Số lượng người Mông ở Nghệ An khá đông, phân bố chủ yếu tại các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong, trong đó Kỳ Sơn là nơi người Mông cư trú đông đảo nhất. Họ đã có lịch sử cư trú tại đây hàng trăm năm và là cộng đồng có ý thức bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, trong đó có chữ viết. Hiện nay, trên địa bàn huyện Kỳ Sơn có 2 loại chữ Mông đang được sử dụng, nhiều nhất là chữ Mông do các nhóm người theo đạo Tin Lành sáng tạo, còn được gọi là chữ Mông quốc tế. Ngoài ra còn có chữ Mông Việt Nam có xuất xứ từ người Mông ở Lào Cai. Đây cũng là chữ viết hiện đang được giảng dạy cho học sinh và giáo viên, cán bộ lực lượng vũ trang trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Lớp học chữ Mông tại huyện Kỳ Sơn, Nghệ An

Theo ông Lê Văn Hoa, chữ Mông hiện vẫn được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng người Mông, nhất là các xã Huồi Tụ, Mường Lống, Nậm Cắn… của huyện Kỳ Sơn. Tại bản Trung Tâm, xã Huồi Tụ, chúng tôi thấy bà con người Mông hiện có nhiều người học đại học, cao đẳng, nhiều người là thầy cô giáo, bác sỹ, bộ đội, công an… nhưng vẫn yêu thích chữ viết của dân tộc mình. Vừ Y Pà là một trong những người như thế. Cô sinh viên y khoa này vẫn thường dùng chữ Mông trong đời sống hàng ngày. Dù chưa từng học chữ Mông theo trường lớp, nhưng qua học hỏi anh chị, Y Pà có thể đọc thông viết thạo chữ Mông. Còn anh Vừ Bá Công, 28 tuổi, tự hào vì vẫn giữ được những bức thư bằng chữ Mông viết cho vợ ngày còn đi học xa và luôn coi đó là kỷ vật thiêng liêng. Ngày nay, ít người còn viết thư tay, nhưng người Mông dùng chữ Latin để ký âm tiếng nói của mình và các dấu thanh cũng được ký hiệu bằng những chữ cái, nên chữ Mông có thể được ghi trên máy tính, điện thoại mà không cần cài phần mềm riêng.