"Thuyền và biển” - bài thơ của Xuân Quỳnh, đã trở nên quen thuộc trong lòng người yêu thơ Việt Nam, càng yêu hơn khi "Thuyền và biển” da diết đắm say trong thanh âm và nhịp khúc của Phan Huỳnh Điểu!
Tôi không phải là người sành về nhạc. Nhưng tôi yêu nhạc. Yêu những nốt thăng nốt trầm làm nên cái tình thao thiết của con người! Yêu cái trường độ của lời ca làm nên sự mênh mông của cõi đời! Yêu cái dấu lặng bất ngờ để thấu cho tận cùng một nỗi đau nhân thế! Tôi đã thấy những điều đó trong nhạc Phan Huỳnh Điểu, ở nhiều bài, đặc biệt là bài "Thuyền và biển”.
Bài thơ của Xuân Quỳnh viết theo thể thơ 5 chữ. Vốn dĩ, thơ 5 chữ không hề dễ viết, nếu không cẩn thận sẽ trở thành "vè” ngay. Nhưng Xuân Quỳnh lại rất thành công ở thể thơ này. Những bài thơ của Xuân Quỳnh luôn giản dị, chân thực vốn như đời sống, thủ thỉ tâm tình như đang trò chuyện, vậy mà vẫn rất thơ. Và khi nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu chắp cánh cho những vần thơ ấy, thì lời thơ – lời ca đã ngay lập tức đi thẳng vào trái tim người nghe.
"Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết
Thuyền đi đâu về đâu…”
Nhẹ nhàng và sâu lắng, từ cung trầm ở 2 câu đầu nghe thăm thẳm như đáy đại dương, đến sự vút cao của hai câu sau nghe như có gió cuộn sóng trào. Cả một trùng dương bắt đầu trải ra xa tít tắp. Những nốt nhạc luyến láy như các cung bậc của cảm xúc cũng bắt đầu khởi nguồn từ đấy:
"Những ngày không gặp nhau
Biển bạc đầu thương nhớ
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau rạn vỡ
Nếu từ giã thuyền rồi
Biển chỉ còn sóng gió
Nếu phải cách xa em
Anh chỉ còn bão tố….”
Hầu như không có sự thay đổi về ngôn ngữ thơ. Rất tự nhiên, nhạc đưa vào thơ, bay bổng. Cũng rất tự nhiên, cảm xúc trào dâng như sóng biển theo các cao độ, trường độ của thanh âm. Câu cuối cùng vút lên cao, như con sóng dâng lên mãnh liệt. Tình yêu là như thế, thẳm sâu, cuồn cuộn, khôn cùng. Anh yêu em như thuyền yêu biển. Anh hiểu em như biển hiểu thuyền. Nếu phải xa nhau, thì rạn vỡ lòng thuyền, thì bão tố biển khơi! Cho nên, không thể có sự chia li trong một tình yêu như thế! Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã không chỉ làm cho bài thơ bay lên, mà còn làm cho tình yêu cất cánh.
Xin cảm ơn nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã cho tôi cảm nhận thêm sự tuyệt vời của âm nhạc qua các ca khúc của ông, cho tôi yêu hơn biển của mình, thuyền của mình, yêu hơn tình yêu trong trái tim tôi!
- Quỳnh Trâm -
Thành phố Hải Dương
Theo Sưu tầm |