Trang chủ Liên hệ       Thứ sáu, Ngày 29/03/2024
 
 
THÔNG TIN
Giới Thiệu Hội
Trang Thể Thao
Sức khỏe & Đời sống
Ẩm thực Nghệ Tĩnh
Việt Nam Đất Nước Con Người
Khoa học & Môi Trường
Chuyện lạ đó đây
Nhịp cầu Nhân ái
DANH SÁCH TẤM LÒNG VÀNG
Tin tức Nghệ Tĩnh
Truyền thống Nghệ Tĩnh
  -  Đất và người Xứ Nghệ
  -  Dân ca Nghệ Tĩnh
Tâm sự cuộc sống
Văn hóa - Xã hội
Văn Nghệ
Thư Viện
Góc Cười
Tin Trong nước -Tin Quốc Tế -Tin Ucraina
Tin Cộng Đồng
Người Việt Trên Thế Giới
BÀI DỰ THI VỀ XỨ NGHỆ
QUẢNG CÁO

 
Trang chủ > Truyền thống Nghệ Tĩnh > Đất và người Xứ Nghệ >
  Hai anh em một nhà là đại biểu Quốc hội khóa I Hai anh em một nhà là đại biểu Quốc hội khóa I , Người xứ Nghệ Kiev
 

(Baonghean.vn) - Đó là ông Tôn Quang Phiệt và em gái là bà Tôn Thị Quế. Ông Tôn Quang Phiệt hoạt động yêu nước từ năm 1925, là sáng lập viên Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội Phục Việt/Hội Hưng Nam/Tân Việt đảng, là thế hệ đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam. Người em theo bước chân anh cũng tham gia Hội Hưng Nam/Tân Việt đảng rồi gia nhập Đảng Cộng sản từ những ngày đầu tiên. Họ là những đảng viên cộng sản kiên trung, chịu đựng tù đày, suốt cuộc đời cống hiến cho cách mạng. Năm 1946, cả hai anh em đều ứng cử và trúng cử đại biểu Quốc hội khóa I tại tỉnh nhà Nghệ An.

 

 

 

Truyền thống gia đình

Ông Tôn Quang Phiệt (1900 - 1973) và bà Tôn Thị Quế (1902 - 1992) sinh ra ở làng Võ Liệt, huyện Thanh Chương (Nghệ An). Quê gốc của ông bà ở làng Yên Hồ (Đức Thọ, Hà Tĩnh). Gia đình có truyền thống Nho học lâu đời. Ông nội là Tôn Đức Tiến (1794 - 1877), hiệu Lỗ Xuyên, ba lần đỗ Tú tài. Cụ có 5 con trai thì 4 người đậu Cử nhân, 1 người đỗ Tú tài. Cụ làm nghề dạy học, có hai học trò đỗ Tiến sĩ là Phan Sỹ Thục và Nguyễn Tài Tuyển. Thân phụ của ông Tôn Quang Phiệt là cụ Tôn Thúc Định (1870 - 1926), đậu Tú tài khoa Canh Tý (1900), ở nhà làm nghề dạy học.

Đình Võ Liệt thuộc xã Võ Liệt (Thanh Chương). Ảnh tư liệu: Huy Thư

Dòng họ Tôn (ở Võ Liệt) rất coi trọng truyền thống gia phong, gia đạo. Cụ Lỗ Xuyên dạy con cháu: "Họ Tôn là một dòng họ có lối sống thuần phác, đạo đức, nên phải coi việc giữ gia phong đạo lý của mình như ăn cơm bữa hàng ngày. Đời sau sinh con phải lấy việc nhân đức làm đầu. Trong cuộc sống, nên thật thà, liêm khiết và giản dị. Những người trong dòng họ khi đang làm việc nước đến khi về hưu nên làm một trong hai nghề: một là làm thầy thuốc để cứu người; hai là làm nghề giáo để dạy chữ cho người". (Hồi ký Tôn Quang Phiệt).

 

 

Chính khách, học giả Tôn Quang Phiệt

Hồi nhỏ ông Tôn Quang Phiệt học chữ Hán với cha. Năm 12 tuổi được đi xem thi hương. Năm 15 tuổi, ông đi thi hạch và học ở Trường Đốc học Vinh; học Pháp văn ở huyện và ở Vinh. Năm 1917, ông học Trường Quốc học Vinh. Năm 1923, ông ra Hà Nội học Cao đẳng Sư phạm Đông Dương. Năm 1925, ông cùng những người yêu nước đương thời như: Đặng Thai Mai, Phạm Thiều... sáng lập tổ chức Việt Nam Nghĩa đoàn, tham gia đấu tranh đòi thực dân Pháp thả cụ Phan Bội Châu.

Ngày 14 tháng 7 năm 1925, người thanh niên Tôn Quang Phiệt đã cùng  Lê Văn Huân, Nguyễn Đình Kiên, Trần Đình Thanh, Trần Phú, Ngô Đức Diễn nhóm họp tại rú Con Mèo (Bến Thủy - Vinh) chính thức thành lập Hội Phục Việt. Tôn Quang Phiệt là hội trưởng.

Sau khi tổ chức vận động đòi thả cụ Phan Bội Châu và truy điệu cụ Phan Chu Trinh (3/1926), để tránh bị lộ, Hội Phục Việt đổi tên thành Hội Hưng Nam. Tiếp đó, để chuẩn bị cho việc sáp nhập với Hội Thanh Niên, đầu năm 1927, Hội lại đổi tên thành Việt Nam cách mạng Đảng. Giữa năm 1927, lại đổi tên thành Việt Nam cách mạng đồng chí Hội. Ngày 14/7/1928, Việt Nam cách mạng đồng chí Hội tổ chức đại hội tại Huế và đổi tên thành Tân Việt cách mạng Đảng (Đảng Tân Việt). Do sự phân hóa trong nội bộ, tháng 9/1929, phái tả của Đảng Tân Việt đã ra tuyên cáo giải tán và thành lập Đông Dương Cộng sản Liên đoàn.

Ông Tôn Quang Phiệt. Ảnh tư liệu

Tháng 6 năm 1926, khi cùng các đồng chí Trần Phú, Vương Thúc Oánh… sang Trung Quốc gặp các nhân vật trong tổ chức Việt Nam cách mạng Đảng thì đồng chí Tôn Quang Phiệt bị Pháp bắt ở Móng Cái, sau đó bị đem về giam tại Hà Nội. Sau một thời gian, ông được trả tự do, tiếp tục bí mật hoạt động và dạy tại Trường tư thục Thăng Long.

Năm 1930, ông gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam nhưng lại bị bắt và bị kết án tù 7 năm, đày đi Buôn Ma Thuột. Năm 1934, ra tù, ông dạy học ở Vinh một thời gian rồi vào Huế xin mở trường tư thục Thuận Hóa và bắt liên lạc với phong trào cách mạng. Từ 1936-1945, ông tham gia Mặt trận Dân chủ, phong trào Đông Dương đại hội, tham gia Hội truyền bá Quốc ngữ và sau đó hoạt động trong Thành bộ Việt Minh Nguyễn Tri Phương (mật danh Thừa Thiên Huế).

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ông làm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cách mạng và Ủy ban Kháng chiến đầu tiên của tỉnh Thừa Thiên.

Năm 1946, tại quê nhà Nghệ An, ông Tôn Quang Phiệt ứng cử và trở thành đại biểu Quốc hội khóa I. Tại kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa 1 (2/3/1946) ông được bầu  vào Ủy ban dự thảo Hiến pháp; Kỳ họp thứ Hai (28/10 - 9/11/1946), ông được bầu làm Phó Ban Thường trực Quốc hội và Phó Ban Thường vụ Quốc hội, là Trưởng Tiểu ban pháp chế Quốc hội.

Ông tiếp tục được bầu là đại biểu Quốc hội các khóa II, III, IV; là Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Tổng Thư ký Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa III, IV.

Ông Tôn Quang Phiệt không chỉ là chính khách nổi tiếng mà còn là một nhà nghiên cứu Văn học, Sử học, là nhà văn có nhiều thành tựu. Từ năm 1953, ông là thành viên ban lãnh đạo của Ban nghiên cứu Văn, Sử, Địa trực thuộc Trung ương Đảng.

 

 

Bà Tôn Thị Quế một đời với cách mạng

Bà Tôn Thị Quế là em gái ông Tôn Quang Phiệt. Thuở nhỏ bà còn có tên là Tôn Thị Em, sinh ngày 10/8/1902 (theo hồ sơ mật thám Pháp, bà sinh 1906). Sinh trưởng trong gia đình có truyền thống học hành và yêu nước, được học chữ Quốc ngữ, lại được tiếp xúc với nhiều bạn bè của cha và anh nên bà sớm có tinh thần yêu nước và có ý chí hoạt động cách mạng.

Đầu năm 1926, được sự dẫn dắt của anh trai, bà Tôn Thị Quế gia nhập Hội Hưng Nam, sau lại được kết nạp vào Đảng Tân Việt (7/1928).

Đầu năm 1929, bà được bầu vào Ban Chấp hành Đảng Tân Việt huyện bộ Thanh Chương. Nhưng chồng con bà không may bị chết. Lúc này ông Tôn Quang Phiệt là lãnh đạo của Tổng bộ Tân Việt Bắc Kỳ, vừa học xong chương trình của Trường Cao đẳng Sư phạm Đông Dương nhưng cáo ốm không thi để dành thời gian và tâm huyết cho hoạt động cách mạng. Để cả hai anh em có điều kiện hoạt động, Tổng bộ Đảng Tân Việt bố trí bà Tôn Thị Quế ra Hà Nội giúp việc cho Kỳ bộ Đảng Tân Việt ở Bắc Kỳ.

Bà Tôn Thị Quế. Ảnh tư liệu

Bà Tôn Thị Quế ra Hà Nội được một thời gian thì Kỳ bộ Đảng Tân Việt Bắc Kỳ bị khủng bố. Hai anh em về Vinh thì ông Tôn Quang Phiệt bị bắt. Bà Tôn Thị Quế tìm cách bắt liên lạc với tổ chức. Lúc này, Đảng Tân Việt đã chuyển thành Đông Dương Cộng sản Liên đoàn và Đông Dương Cộng sản Đảng đang xây dựng tổ chức ở Nghệ An. Sau khi hợp nhất 3 tổ chức cộng sản, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đồng chí Tôn Thị Quế đã trở thành đảng viên của Đảng.

 Trong cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930 - 1931), bà tham gia lãnh đạo phong trào ở xã Võ Liệt và các huyện: Thanh Chương, Nam Đàn, Anh Sơn, Yên Thành…

Cuối tháng 11/1931, bà Tôn Thị Quế được bổ sung vào BCH Tỉnh ủy Nghệ An phụ trách tuyên truyền và huấn luyện.

Ngày 4/4/1932, bà bị bắt ở Nam Đàn và giam ở Nhà lao Vinh, bị kết án 20 năm tù. Năm 1941 thực dân Pháp chuyển và vào Nhà lao Nha Trang.

Tháng 4/1945, bà được trả tự do, bà trở về Nghệ An tiếp tục hoạt động.

Cách mạng Tháng Tám thành công, bà Tôn Thị Quế ứng cử và trúng cử đại biểu Quốc hội khóa I tại Nghệ An.

Từ năm 1946, bà là Bí thư Đảng đoàn phụ nữ Liên khu IV. Năm 1960, bà là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và tiếp tục được bầu là đại biểu Quốc hội khóa II (1960 - 1964) và được cử tham gia lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Một gia đình, hai anh em, hai nhà cách mạng, hai đại biểu Quốc hội khóa đầu tiên và cùng trúng cử ở tỉnh nhà là điều hiếm, chưa từng có và rất đáng tự hào của quê hương Nghệ An.


  Các Tin khác
  + Vui hội đền Chín Gian (23/03/2024)
  +   Đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh Khu lưu niệm Đại tướng Chu Huy Mân (17/03/2024)
  + Tưng bừng khai hội Đền Thanh Liệt năm 2024 (17/03/2024)
  + Công an Nghệ An xứng danh anh hùng, đồng sức đồng lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân (10/03/2024)
  + Những chiến sĩ áo trắng vùng biên: Quyết không bỏ nghề, tất cả vì sức khỏe nhân dân (06/03/2024)
  + Về "làng Khoa bảng " xem bà con nông dân làm du lịch (06/03/2024)
  + Dòng sông Mai Giang chảy qua thị xã nào của Nghệ An, có lễ hội gì mà vạn người trên bờ cổ vũ? (02/03/2024)
  + Nghệ sĩ Lê Thanh Phong và hành trình đưa ví, giặm vượt biên giới (01/03/2024)
  + Nhiều viên gạch quý hiếm tại đền thờ Trạng nguyên Hồ Hưng Dật (01/03/2024)
  + Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới (01/03/2024)
  + Nghĩ về dòng chảy di sản văn hóa xứ Nghệ (01/03/2024)
  + Đặc sản thịt chua xứ Nghệ vào vụ Tết (30/01/2024)
  + Biển Cửa Lò ở Nghệ An có từ bao giờ, cái tên Thiên Cầm ở Hà Tĩnh sao lại liên quan đến Hồ Quý Ly? (30/01/2024)
  + Một cây cổ thụ 700 năm tuổi ở Hà Tĩnh tương truyền cứu vua Lê Thái Tổ nay vẫn xanh um, quả thơm khắp làng (30/01/2024)
  + TẢN MẠN CHUYỆN Ở XÓM... (02/11/2023)
  + Ngôi chùa nhà Trần với tích tiên nữ giáng trần dạo chơi, rửa chân ở Hà Tĩnh có gì đặc biệt? (16/10/2023)
  + Làng cổ ở Nghệ An là làng duy nhất của Việt Nam có tới 3 nhà khoa bảng giữ chức Tế tửu Quốc Tử Giám (16/10/2023)
  + Bí ẩn ngôi chùa cổ do con trai vua Lý Thái Tổ lập, cầu mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an ở Hà Tĩnh (16/10/2023)
  + Đây là con đèo nổi tiếng giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình, có Hoành Sơn Quan do vua Minh Mạng cho xây năm 1883 (16/10/2023)
  + Cuộc thi kỳ lạ ở một làng ven biển Hà Tĩnh, dân thi chạy bằng hai cây gậy cao lênh khênh (28/08/2023)
Playlist

GIỚI THIỆU
 

Kính thưa quý độc giả 

Website nguoixunghekiev.vn

hoạt động chính thức từ tháng

10/2012. và  phi lợi nhuận.

Trang tin đăng tải tin tức 

của cộng đồng người Việt tại Kiev

và toàn Ucraina, đồng thời lấy tin 

từ các trang báo mạng khác trên

nguyên tắc trích dẫn nguyên bản 

đường nguồn chính. Là những

người làm báo không chuyên nên

chắc chắn sẽ gặp sai sót không

mong muốn, chúng tôi sẽ tiếp thu 

chân thành những góp ý xây dựng 

của quý độc giả để cho trang tin 

ngày càng hoàn thiện hơn, xin gửi

về mục liên hệ trên mặt báo hoặc

Email: hosytruc@gmail.com

ĐT: 093-712-24-57

093-973-97-39

Xin trân trọng cảm ơn.

Biên tập: Hồ Sỹ Trúc

 

 

 
 
 

 

 


QUẢNG CÁO
Thống kê
Guests online: 3
Total: 59787185

 
 
 
Người xứ nghệ Kiev
Designed by July