(NSHN) - Sáng nay, 16-3, sau hơn 3 năm bảo quản chế tác, mẫu vật “cụ” rùa hồ Hoàn Kiếm hoàn thành. Và từ hôm nay, mẫu vật được trưng bày tại đền Ngọc Sơn (phố Đinh Tiên Hoàng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) trong một tủ kính đặc biệt được đặt làm riêng tại Đức để phục vụ công chúng và du khách.
Theo PGS.TS Hà Đình Đức, khi “cụ” rùa được xem là cuối cùng của hồ Hoàn Kiếm qua đời ngày 19-1-2016, “cụ” được đưa vào Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam bảo quản trong phòng lạnh ở nhiệt độ -20 độ C.
|
"Cụ" rùa hồ Hoàn Kiếm lúc còn sống. |
UBND thành phố Hà Nội sau đó quyết định bảo quản “cụ” rùa theo phương pháp nhựa hóa - phương pháp bảo quản mẫu vật tiên tiến và hiện đại nhất hiện nay với khả năng bảo quản nguyên trạng mẫu vật từ hình thái, màu sắc, kể cả những phần khó như mắt và diềm mai (cấu tạo bằng sụn).
Trước đây, phương pháp làm tiêu bản bình thường là mổ nội quan, xử lý hóa chất và sau đó nhồi bông và một vài thứ khác. Nhưng phương pháp nhựa hóa hoàn toàn khác.
Cụ thể, sau khi mổ bụng, đưa hết nội quan ra, giữ lại bộ xương nguyên vẹn và được ngâm vào một loại hóa chất để bắt đầu nhựa hóa. Hóa chất ngấm vào các mô, tế bào và giữ nguyên hình dáng ban đầu.
Tiếp theo, các chuyên gia bắt đầu cho một số loại hóa chất để hút ẩm và sau đó mới bắt đầu tới giai đoạn chế tác tư thế, làm khung. Các phần da được lắp lại vào khung tư thế (được cắt, hàn, buộc cẩn thận), vì vậy hầu hết mọi thứ trên cơ thể "cụ" rùa gần như không khuyết phần nào.
Tuy nhiên, Việt Nam chưa có công nghệ này nên Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam đã thuê hai chuyên gia hàng đầu từ Bảo tàng Berlin của Đức.
|
Quá trình làm tiêu bản "cụ" rùa hồ Hoàn Kiếm. |
PGS.TS Hà Đình Đức cho biết, ban đầu việc chế tác diễn ra trong một năm. Tuy nhiên, công việc tiến hành chậm hơn so với dự kiến do mẫu vật quá lớn. Các chuyên gia Đức nói, họ thường làm mẫu vật 20-30kg, chưa từng làm tiêu bản rùa nước ngọt nào lớn như “cụ” bao giờ (“cụ” rùa có chiều dài 2,08m, rộng 1,08m, nặng 169kg). Cho nên quá trình làm tiêu bản họ rất cẩn trọng và tỉ mỉ. Hai vị chuyên gia người Đức đã xin ông nhiều bức ảnh để phục vụ cho việc chế tác tư thế như thật của “cụ”, đặc biệt là đôi mắt, khâu quan trọng nhất và khó nhất vì mắt thể hiện hồn của mẫu vật.
Đặc biệt, tủ kính đặt tiêu bản “cụ” được làm bằng kính siêu trắng. Đây là loại kính được dùng cho các dòng xe chống đạn. Kính cường lực, có khả năng chống tia UV, chống phản quang, đem đến cho người quan sát hình ảnh chân thực nhất về mẫu vật, nhất là khi người xem muốn chụp ảnh cũng không bị phản lại ánh đèn, phản hình ảnh của người chụp lên kính.
|
Các chuyên gia Việt Nam và Đức bên mẫu vật "cụ" rùa hồ Hoàn Kiếm tại Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam. |
Ngoài vật liệu kính siêu hiện đại, tủ đặt tiêu bản “cụ” rùa còn có hệ thống hút ẩm với khả năng lọc bào tử phấn hoa, nấm mốc, ngăn ngừa các nguy cơ có thể ảnh hưởng đến mẫu vật. Phía trên của tủ là dàn lazer lạnh, không ảnh hưởng đến mẫu vật và có thể di chuyển linh động. Tủ có kích thước 1,3x2,3x1,95 m, sau đó được UBND thành phố Hà Nội ốp gỗ.
|
Sau hơn 3 năm “đi vắng”, "cụ" rùa đã trở về và an vị tại đền Ngọc Sơn. |
Tất cả các vật liệu, thiết bị kể trên nhằm giúp mẫu vật được bảo quản trong điều kiện tốt nhất, đồng thời giúp người xem chiêm ngưỡng mẫu vật một cách trọn vẹn nhất.