Tổng thống Nga Vladimir Putin đang cố gắng chia rẽ liên minh xuyên Đại Tây Dương.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Điện Kremlin Vladimir Putin đang thể hiện sự thống nhất trong cuộc chiến Ukraine. Đặc biệt, Nga hưởng lợi từ điều này vì cho đến nay, Moscow chưa phải đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào. Tình hình không thể thuận lợi hơn cho Putin.

Thời thế đã thay đổi đáng kể đối với Ukraine. Nếu ai đó vẫn chưa nhận ra điều này, họ chỉ cần nhìn vào cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tại New York vào thứ Hai.

Mỹ thay đổi lập trường tại Liên Hợp Quốc

Tại đó, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã thông qua một nghị quyết thân Moscow về cuộc chiến xâm lược của Nga chống lại Ukraine. Văn kiện kêu gọi hòa bình nhưng không nêu đích danh Nga là bên xâm lược. Mỹ đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết này cùng với Nga và Trung Quốc.

Ngược lại, tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, chính phủ Mỹ đã cùng Nga, Trung Quốc, Israel, Triều Tiên và Belarus bỏ phiếu chống lại một nghị quyết ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và lên án cuộc chiến xâm lược của Nga. Tuy nhiên, cuối cùng, châu Âu đã giành thắng lợi với nghị quyết của riêng mình – một thất bại cho Trump.

Trump xích lại gần Nga, làm rạn nứt quan hệ xuyên Đại Tây Dương

Mỹ đã bỏ phiếu chống lại nghị quyết do Ukraine đề xuất để lên án cuộc chiến xâm lược của Putin. Điều này làm thay đổi cán cân quyền lực trong chính trị quốc tế. Trong khi Mỹ - từng là cường quốc dẫn đầu phương Tây - chỉ tập trung vào lợi ích của riêng mình, thì mâu thuẫn trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương ngày càng sâu sắc.

Người hưởng lợi lớn nhất từ điều này là Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trump giúp Putin thoát khỏi sự cô lập quốc tế và mở đường cho các thỏa thuận tương lai với Nga. Cho đến nay, chính quyền Mỹ chưa nhận được bất kỳ nhượng bộ nào từ Moscow về cuộc chiến Ukraine. Ngược lại, Trump đã phá vỡ lòng tin vào sự đoàn kết của phương Tây và chỉ đổi lại được sự sẵn sàng đàm phán. Đây là một thỏa thuận mà cho đến nay, chỉ Putin là người hưởng lợi thực sự.

Putin đang câu giờ

Sắp tới, Putin và Trump sẽ gặp mặt trực tiếp để đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh Ukraine. Chiến lược đàm phán của Nga có vẻ rõ ràng: Putin đang câu giờ. Hiện Nga vẫn giữ thế chủ động trong cuộc chiến và với mỗi ngày trôi qua, vị thế đàm phán của Điện Kremlin càng được củng cố. Lý do là các nước phương Tây - đặc biệt là Mỹ - không tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine nhằm tránh làm Putin phật lòng trước các cuộc đàm phán.

Dù đang đối mặt với những vấn đề kinh tế nghiêm trọng như lạm phát gia tăng và thiếu hụt lao động, Nga vẫn có khả năng kéo dài cuộc chiến này. Do đó, Moscow có thể tiếp tục chiếm thêm nhiều vùng lãnh thổ của Ukraine hoặc giành lại phần lãnh thổ ở Kursk mà quân đội Ukraine đã tái chiếm. Khi mở cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022, Putin đã phủ nhận chủ quyền của Ukraine. Không có dấu hiệu nào cho thấy ông ta từ bỏ mục tiêu phá hủy nhà nước Ukraine.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của Trump lại là một biến số khó lường đối với Nga. Ông được coi là người khó đoán định. Nếu Putin làm Trump phật ý, ông ta có thể phải đối mặt với một phản ứng không thể đoán trước từ Tổng thống Mỹ. Để tránh điều này, Putin đang tìm cách lấy lòng Trump.

Putin đưa ra lời đề nghị vô đạo đức

Phía Nga thể hiện thiện chí đàm phán. Theo Trump, Moscow sẵn sàng cho phép các nước châu Âu tham gia đàm phán và triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại Ukraine sau một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, Điện Kremlin đã phủ nhận điều này.

Dù vậy, Putin vẫn tỏ ra nhượng bộ. Nhưng trên thực tế, Nga vẫn chưa đưa ra bất kỳ sự nhượng bộ nào. Khung thỏa thuận hòa bình tiềm năng vẫn chưa được thảo luận và sự tham gia của châu Âu sẽ khiến các cuộc đàm phán trở nên phức tạp hơn. Điều này đồng nghĩa với việc Putin có thêm thời gian để tiếp tục tấn công Ukraine.

Một phần trong chiến lược của Nga là duy trì hy vọng về một giải pháp đàm phán đối với Mỹ, đồng thời tìm cách gây chia rẽ phương Tây bằng những lời hứa hẹn và ưu ái dành cho Trump.

Sau cuộc bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an, Nga tỏ ra hài lòng. Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc, Vassily Nebenzia, ca ngợi "sự thay đổi mang tính xây dựng trong lập trường của Mỹ đối với cuộc xung đột Ukraine". Điện Kremlin cũng hoan nghênh "lập trường cân bằng hơn nhiều" của Mỹ, cho rằng đây là một bước tiến nhằm "thực sự giải quyết cuộc xung đột Ukraine". Ngược lại, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov chỉ trích châu Âu vì "không có sự cân bằng".

Mỹ và Nga cùng khai thác tài nguyên Ukraine?

Putin cũng đề nghị Mỹ hợp tác khai thác các mỏ khoáng sản quý hiếm, bao gồm cả những khu vực do Nga chiếm đóng ở Ukraine. Nga sở hữu một trong những trữ lượng khoáng sản lớn nhất thế giới, từ vùng cực Bắc đến Siberia, Viễn Đông và cả các lãnh thổ chiếm đóng ở Ukraine mà Putin gọi là "vùng lãnh thổ mới".

Đây là một đề nghị vô đạo đức. Ý tưởng rằng Mỹ và Nga cùng khai thác tài nguyên của Ukraine là điều không thể chấp nhận được đối với phần lớn các nước châu Âu, bao gồm cả Ukraine. Bởi lẽ, Ukraine là nạn nhân của cuộc xâm lược do Putin phát động.

Nhưng với Trump, kịch bản này lại có sức hấp dẫn. Vì ông ta đặt lợi ích kinh tế của Mỹ lên trên hết. Với Trump, mọi thứ chỉ xoay quanh tiền bạc.

Trump đang theo đuổi chiến lược gì?

Nga đang thành công trong việc chia rẽ phương Tây, mà Putin thậm chí không cần phải quá sáng tạo. "Tôi là người làm ăn. Tôi đã làm ăn cả đời. Đó là tất cả những gì tôi biết làm," Trump tuyên bố trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Trong khi Macron kêu gọi "đảm bảo an ninh" cho Ukraine, Trump lại nhấn mạnh "đòi lại tiền của chúng ta". Ông ta tiếp tục đưa ra những con số sai lệch khi tuyên bố rằng Mỹ đã viện trợ 300 tỷ USD cho Ukraine, trong khi châu Âu chỉ hỗ trợ 100 tỷ USD dưới dạng khoản vay. Trên thực tế, tổng hỗ trợ của Mỹ chỉ vào khoảng 120 tỷ USD.

Rõ ràng, với Trump, mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương chỉ đơn thuần là một vấn đề thương mại. Còn với Putin, Trump là một đối tác tiềm năng để làm ăn. Nhưng dù vậy, vẫn chưa có thỏa thuận nào đảm bảo hòa bình lâu dài cho Ukraine.

Chiến tranh Ukraine: Putin đưa Trump ra một lời đề nghị vô đạo đức