THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

                        

Câu hỏi: Hãy cho biết đôi nét về hệ thống các nhà thờ lớn ở Thành phố Hồ

Chí Minh?

Trả lời:

    Do đặc trưng của vùng miền, Thành phố Hồ Chí Minh sớm mang dáng dấp hiện đại của một đô thị mới theo kiểu phương Tây. Cũng chính vì vậy hệ thống các nhà thờ ở thành phố này tương đối phong phú. Sau đây là một số nhà thờ lớn ở Thành phố Hồ Chí Minh.

    1.Nhà thờ Đức Bà

    Nhà thờ Đức Bà còn có tên là Nhà thờ Lớn. Đây là một công trình kiến trúc bề thế. Nhà thờ này có hai tháp chuông cao, ở tại quảng trường mang tên “công xã Paris”, nơi trung tâm thành phố.

    Nhìn từ bên ngoài, toàn bộ nhà thờ từ mái đến tường đều có một màu đỏ gạch nung. Cả gạch và ngói đều giữ nguyên màu không hề bị rêu mốc. Nhà thờ dài 91 mét, rộng 35,5 mét. Tường Nhà thờ Đức Bà được xây bằng gạch và cột bằng đá tảng.

    Nhà thờ Đức Bà được khởi công xây dựng từ ngày 7 tháng 10 năm 1877 đến 11 tháng 4 năm 1880 thì hoàn thành. Đây cũng là nơi yên nghỉ của nhiều giám mục và linh mục, trong đó có giám mục Ai-sơ-đo Co-lom-bớt – người đặt viên đá đầu tiên và làm lễ khánh thành nhà thờ. Giám mục mất năm 1894.

    Nhà thờ Đức Bà hoàn toàn không dùng nến mà chỉ dùng điện. Bên trong nhà thờ khá rộng, có sức chứa 1.200 người, với hai cột chính hình chữ nhật, mỗi bên sáu chiếc tượng trưng cho mười hai vị thánh tông đồ. Ngay sau hàng cột chính là một hành lang với khá nhiều khoang có những bàn thờ nhỏ (hơn 20 bàn thờ) cùng các bệ thờ và tượng thánh nhỏ làm bằng đá trắng khá tinh xảo.

    Trên tường được trang trí nổi bật, 56 cửa kính mô tả các nhân vật hoặc sự kiện trong Kinh Thánh., 31 bông hồng tròn, 25 cửa sổ mắt bò bằng kính nhiều màu ghép lại tạo những hình ảnh rất đẹp. Nhưng trong số những cửa kính này hiện chỉ còn hai cửa là nguyên vẹn như xưa.

    Đứng từ bàn thờ chính của nhà thờ nhìn về phần trên cao phía cửa chính, sẽ thấy một bức tường gỗ lớn. Nơi ấy được gọi là “gác đàn” và bức tường gỗ ấy chính là cây đàn organ ống, một trong hai cây đàn cổ nhất nước ta hiện nay.

    Hai bên hông gác đàn là một khoảng trống, đó là gác chuông. Từ khoảng trống này nhìn thẳng lên mái tháp chuông cao hun hút khoảng 26 mét và chỉ có một chiếc cầu thang hẹp chừng 4 tấc bề ngang. Khoảng giữa cầu thanh nhỏ ấy ở độ cao chừng 15 mét, có một khung cửa tò vò bằng lưới. Chui vào cánh cửa ấy với khá nhiều bụi bặm và phân dơi, ta sẽ thấy phần chủ yếu của chiếc đồng hồ Nhà thờ Đức Bà hiện ra. Bộ máy đồng hồ to như một chiếc tủ lớn, cao khoảng 2,5 mét, dài khoảng 3 mét và ngang độ hơn 1 mét. Ba quả chuông của nhà thờ nặng gần 30 tấn (theo linh mục Vương Sĩ Tuấn).

    Khi xây nhà thờ, gác chuông không có mái. Năm 1885, kiến trúc sư Gát đã thêm mái chóp vào để che mái gác chuông với tổng chiều cao tính từ đất là 57 mét. Những chiếc chuông của nhà thờ đều điều khiển bằng điện từ bên dưới.

    Khá nhiều khách du lịch trong và ngoài nước đã đến nhà thờ này. Linh mục Vương Sĩ Tuấn cho biết năm 2005, nhân kỷ niệm 125 năm thành lập nhà thờ, nhà thờ đã thành lập một đội hướng dẫn viên tình nguyện để hướng dẫn khách tham quan.

   2.Nhà thờ Huyện Sỹ (Nhà thờ Chợ Đũi) 

     Nhà thờ Huyện Sỹ tọa lạc ở số 1, Tôn Thất Tùng, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.

    Nhà thờ Huyện Sỹ là một trong số hiếm công trình sử dụng đá gra-nít Biên Hòa, tại mặt tiền cũng như các phần đế và nhất là các cột chính điện. Loại đá này rất cứng nên không có các chi tiết trang trí truyền thống, nhưng lại thể hiện ý muốn phô trương sự giàu có.

    Nhà thờ có phong cách kiến trúc tân Gô-tic. Chính điện có vòm chịu lực dạng cung nhọn, cửa sổ có vòm đỉnh nhọn và một số trang trí đặc thù khác.

    Tường của nhà thờ có cửa sổ, nhưng ánh sáng ít vào được bên trong do được sàng lọc. Hậu cung có mộ ông bà Huyện Sỹ (Lê Phát Đạt), tất cả đều bằng đá cẩm thạch, kể cả tượng hai ông bà đang yên giấc ngàn thu. Huyện Sỹ là người giàu có nhất thời bấy giờ đã bỏ tiền ra xây nhà thờ nên nhà thờ này có tên là nhà thờ Huyện Sỹ.

    3.Nhà thờ Chợ Quán

    Nhà thờ Chợ Quán ở 120 Trần Bình Trọng, phường 2, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh.

    Chợ Quán là một trong những họ đạo lâu đời nhất của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh. Nơi đây đã xây dựng ngôi nhà nguyện đầu tiên vào năm 1647 do các giáo dân từ miền Bắc, miền Trung vào xây dựng.

     Sau nhiều lần trùng tu lại nhà thờ, năm 1887, cha xứ Ni-cô-la Ham(Tài) đã khởi công xây dựng lại nhà thờ mới. Công trình này kéo dài tới 4 năm, đến năm 1891 mới hoàn thành. Nhà thờ mới được khánh thành vào ngày mùng 4 Tết Bính Thân (1896) và đã tồn tại đến ngày nay.

    Nhà thờ Chợ Quán kiến trúc theo kiểu Gô-tíc, trải qua hơn 100 năm nhưng vẫn uy nghi, đồ sộ nhất khu vực chợ Lớn.

    4.Nhà thờ Thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê (Nhà thờ Cha Tam)

    Nhà thờ này toạ lạc ở 25, Học Lạc, phường 14, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh.

    Ngày 3 tháng 12 năm 1900, lễ thánh Phan-xi-cô Xa-vi-ê, Đức cha Mo-sớt, giám mục Sài Gòn đã đến làm phép và đặt viên đá đầu tiên xây ngôi thánh đường dành cho người Hoa tức nhà thờ Phan-xi-cô Xa-vi-ê ngày nay. Ngày 10 tháng 1 năm 1902, lễ cung hiến (khánh thành) trọng thể ngôi thánh đường đã được tiến hành. Sau khi xây dựng nhà thờ, cha sở Tam A-sần (Đàm Á Tô) còn xây được một trường học, nhà nuôi trẻ, nhà nội trú và một số nhà khác.

    Năm 1934, cha Tam qua đời, mai táng ngay tại khu vực tường vào cửa của nhà thờ. Do đó dân gian thường gọi là Nhà thờ Cha Tam. Năm 1990, tháp chuông của nhà thờ được sửa lại và cung thánh được tân trang. Đây là nhà thờ duy nhất của Thành phố Hồ Chí Minh có trang trí những hoành phi giống như đền, miếu người Hoa.

(Xin đón đọc phần tiếp theo Các Bảo tàng ở Thành phố Hồ Chí Minh )