Vì sao thỏa thuận Gaza của Donald Trump đang lung lay

Bài viết của Axel Wolfsgruber 

Chuyên gia Peter Neumann tại chương trình “Caren Miosga”
Trong buổi tọa đàm của chương trình “Caren Miosga”, hầu như không ai dành lời khen cho Donald Trump và kế hoạch hòa bình Trung Đông của ông. “Đó vốn đã là một cấu trúc tồi ngay từ đầu,” chuyên gia chính trị Peter R. Neumann – giảng viên tại trường King’s College danh tiếng ở London – nhận định.

Ông nói thêm: “Trump chỉ muốn có một ‘thỏa thuận nhanh’ để chụp vài bức ảnh đẹp, chứ không phải một thỏa thuận bền vững. Không có sự chuẩn bị nào thực sự được tiến hành.”
Theo Neumann, triết gia chính trị Thomas Hobbes từ thế kỷ 16 đã chỉ ra rằng hòa bình phải được chuẩn bị kỹ lưỡng – điều mà rõ ràng Trump chưa từng suy nghĩ đến. Thay vì học hỏi, Trump hiện nay dường như thích chống lại giới học thuật hơn là tiếp thu tri thức từ họ.

Hamas sẽ không giải giáp

Sáu ngày sau khi lệnh ngừng bắn tại Dải Gaza có hiệu lực, Israel đã tiến hành không kích dữ dội nhằm đáp trả các hành vi vi phạm từ phía Hamas. Hai bên hiện cáo buộc lẫn nhau là bên đầu tiên phá vỡ thỏa thuận.
“Có những người ở cả hai phía đều có lợi ích trong việc chiến tranh tiếp tục, ” chuyên gia xung đột Peter R. Neumann phân tích.

Trump đã buộc hai bên phải nhượng bộ một chút để đạt được thỏa thuận, nhưng theo Neumann, đó là một thiết kế sai lầm từ nền tảng, vì nó giả định rằng Hamas sẽ tự nguyện giải giáp và từ bỏ vai trò của mình trong khu vực – điều hoàn toàn trái ngược thực tế.
Hiện Hamas vẫn hành quyết những người bị nghi là cộng tác viên ở Gaza, quay video và tung lên mạng để chứng minh rằng họ vẫn kiểm soát tình hình.

Kế hoạch hòa bình của Trump dường như đã thất bại ngay ở điểm thứ hai

Theo kế hoạch của Trump, việc giải giáp Hamas là nội dung trọng tâm của mục 2, và hoàn toàn không có “kế hoạch B”.
Mục 1 thậm chí còn không đề cập đến việc trao trả toàn bộ thi thể các con tin. Hamas tuyên bố rằng họ “khó có thể tìm thấy tất cả thi thể dưới đống đổ nát” – điều không phải không thể, vì cơ cấu chỉ huy của tổ chức này đã phần lớn sụp đổ, và chỉ còn các nhóm nhỏ lẻ hoạt động. Ngoài ra, cũng thiếu thiết bị hạng nặng để tìm kiếm thi thể.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đức – ông Omid Nouripour (đảng Xanh) – bình luận:

“Trong trường hợp nghi ngờ, Hamas không bao giờ đáng tin.”
Ông nói thêm:
“Hamas được thành lập để tiến hành khủng bố vũ trang. Làm sao có thể giải giáp họ, nếu như Trump lại tuyên bố sẽ không có lính Mỹ nào ở Gaza? Tôi không hiểu điều đó có thể xảy ra thế nào.”

Hamas chiếm lại đường phố – Kế hoạch 20 điểm của Trump lộ rõ lỗ hổng

Kế hoạch hòa bình của Trump gồm 20 điểm, nhưng ngay từ điểm thứ hai đã cho thấy sự thiếu khả thi.
Việc giải giáp Hamas có thể mất nhiều năm, trong khi Hamas lại coi lệnh ngừng bắn như một thắng lợi tuyên truyền, vì đổi lại 2.000 tù nhân Palestine đã được Israel phóng thích.

Nếu Hamas giao nộp vũ khí bây giờ, họ sẽ mất đi hình ảnh chiến thắng.
Cùng lúc đó, Trump không đưa ra được giải pháp thay thế cho khoảng trống quyền lực tại Gaza sau khi Israel rút quân.
Hamas lập tức trồi lên từ các đường hầm và kiểm soát lại đường phố.
Ngoài ra, Qatar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn phải bị thuyết phục ngừng cung cấp vũ khí cho Hamas, nếu không tổ chức này sẽ tiếp tục được tiếp tế.

Trump, người tự coi mình là ứng viên cho giải Nobel Hòa bình, chỉ quan tâm đến thành công nhanh chóng, còn tính bền vững thì hầu như không được đặt ra.

Trump có thực sự muốn đến thăm Gaza?

“Điều quan trọng là phải khiến người dân Gaza cảm nhận được điều gì đó tích cực trong cuộc sống họ,” chuyên gia Neumann nhận định. “Nhưng hiện tại thì chẳng có gì xảy ra cả.”
Vì thế, cộng đồng quốc tế cần nhanh chóng đưa viện trợ nhân đạo vào Gaza.
Theo các con số từ khu vực, 30–40% dân Gaza vẫn ủng hộ Hamas, và tổ chức này vẫn còn hàng nghìn tay súng, thậm chí đang tuyển mộ thêm.

Tất cả cho thấy chính quyền Trump đã không suy tính thấu đáo các diễn biến tại Gaza.
Kế hoạch của ông đầy khẩu hiệu nhưng thiếu biện pháp cụ thể, đồng thời đánh giá sai lịch sử và logic của cuộc xung đột kéo dài hơn 70 năm.

Cuộc “sứ mệnh hòa bình” này không phải một cuộc chạy nước rút, mà là một cuộc marathon – và tương lai của nó phụ thuộc vào việc liệu Tổng thống Mỹ có mất kiên nhẫn và ngừng gây áp lực với các bên hay không.

"Interesse, dass der Krieg weitergeht" Darum wackelt Donald Trumps Gaza-Deal