một bữa ăn ngon. Thế nhưng, Đảng và Nhà nước đã mang đến cho người Chăm mình cuộc sống mới, no đủ, đầm ấm hơn rất nhiều nên năm nào cũng thế, cứ gần Tết là mọi người treo cờ Tổ quốc để ăn mừng. Thú thực, trước đây có nằm mơ mình cũng không nghĩ người Chăm lại có được cuộc sống đủ đầy như ngày hôm nay.

 

Chia tay làng Chăm, ven con đường đất đỏ chạy xuyên qua làng đập vào mắt chúng tôi là những cổng nhà khang trang với lá cờ Tổ quốc màu đỏ tươi bay phấp phới trong gió, thấp thoáng những chậu mai vàng nở sớm càng tô điểm thêm cho không khi mùa xuân rộn ràng trên vùng đất này. Vẫn biết, cuộc sống người Chăm nơi đây đã đổi thay rất nhiều nhưng chúng tôi thầm mong, các thế hệ thứ 3, thứ 4 của người Chăm sẽ được học hành, sẽ tiếp thu thêm nhiều kiến thức mới để quay về xây dựng quê hương mình, tô điểm thêm rực rỡ bức tranh màu xanh trên vùng đất đá nơi này.

theo đaidoanket