Kỳ 2: Vương quốc Kochinchina và Paracels

QĐND - Không chỉ trong các thư tịch bằng tiếng Pháp, nhiều thư tịch bằng tiếng Anh, Đức, Hà Lan, Tây Ban Nha, I-ta-li-a cũng khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa.

Trang 450, mục Hiftory of Kochinchina (Lịch sử Đàng Trong) của sách The Modern Part of an Univerfal Hiftory, from the Earlieft Account of Time, tập VII, xuất bản tại Luân Đôn (Anh) năm 1759, có đoạn viết: "Trước khi rời khỏi vương quốc này, chúng ta không thể không mô tả vắn tắt một vài hòn đảo đáng kể thuộc về nó, người địa phương gọi là Pullos (những cù lao), với khá nhiều đảo dọc theo bờ biển, gồm: 1. Pullo Sicca, đảo hoang, không có người ở, trông như một cụm đá khô, không có cây hay đến cả một cọng cỏ; 2. Pullo Secca de Mare, một dải đảo hoang và đá khác, trải dài từ bãi cạn gọi là Paracels; 3. Pullo Cambir, cách bờ 15 hải lý, mặc dù khá rộng lớn nhưng cũng không có người ở". Cụm từ "những hòn đảo đáng kể thuộc về nó (vương quốc Kochinchina)" là sự thừa nhận Paracels (và các đảo được liệt kê trên đây) thuộc về vương quốc Kochinchina.

Thomas Pennant, tại trang 71 của sách The View of India extra Gangem, China, and Japan, tập 3, xuất bản tại Luân Đôn năm 1800, đã miêu tả vùng đảo nằm ngoài khơi vương quốc CochinChina, gọi là Paracel. Hải trình đi từ phương Tây đến Trung Quốc và Nhật Bản phải vượt qua vùng đảo ngầm đầy nguy hiểm này của vương quốc CochinChina. Trong khi đó, Trung úy hải quân người Anh John Barrow, trong hồi ký A Voyage to Cochin-China in the years 1792 and 1793 xuất bản tại Luân Đôn năm 1806 đã kể về chuyến hải hành đến Cochinchina và ghi nhận Paracels là một phần của Cochinchina. Trang 319 của hồi ký có viết việc dân Cochinchina dùng các con thuyền bản xứ, vừa giống như thuyền tam bản của người Trung Hoa, vừa giống như thuyền buồm của người Mã Lai để đi ra Paracels khai thác yến sào.

Tạp chí The Oriental Herald and Colonial Review, số 1-1824, xuất bản tại Luân Đôn trong trang 330 có phản ánh sự kiện Đại úy Daniel Ross được phái đến CochinChina vào năm 1807, mang theo thư ủy nhiệm từ nước Anh, trình lên vua CochinChina (vua Gia Long) để xin phép khảo sát Paracels. Do có sự hiểu nhầm về từ ngữ trong bức thư nên vua Gia Long đã đối xử thiếu thân thiện với Daniel Ross. Tuy nhiên, việc một đại úy của nước Anh trình thư ủy nhiệm lên nhà vua CochinChina để xin phép khảo sát Paracels chứng tỏ vương quốc CochinChina đang quản lý quần đảo này.

Tập san Journal of an Embassy from the Governor-General of India to the Courts of Siam and CochinChina, do John Crawfurd biên soạn, xuất bản tại Luân Đôn năm 1830 có liệt kê tên những đảo chính thuộc về CochinChina, như: Pulo Condore, Pulo Can-ton còn gọi là Col-lao Ray (Cù Lao Ré) và Cham col-lao còn gọi là Col-lao Cham (Cù Lao Chàm), có đoạn viết: "Năm 1816, vua CochinChina đã chiếm lĩnh một quần đảo không có người ở và hiểm trở bao gồm nhiều đá, đảo nhỏ, bãi cát... gọi là Paracels. Theo đó, nhà vua tuyên bố quần đảo này thuộc chủ quyền nước này, mà hầu như sẽ không bị tranh chấp".

Giám mục Jean Louis Taberd, trong bài viết đăng trên Tạp chí The Journal of the Asiatic Society of Bengal xuất bản tại Ấn Độ năm 1837, từng khẳng định: "Quần đảo Pracel hay Paracels là một khu vực chằng chịt những hòn đảo nhỏ, đá ngầm và bãi cát... Những người dân xứ CochinChina gọi khu vực đó là Cồn Vàng… Mặc dù hình như loại quần đảo này chỉ có độc những tảng đá ngầm mà không có gì khác, và độ sâu của biển hứa hẹn những điều bất tiện hơn là sự thuận lợi, nhưng vua Gia Long vẫn nghĩ rằng ông đã tăng cường được quyền thống trị lãnh thổ của mình bằng sự sáp nhập tội nghiệp đó. Vào năm 1816, nhà vua đã tới, long trọng cắm lá cờ của mình và đã chính thức giữ chủ quyền ở các bãi đá này, mà chắc chắn là sẽ không có một ai tìm cách tranh giành với ông".

Trong khi đó, sách Das Ausland xuất bản tại Đức năm 1850 có ghi: "Nằm xa ở phía đông bắc (cách bờ biển Anam 15-20 leguas, vĩ độ 13⁰B-17⁰B) là quần đảo Paracels (Katvang)... Các đảo này sẽ hoàn toàn không có giá trị nếu như vùng biển này không cung cấp một sản lượng cá đặc biệt lớn... Chính quyền Đàng Trong không rời mắt khỏi thực tế này và đã cử tàu ra giám sát và công bố một văn bản luật để bảo vệ ngư dân của họ. Khu vực này đang ngày càng trở thành nơi hoạt động hàng hải quan trọng, và vì sản lượng cá đặc biệt lớn, có lẽ trong tương lai, hoạt động hàng hải nơi đây sẽ còn trở nên nhộn nhịp hơn nữa".

Ngoài ra, những thông tin liên quan đến quần đảo Hoàng Sa (cùng với các đảo và quần đảo khác) thuộc chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông còn được tìm thấy trong nhiều thư tịch cổ bằng tiếng I-ta-li-a, Hà Lan và Tây Ban Nha như sách La geografia universal của Malte-Brun, tập I, xuất bản tại Tây Ban Nha năm 1853; sách Geografia moderna universale của G.R.Pagnozzi, xuất bản tại I-ta-li-a năm 1823 hay Reis van Lord Macartneij naar China, xuất bản tại Hà Lan năm 1799.

Những thư tịch cổ của phương Tây kể trên đã khách quan thừa nhận người Việt Nam đã có quá trình khám phá, khai thác, xác lập và thực thi chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa (và các đảo, quần đảo khác ở trong Biển Đông) từ rất lâu đời.

(Còn nữa)

Tiến sĩ TRẦN ĐỨC ANH SƠN

Kỳ 1: Chính quyền chúa Nguyễn đã thực sự làm chủ vùng biển, đảo Hoàng Sa

 Nguồn QDND.VN