Trang chủ Liên hệ       Thư ba, Ngày 24/12/2024
 
 
THÔNG TIN
Giới Thiệu Hội
Trang Thể Thao
Sức khỏe & Đời sống
Ẩm thực Nghệ Tĩnh
Việt Nam Đất Nước Con Người
Khoa học & Môi Trường
Chuyện lạ đó đây
Nhịp cầu Nhân ái
DANH SÁCH TẤM LÒNG VÀNG
Tin tức Nghệ Tĩnh
Truyền thống Nghệ Tĩnh
  -  Đất và người Xứ Nghệ
  -  Dân ca Nghệ Tĩnh
Tâm sự cuộc sống
Văn hóa - Xã hội
Văn Nghệ
Thư Viện
Góc Cười
Tin Trong nước -Tin Quốc Tế -Tin Ucraina
Tin Cộng Đồng
Người Việt Trên Thế Giới
BÀI DỰ THI VỀ XỨ NGHỆ
QUẢNG CÁO

 
Trang chủ > Truyền thống Nghệ Tĩnh > Dân ca Nghệ Tĩnh >
  Tìm hiểu về các làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh Tìm hiểu về các làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh , Người xứ Nghệ Kiev
 
 
Tìm hiểu về các làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh

Bây giờ là Nghệ An và Hà Tĩnh, nhưng xưa kia trong lịch sử, hai tỉnh là một vùng đất có tên gọi chung là Xứ Nghệ. Uống chung nước một dòng sông Lam, dựa lưng chung một vách Núi Hồng, nói chung giọng nói, ăn chung miếng ăn...
Âm nhạc cũng vậy, là một mảng màu quánh đặc bản sắc riêng trong một khối không thể tách rời, mà ta cần phải gọi là “Dân ca Nghệ Tĩnh”; hoặc “Dân ca Xứ Nghệ”.

“…Câu dân ca Xứ Nghệ mang đầy đủ tính dung hoà của nhiều thể loại dân ca khác, để rồi thể hiện một dáng dấp riêng trong bản sắc của mình…. Lẫn vào đó chút lẳng lơ của chiếu chèo đất Bắc, thêm một chút đa tình của quan họ Bắc Ninh và cũng không thiếu chút ngậm ngùi của điệu Lý Hoài Nam xứ Quảng (Quảng Đức)…hocvienamnhachue.vn”

Đặc điểm xuất xứ của âm nhạc cổ truyền Nghệ Tĩnh là hình thành từ lao động sản xuất. Nhưng lại được phát triển về chiều sâu bởi nhờ vào trí tuệ uyên thâm của các đồ nho, khiến cho người nghe thường cảm nhận rằng dân ca Nghệ Tĩnh lắng đọng và sâu đằm.

Thiết nghĩ, rồi sẽ đến lúc ví dặm được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới trong nay mai. Ngay từ bây giờ, mỗi chúng ta cần phải có ý thức tìm hiểu, duy trì, quảng bá và tôn vinh mạch sống tâm hồn của quê hương Nghệ Tĩnh. Nghĩ và viết. Bài này tôi tổng hợp lại vốn tư liệu có được từ các nguồn sưu tầm, cố gắng trình bày một cách dễ hiểu nhất, giúp cho những ai yêu dân ca Nghệ Tĩnh có thể nhận biết rõ ràng hơn về các làn điệu trong một thể loại mà ta vẫn gộp chung gọi là “ví dặm”.
Có thể phân thành ba thể loại chính là Ví, dặm và hò. Trong mỗi một thể loại có những làn điệu riêng mang dáng dấp sinh hoạt lao động của từng phường hội, hay thôn làng.

Hát ví:

Ví là một thể ngâm vịnh, chủ yếu lấy thơ lục bát làm gốc. Ví không đặt nặng tiết tấu. Âm điệu cao, thấp, ngắn, dài, còn tùy thuộc vào bằng trắc, ca từ, lời thơ. Nội dung hát ví mang phong thái của một cuộc chơi nho nhã chữ nghĩa đối đáp làm chính. Âm vực thường không quá một quãng tám, giai điệu ân tình thiết tha. Ví có nhiều làn điệu như ví đò đưa sông Lam, ví đò đưa sông La, ví phường vải, ví phường cấy, ví phường võng, ví phường chè, ví mục đồng, ví ghẹo...

Trong các làn điệu ví, ví phường vải được cho là nổi trội nhất, có tổ chức nhất, mà nội dung tôi đã có đăng tải nhiều ở các bài trước, bây giờ không nên dài dòng nhắc lại ở đây nữa. Chi bằng tôi để vào đây một làn điệu ví mời bà con cùng nghe :

Hát Dặm:

Dặm là thể hát nói, có có tiết tấu rõ ràng, có phách mạnh, phách nhẹ, có nhịp nội, nhịp ngoại. Lời hát thường là bằng thơ ngụ ngôn, cứ mỗi bốn câu lại hát lặp lại câu bốn. Do đó, các nhà nghiên cứu âm nhạc cho rằng tiếng dặm có nghĩa là ghép vào, điền vào, đan vào nột chỗ thiếu, hay cũng có khi lặp lại.
Hát dặm có nguồn gốc ở các huyện phía nam của tiểu vùng văn hóa Nghệ - Tĩnh như Thạch Hà, Can Lộc, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, Đức Thọ…. không phải hoàn toàn do nhân dân lao động sáng tác, có khi do một số nho sĩ sáng tác, được nhân dân ưa thích và phổ biến rộng rãi thành tài sản chung.
Dặm có nhiều làn điệu như dặm kể, dặm cửa quyền, dặm ru, dặm vè, dặm nối, dặm xẩm, dặm mời trầu Đức Sơn…
Do nhịp điệu sôi nổi, dí dỏm, nên càng về sau, hát dặm càng phổ biến nhiều ở các hội làng, hội chùa, hội đình, thậm chí cả đám cưới…như là một thành phần không thể thiếu trong một chương trình văn nghệ ở miền quê Nghệ Tĩnh.

Làn điệu Hò:

Cũng như làn điệu hò của các vùng quê khác của Việt Nam, hò thường mô phỏng theo các nhịp điệu lao động như hò dô, hò khoan, hò dật, hò xẻ gỗ, hò kéo lưới, hò đi đường, hò trên sông, hò tình tang... có khác chăng là làn điệu hò Xứ Nghệ mang ngôn ngữ Xứ Nghệ, cũng như âm hưởng pha trộn của ví và dặm. Thậm chí, hát dạo trong ví phường vải cũng được coi là một làn điệu hò

Ơ hò…

Ai có chồng thì nói chồng đừng sợ

Ai có vợ thì nới vợ đừng ghen

Đến đây đàn hát cho quen

Rạng ngày ai về nhà nấy

Há dễ ngọn đèn hai tim

Ơ hò…
Ngoài ra còn có các thể loại khác như: Làn khuyên, Lẩy kiều, Xẩm, Xẩm chợ, Xẩm thương, Hát ru, vv…

(Sưu Tầm từ Facebook)
 

  Các Tin khác
  + Bế mạc Lễ hội Du lịch và Ẩm thực Sen Nghệ An năm 2024 (02/12/2024)
  + Vượt lũy tre làng, nữ giám đốc HTX ở Hà Tĩnh đưa nước mắm biển Thiên Cầm xuất ngoại (12/11/2024)
  + Một cây cổ thụ là cây trôi đã sống 800 tuổi ở Hà Tĩnh được công nhận cây Di sản Việt Nam (26/09/2024)
  + Đến Hà Tĩnh, ngắm bình minh trên biển Hoành Sơn (17/09/2024)
  + Bản sắc SLNA - sự khác biệt tuyệt vời ở V.League 2024/2025 (31/08/2024)
  + Làng Đỏ - nơi”căm thù như biển lửa, đã đứng lên”… (31/08/2024)
  + Đại gia Trần Quang Luận và hệ sinh thái Thanh Thành Đạt nổi danh xứ Nghệ (15/08/2024)
  + Khát vọng Thanh Chương (11/08/2024)
  + Hà Tĩnh gặp mặt chúc mừng học sinh đoạt HCB Olympic Toán học quốc tế (02/08/2024)
  + Cầu Nhe - nơi ghi dấu tinh thần quả cảm của 53 liệt sỹ (23/07/2024)
  + Vô xứ Nghệ thăm quê Bác (13/07/2024)
  + Về lại Nậm Nơn (02/07/2024)
  + 48 giờ ở Nghệ An (17/06/2024)
  + Bến Thủy - cây cầu thế kỷ của xứ Nghệ (09/06/2024)
  + Đôi vợ chồng "thổi hồn" vào dân ca ví, giặm (06/06/2024)
  + 9 điểm du lịch hấp dẫn không thể bỏ qua khi đến miền Tây xứ Nghệ (26/05/2024)
  + Trần Đình Sơn - "cánh chim đầu đàn” của điền kinh Hà Tĩnh (25/05/2024)
  + Nghệ An: Cả làng kiếm bộn tiền từ con đặc sản "cưỡi máy bay xuất ngoại” (20/05/2024)
  + Chiêm ngưỡng hàng cây xà cừ cổ thụ trên quê hương Bác (20/05/2024)
  + Đổi thay trên quê hương Bác (20/05/2024)
Playlist

GIỚI THIỆU
QUẢNG CÁO
Thống kê
Guests online: 1
Total: 66032433

 
 
 
Người xứ nghệ Kiev
Designed by July