"Đừng vì lợi ích kinh tế trước mắt mà bất chấp đánh đổi di sản"

Liên quan đến dự án đô thị lấn biển trong vùng đệm vịnh Hạ Long, UBND TP Cẩm Phả vừa có văn bản yêu cầu chủ đầu tư dừng thi công để khắc phục một số vấn đề môi trường. Theo lý giải của UBND tỉnh Quảng Ninh, khu vực thực hiện dự án bao gồm đất bằng ven núi, đất mặt nước, đất đầm bờ... với phần lớn là bãi triều ngập mặn, không có dân cư, không có công trình kiến trúc quốc gia và rừng ngập mặn, di tích lịch sử hay đất quốc phòng.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, ông Đỗ Văn Trụ, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cho hay, vịnh Hạ Long là di sản thế giới được UNESCO công nhận, Việt Nam vinh dự được thay mặt cho nhân loại bảo vệ, phát huy giá trị di sản đó. 

"UNESCO công nhận thì tổ chức này cũng có quyền tước bỏ danh hiệu đó nếu chúng ta làm không đúng đắn. Đừng vì lợi ích kinh tế trước mắt mà bất chấp đánh đổi di sản. Di sản văn hoá, Di sản thiên nhiên tái tạo hàng triệu năm mới có được, nếu không biết cách giữ gìn, không giữ gìn chu đáo nếu mất đi thì không gì có thể bù đắp lại được", ông Trụ nhấn mạnh.

Theo quan điểm của ông Trụ, việc triển khai dự án phải hết sức thận trọng bởi có thể gây ảnh hưởng cảnh quan, môi trường của di sản văn hoá. 

"Nếu làm không khéo sẽ có tội với nhân dân, có tội với nhân loại, khi hư hỏng không có gì bù đắp lại được. Kinh tế thì rất cần nhưng không phải vì kinh tế mà bất chấp tất cả. Kinh tế hôm nay có thể còn nghèo, nay mai có thể khá giả hơn nhưng di sản thế giới mất đi không thể bù đắp được. 

Theo tôi, phải có biện pháp thật nghiêm túc về việc này, phải thanh tra, kiểm tra, chỉ ra sai phạm. Nếu cần thiết phải đình chỉ lại dự án. Ngoài ra, cũng cần phải đánh giá dự án tác động đến môi trường, tác hại ảnh hưởng đến di sản ra sao", ông Trụ phân tích.

"Cần phải rất thận trọng trong quá trình triển khai"

Đồng quan điểm trên, ông Trương Minh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội UNESCO Hà Nội cho hay, dự án này do UBND tỉnh Quảng Ninh xem xét, quyết định cho nhà đầu tư triển khai. Tuy nhiên, xét về thủ tục vì nằm trong vùng đệm di sản thế giới nên phải lấy ý kiến chuyên ngành của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Thậm chí xin thêm ý kiến tham vấn của Uỷ ban Di sản thế giới và ý kiến đóng góp của các chuyên gia.

"Nếu chúng ta làm không tốt sẽ ảnh hưởng đến Di sản thế giới. Nếu được chấp thuận thi công thì phải tuân thủ theo đúng các quy định về bảo vệ môi trường. Quá trình thi công có việc đào đắp, đổ đất. Nếu không ảnh hưởng tới cảnh quan thì cũng vẫn ảnh hưởng đến môi trường không khí, đặc biệt môi trường nước. Vì vậy phải có đánh giá, trên cơ sở đó, thi công phải tuân thủ nghiêm ngặt vì nếu không sẽ ảnh hưởng đến môi trường Di sản thế giới", ông Tiến cho hay.

Khi dư luận có kiến, UBND tỉnh Quảng Ninh và cấp có thẩm quyền đã yêu cầu tạm dừng thi công dự án để xem xét, đánh giá lại hết tất cả kể cả thủ tục đến quá trình thi công, tác động đến môi trường. 

"Dự án cần phải tạm dừng để đánh giá toàn diện kể cả mặt thủ tục. Cần phải căn cứ theo quy định của công ước Di sản thế giới, cam kết của Chính phủ với UNESCO khi công nhận vịnh Hạ Long là Di sản thế giới, xem cam kết đó đã thực hiện đúng chưa, nếu chưa đúng phải tiếp tục xin ý kiến tham vấn. 

Khi đã đưa ra công luận thì UNESCO đã nắm được và chắc chắn tổ chức này sẽ xem lại quá trình quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di sản vịnh Hạ Long thế nào. Nếu có ảnh hưởng sẽ có ý kiến tại phiên họp gần nhất. Nếu di sản nào trên thế giới mà không đúng với công ước, không đúng cam kết thì sẽ không được công nhận nữa. Vì vậy, chúng ta phải rất thận trọng trong quá trình triển khai", ông Tiến nhấn mạnh.