Bộ Tài chính vừa có báo cáo Chính phủ về kết quả thực hiện thí điểm kiểm tra việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình chùa trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh năm 2022 và 4 tháng đầu năm 2023.

Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có tổng số 450 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt, 47 di tích cấp quốc gia, 70 di tích cấp tỉnh và 328 di tích đưa vào danh mục kiểm kê của địa phương.

Tại 450 di tích lịch sử - văn hóa nêu trên đều có người đại diện hoặc ban quản lý để chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hoạt động tại di tích, cụ thể có tổng số 468 chủ thể đan xen quản lý.

Về thu, chi tiền công đức, tài trợ tại các di tích, năm 2022, tổng số thu là 70,8 tỉ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng). Theo đánh giá của các chủ thể được giao quản lý di tích, năm 2022 là năm thứ ba liên tiếp chịu tác động của đại dịch COVID-19, số thu tiền công đức, tài trợ cả năm 2022 chỉ bằng khoảng 40%-60% số thu công đức, tài trợ năm 2019, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch. Tổng số chi năm 2022 là 54,4 tỉ đồng.

Trong 4 tháng đầu năm 2023, tổng số thu là 61 tỉ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), gần bằng số thu cả năm 2022. Tổng số chi là 29,4 tỉ đồng.

Một số di tích có số thu trong 4 tháng đầu năm 2023 trên 1 tỉ đồng, bao gồm: Di tích đền Cửa Ông - Cặp Tiên là 19,8 tỉ đồng (bằng 32% tính trên tổng số thu tiền công đức, tài trợ tại các di tích trên địa bàn tỉnh); Khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử gần 7,2 tỉ đồng (riêng tại chùa Đồng là 4,3 tỉ đồng); đền Thánh Mẫu ở Trà Cổ (Móng Cái) là 5,3 tỉ đồng; Khu di tích lịch sử Bạch Đằng, Hạ Long là 3,2 tỉ đồng; chùa Hưng Học ở Nam Hòa, Quảng Yên là 2,7 tỉ đồng; Khu di tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều trên 1,7 tỉ đồng; chùa Long Tiên ở phường Bạch Đằng (Hạ Long) là 1,5 tỉ đồng; đền Đức Ông ở phường Hồng Gai (Hạ Long) là 1,5 tỉ đồng; đền Xã Tắc ở Ka Long (Móng Cái) là 1,3 tỉ đồng.

Số liệu nêu trên được tổng hợp từ báo cáo của 221 chủ thể, bằng 47% trên tổng số chủ thể quản lý di tích. Sau khi loại trừ số di tích không có công đức, còn trên 50 di tích không có số liệu báo cáo, trong đó có chùa Ba Vàng (ở Uông Bí) thuộc di tích cấp tỉnh, được đánh giá có số thu công đức tốt.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, với số thực thu trong 4 tháng đầu năm 2023 là 61 tỉ đồng, cộng với việc báo cáo đầy đủ các khoản công đức tại các di tích, thì tổng số thu tiền công đức, tài trợ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh cả năm 2023 dự kiến trên 180 tỉ đồng.

Đối với các di tích có thu, chi tiền công đức, tài trợ nhưng không báo cáo hoặc báo cáo chưa đầy đủ, trong đó có chùa Ba Vàng, Bộ Tài chính cho biết tại khoản 2 Điều 18 Thông tư số 04/2023/TT-BTC quy định tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu hoặc được giao quản lý, sử dụng di tích có trách nhiệm “Cung cấp kịp thời thông tin khi được cơ quan chức năng có thẩm quyền yêu cầu theo quy định của pháp luật”.

Theo đó, đối với các chùa Phật giáo đã được xếp hạng di tích, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có văn bản hướng dẫn số 62/HĐTS-VP1 ngày 20-2-2023, trong đó đề nghị các tăng ni, phật tử, trụ trì chùa, cơ sở tự viện của Giáo hội thực hiện nghiêm nội dung Thông tư số 04/2023/TT-BTC.

Số thu tiền công đức, tài trợ tại di tích thu được nhiều là tốt, được Nhà nước bảo hộ; việc thực hiện báo cáo đầy đủ các khoản thu, chi tiền công đức, tài trợ theo Quyết định số 775/QĐ-BTC ngày 12-4-2023 của Bộ trưởng Bộ Tài chính thể hiện sự công khai, minh bạch, tạo niềm tin cho mọi người tin rồi sẽ tin hơn. Vì vậy, đề nghị địa phương rà soát, có văn bản gửi các cơ sở di tích đề nghị báo cáo đầy đủ các khoản thu, chi tiền công đức, tài trợ, gửi Bộ Tài chính để tổng hợp.