Những ngày đầu năm 1956, sau khi nước ta vừa ra khỏi cuộc kháng chiến chống Pháp, hòa bình được lập lại trên miền Bắc, Đảng và Nhà nước đã có chủ trương khôi phục lại các di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quê hương của Người. Để thực hiện được chủ trương này tỉnh Nghệ An đã thành lập Ban lãnh đạo và Ban chuyên môn xây dựng quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các chuyên gia Bảo tồn - Bảo tàng từ Trung ương cùng với Ty Văn hóa Nghệ An đã tổ chức tiến hành, nghiên cứu, sưu tầm xác minh, gặp gỡ nhân chứng và những người cao tuổi để tìm lại ngôi nhà cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc ở Làng Sen và ngôi nhà 3 gian tại Hoàng Trù – nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cất tiếng khóc chào đời.

Cùng với việc phục hồi các di tích, Ty Văn hóa Nghệ An đã tổ chức những đợt nghiên cứu, sưu tầm hiện vật để về trưng bày trong những ngôi nhà vừa được phục dựng, trong đó có những hiện vật quý giá, mang ý nghĩa lịch sử sâu sắc như:

 

 

CHIẾC GIƯỜNG CỦA BÀ HOÀNG THỊ LOAN

Clip: Đào Tuấn

Chính trên chiếc giường này bà đã sinh ra 3 người con yêu nước cho dân tộc Việt Nam:

Cô Nguyễn Thị Thanh sinh năm 1884, cậu Nguyễn Sinh Khiêm sinh năm 1888. Đặc biệt ngày 19 tháng 5 năm 1890 cậu Nguyễn Sinh Cung (tên gọi thuở nhỏ của Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã cất tiếng khóc chào đời.

 

 

CHIẾC RƯƠNG GỖ CỦA GIA ĐÌNH BÁC HỒ Ở LÀNG HOÀNG TRÙ

Thửa nhỏ, cậu bé Nguyễn Sinh Cung đã men theo chiếc rương gỗ này để chập chững tập đi, bước những bước đi đầu tiên trong cuộc đời. Ngày 9 tháng 12 năm 1961, sau hơn nửa thế kỷ cách xa ra đi tìm đường cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh mới có dịp trở về thăm quê. Người vô cùng xúc động khi thăm lại ngôi nhà. Khi nhận ra chiếc rương gỗ, kỷ vật thiêng liêng của gia đình, đôi bàn tay của Bác run run lần theo mép rương. Nén xúc động quay ra Người bảo: "Các cô, các chú thật khéo giữ, chiếc rương gỗ ngày xưa vẫn còn". Chiếc rương gỗ món quà ông, bà ngoại cho mẹ ngày đi lấy chồng, nơi cất giữ những đồ vật quý giá của gia đình và là nơi ghi dấu những kỷ niệm êm đềm của Người cùng với gia đình tại quê hương.

 

 

CHIẾC VÕNG CỦA GIA ĐÌNH BÁC HỒ Ở LÀNG HOÀNG TRÙ

"À... ơi... con ơi mẹ dặn câu này

Chăm lo đèn sách cho tày áo cơm

Làm người đói sạch rách thơm

Công danh phủi nhẹ nước non phải đền".

Những lời ru ngọt ngào đó còn nhắn gửi những bài học đầu đời bình dị, đơn giản nhưng lại có sức lắng đọng hơn tất cả. Để rồi sau bao nhiêu năm bôn ba trong cuộc hành trình cứu nước, khi nghe thấy tiếng ru con của một người mẹ nơi xứ người, Bác Hồ đã thổn thức không ngủ được và xúc động làm mấy vần thơ: 

"Xa nhà chốc mấy mươi niên

Đêm qua nghe tiếng mẹ hiền ru con".

Những giờ phút cuối đời, Bác muốn nghe một làn điệu ví, giặm Nghệ Tĩnh ... Đó là lúc Bác nhớ Mẹ, nhớ quê hương da diết.

Bộ phản gỗ (Di tích Làng Sen)

Bên cạnh những hiện vật đầy cảm xúc đó, hiện nay Khu di tích Kim Liên còn lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hiện vật với nhiều loại hình, chất liệu và hình thức khác nhau mang những nét đặc trưng và ý nghĩa riêng của nó, tạo nên sự phong phú về nội dung, hình thức trưng bày ở các di tích và bảo tàng, triển lãm chuyên đề, lưu động … phục vụ công tác tuyên truyền trong và ngoài di tích.

Những tài liệu hiện vật đó là tài sản vô giá của Quốc gia, là di sản về tư tưởng, đạo đức và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh và những người thân trong gia đình Người. Và cũng là cơ sở vật chất quan trọng nhất để Khu di tích Kim Liên hoạt động và phát triển.

 

 

TẤM ÁO LỤA CỦA BÁC HỒ TRƯNG BÀY TẠI BẢO TÀNG QUÂN KHU 4

Tại Bảo tàng Quân khu 4 đang trưng bày một tấm áo lụa được làm từ tơ tằm thô, màu nâu sồng giản dị. Thiếu tá Nguyễn Hữu Hoành - cán bộ tuyên truyền Bảo tàng Quân khu cho biết, đây là kỷ vật mà gia đình cụ Nguyễn Văn Uy tặng cho bảo tàng vào năm 1970.

Đầu năm 1931, thực dân Pháp tập trung lực lượng đàn áp lên khu vực miền Tây, trong đó có huyện Anh Sơn. Cụ Nguyễn Văn Uy bị thực dân Pháp bắt giam 15 năm. Trong chốn ngục tù, người đội trưởng Tự vệ đỏ vẫn giữ vững khí tiết, động viên đảng viên và quần chúng tiếp tục tích cực đấu tranh.

Tháng 6/1957, trong lần đầu tiên về thăm quê sau 50 năm xa cách, Chủ tịch Hồ Chí Minh được nghe về câu chuyện và tấm gương của cụ Nguyễn Văn Uy, Người đã tặng cụ chiếc áo lụa nhân dịp mừng thọ tuổi 70. Chiếc áo này cũng là món quà do Hội mẹ chiến sỹ Hoa - Việt và Hội Liên hiệp phụ nữ thị xã Lạng Sơn gửi biếu Bác nhân dịp mừng thọ Người năm 1956.

 

 

CÂU CHUYỆN PHÍA SAU TỜ TIỀN MỆNH GIÁ 1 ĐỒNG

Ngược thời gian về mùa Hè năm 1967, lúc đó thời tiết Hà Nội rất nóng. Thấy trời oi bức, Bác nói với đồng chí Vũ Kỳ:

- Nắng nóng thế này, các chú bộ đội trực phòng không trên nóc Hội trường Ba Đình thì chịu sao được? Các chú ấy có đủ nước uống không? Chú thử lên tìm hiểu xem thế nào, về cho Bác biết.

Vâng lời Bác, đồng chí Vũ Kỳ đi tìm hiểu và được biết điều kiện canh gác của các chiến sỹ rất khắc nghiệt. Nắm được tình hình, Bác đã bảo đồng chí Vũ Kỳ lấy sổ tiết kiệm của Bác, đây là số tiền do các báo trả nhuận bút cho Bác.

Đồng chí Vũ Kỳ xem sổ và báo cáo:

- Thưa Bác, còn lại tất cả hơn 25.000 đồng (món tiền tương đương 60 lạng vàng).

Bác bảo:

- Chú chuyển ngay số tiền đó cho Bộ Tổng tham mưu và nói: Đó là quà của Bác tặng để mua nước cho anh em chiến sĩ trực phòng không uống, không phải chỉ cho những chiến sĩ ở Ba Đình, mà cho tất cả các chiến sĩ đang trực chiến trên mâm pháo ở khắp miền Bắc. Nếu số tiền đó không đủ thì yêu cầu địa phương nào có bộ đội phòng không trực chiến góp sức vào cùng lo!

Thời điểm đó, bộ đội Phòng không Quân khu 4 đã được Bác gửi tặng 3.000 đồng để mua chè nấu nước.

Đáp lại tình cảm và tấm lòng yêu thương của Người, cán bộ và chiến sĩ quân chủng Phòng không - Không quân Quân khu 4 đã tích cực rèn luyện, học tập và đạt nhiều thành tích trong chiến đấu.

 

 

VIẾT TIẾP CÂU CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG

Không những thế, từ câu chuyện tấm áo Bác Hồ tặng cụ Nguyễn Văn Uy cũng được các đơn vị Quân khu 4 triển khai thành các chương trình hành động thiết thực, cụ thể. Trong các điều kiện hành quân, hoạt động huấn luyện, diễn tập trên thao trường quần áo chiến sỹ bị bung chỉ, rách. Để vừa đảm bảo cho bộ đội nghiêm túc trong sử dụng quân trang và tiết kiệm kinh phí, các “Tổ may vá chiến sỹ” đã ra đời. Trước mỗi mùa huấn luyện, tổ chức phụ nữ cơ sở các đơn vị đã đến từng đơn vị để sửa quân phục cho bộ đội. Những việc làm bình dị đó giúp cho nhiều chiến sỹ có thêm động lực học tập và rèn luyện.