|
Đã thành thông lệ, hằng năm cứ vào những ngày 23/ tháng 2 âm lịch, lễ hội truyền thống Đình Mai Dịch- Cầu Giấy (Hà Nội) lại diễn ra với những nghi lễ long trọng cùng các trò chơi độc đáo.
Theo ông Vũ Xuân Miễn- Chủ tịch MTTQ phường Mai Dịch, Trưởng tiểu ban tổ chức đình Mai Dịch năm 2013 cho biết, năm nay lễ hội được diễn ra với nhiều tiết mục đặc sắc. Ngay từ đêm hôm trước khi diễn ra lễ hội, các tiết mục văn nghệ đã được diễn ra ngay tại trước sân đình. Trong các trò chơi dân gian đã được lưu truyền từ nhiều năm, năm nay chúng tôi tiếp tục tổ chức thi đóng oản. Thi đóng oản chúng tôi đã duy trì được 6 năm nay. Đây là hoạt động hết sức có ý nghĩa nó nói lên sự đoàn kết, cùng nhau chia sẻ, chung tay mọi người cùng vì cuộc sống tốt đẹp hơn... Đình Mai Dịch trước đây thuộc thị trấn Mai Dịch, huyện Từ Liêm. Hiện nay, đình thuộc quận Cầu Giấy, ngoại thành Hà Nội. Đình Mai Dịch là cách gọi tên theo địa danh làng. Làng Mai Dịch xưa kia vốn là phần đất Dịch Vọng, sau mới tách thành làng riêng biệt. Suốt thời Lê và Nguyễn, Mai Dịch là Dịch trạm lớn nối kinh đô Thăng Long với xứ Đoài và vùng Tây Bắc của nước ta.
Theo truyền thuyết, Đình Mai Dịch thờ vị nhân thần thời hậu Lý Nam Đế là Lý Phật Tử. Từ lúc nhỏ, Lý Phật Tử đã là người hùng dũng kì tài, khi trưởng thành thì văn võ song toàn. Ông có nhiều công lao đóng góp cho việc đấu tranh giành độc lập của dân tộc. Nơi đây là một vị trí trong địa bàn chiến lược quan trọng, nơi phát tích cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc do Lý Nam Đế phát động.
Ngọc phả đình Mai Dịch có ghi lại là: "Xưa, Lý Bôn (Lý Nam Đế - BTV) dấy nghiệp ở đất tổ Thái Bình, vốn trước làm quan cho nhà Lương, đính hôn cùng bà Nguyễn Thị Thuỳ. Vợ chồng cùng lòng tu nhân tích đức, ba năm hương hoả, đêm ngày phụng thờ Thượng Đế. Vào một ngày tháng 5 năm Quý Mão, bà mộng thấy hào quang rực rỡ đầy nhà , phút chốc thấy có con rắn đốm trắng cuộn khúc, tỉnh dậy lại là bông hoa sen. Từ đó, bà họ Nguyễn mang thai, đến ngày 7 tháng Giêng năm Giáp Thìn sinh được cậu bé vẻ mặt tươi như hoa đào nở, da sáng như nước trong hồ, nên đặt tên huý là Diêm La Thiên Tư (còn gọi là Phật Tử). Cậu bé tướng mạo thuộc dòng thế phiệt, quý cách, hùng dũng kỳ tài, khi trưởng thành, thiên tư khác lạ, văn võ toàn tài.
Diêm La Phật Tử cùng với người anh họ là Quốc vương Thiên Tử Lý Thiên Bảo ngầm mưu khởi binh giao chiến với Triệu Quang Phục, Trần Bá Tiên. Hai người bị thua ở cửa sông Tô Lịch và Gia Ninh nên đã rút quân về Chương Mỹ dựng đồn luỹ phòng ngự. Sau khi nhận được lời giáo huấn của Thần nhân ở động Hương Tích, Lý Phật Tử và Lý Thiên Bảo liền chỉnh đốn binh mã tiến xuống phía Đông giao chiến với Triệu Việt Vương ở huyện Thái Bình. Quân của hai vị bị thua trận, xin cầu hoà. Triệu Việt Vương không nỡ, bèn cắt đất chia ranh giới cho Phật Tử ở bãi Quân Thần. Phật Tử cho con trai là Nhã Lang xin cầu hôn với con gái Triệu Việt Vương là Cảo Nương, Việt Vương đồng ý. Nhã Lang dối Cảo Nương lấy cắp móng rồng rồi bày mưu đánh úp Triệu Vương. Triệu Vương thua trận chạy về cửa biển Đại Nha rồi tự vẫn. Phật Tử lên ngôi đổi niên hiệu là Thiên Đức. Sau đó nhà Tuỳ sai Lưu Phương dẫn binh sang xâm lược. Lý Vương hội họp văn võ kéo xuống chân thành. Hai Vương chia quân làm hai cánh theo thế trận Đông Chinh, Tây Thảo. Đại bại, Lý Phật Tử xin hàng, theo về Bắc quốc.
Ngày 2 tháng 3 năm Ất Dậu, Lý Thiên Bảo và Lý Phật Tử nửa đêm cùng nằm mộng thấy một người mặc áo xanh, tay cầm cờ vàng tự xưng là Thiên sứ, quỳ trước sân nói với hai người rằng : “Hương đăng muôn thuở tại trang ấp, sống làm vương tướng, thác làm danh thần, anh em hai vương anh linh giúp nước, giúp dân ban bố phúc thần”. Tức thì hai vương lâm bệnh nóng lạnh, thân thể đau yếu bất an rồi hoá. Đến đời vua Lý Thái Tông, các quan trong triều xét công ban thưởng cho trung thần tiết nghĩa giữ nối dòng dõi, Lễ bộ viết sắc phong cho Thần 147 đền thờ. Lại quy định rằng: hàng năm, ngày 8, 9, 10 tháng Giêng dâng cỗ chay, ngũ quả bánh đường 3 màu, ca xướng. Các triều Lê, Tây Sơn và Nguyễn đều ban sắc phong tặng cho Thượng đẳng phúc thần Lý Phật Tử."
Đình Mai Dịch còn có tam quan, sân đình, 2 dãy giải vũ và khu kiến trúc chính. Các kiến trúc được quy hoạch theo chiều sâu tạo sự uy nghi, bề thế của một kiến trúc tôn giáo. Khu kiến trúc chính có quy mô lớn, kiểu chữ công gồm đại đình, phương đình và cung cấm. Ngoài ra, đình Mai Dịch còn có 2 dãy nhà dải vũ, mỗi dãy 5 gian, nhỏ và thấp, toạ lạc ở 2 phía bên phương đình, được xây theo kiểu vì kèo quá giang. Đây là các công trình mới được xây dựng gần đây nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng cộng đồng. Hai nhà Tả mạc ở 2 bên sân đình xưa kia, nay đã không còn. Thay vào đó, ở phía Đông hiện nay là một ao thả sen có hình cá vàng, được xây tường bao uốn quanh, tạo cho cảnh quan thêm sinh động.
Đình Mai Dịch đã được xây dựng và tồn tại trên hai thế kỉ. Hiện nay, đình còn lưu giữ lại được cuốn Thần phả và 9 đạo sắc phong của các triều Lê, Tây Sơn, Nguyễn. Ngoài ra, đình còn lưu giữ được một bộ di vật văn hoá lịch sử khá phong phú, mang giá trị nghệ thuật và lịch sử cao, thuộc phong cách nghệ thuật thế kỉ XVIII - XIX gồm hương án, long ngai, bài vị, hạc thờ, bát bửu, án văn, cuốn thư, hoành phi, câu đối ... Một trong những di vật có giá trị đáng lưu ý ở đình là tấm bia đá Cung phụng bi kí có niên đại Cảnh Hưng thập nhất niên, ngũ nguyệt thập nhị bát nhật, dựng năm Cảnh Hưng thứ 21 - 1760. Nội dung bia cho biết những quy ước về việc cúng tế, chuyển giao phần việc, định lệ bán vé và phân chia “lộc thánh” trong từng kỳ Lễ, Tiết hàng năm ở trong làng. Giá trị lịch sử và kiến trúc của di tích là vốn quý giá trong việc giáo dục và phát huy truyền thống yêu nước và lòng tự hào về tài năng sáng tạo của tổ tiên. Với những giá trị độc đáo như vậy, năm 1995, Đình đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hoá.
Tuy nhiên, có một điều đáng lưu tâm là từ khi tuyến đường Hồ Tùng Mậu từ cầu vượt xuống cầu Diễn được hoàn thành và nâng cấp thì bỗng dưng sân đình và toàn bộ nền đình lại thấp hơn nhiều so với mặt đường khiến cho sau mỗi trận mưa sân đình lại ngập sâu trong nước làm công tác bảo tồn và trùng tu di tích gặp nhiều khó khăn. Để khắc phục tình trạng này hiện nay đã có nhiều phương án được các cơ quan chức năng đề ra như nâng nền sân đình nên cao hơn nữa... Song, công tác này vẫn chưa được triển khai- ông Miễn nói.
Trần Chung
Theo Hoinguoihanoi.ru
|
.jpg)
 (1).gif)
