QĐND - Chủ nhật, 18/05/2014 | 21:30 GMT+7

QĐND - Tôi tìm đến ngôi nhà số 708 đường Hai Bà Trưng, TP Quảng Ngãi thăm chị Lê Thị Bích Ngà, nguyên Trạm trưởng Trạm giao liên số 10 thuộc Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 240, Cục Hậu cần Quân khu 5 trên "tuyến lửa" Trường Sơn thời đánh Mỹ. Trong một cảm xúc khó tả, tôi thành thực: “Ngày ấy chắc chị đẹp lắm?”. Chị Ngà nhỏ nhẹ: “Lúc đó cũng chẳng để ý là mình đẹp hay xấu. Mấy năm trời, không hề thấy chiếc gương soi, mỗi lần tắm suối, soi xuống dòng nước để biết mình khác ra sao so với hồi còn ở nhà”.

Chị Ngà nằm trong số những người đầu tiên của Trạm giao liên được thành lập ngày 16-6-1967 tại xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây, trong hệ thống giao liên trên tuyến đường Hồ Chí Minh qua miền tây Quảng Ngãi. Đây là Trạm số 10  được biên chế 9 cô gái nên lính Trường Sơn gọi “Trạm 9 cô”. Đây là binh trạm duy nhất trên toàn tuyến đường Trường Sơn được biên chế toàn con gái. 9 cô gái ấy là: Ngà, Hiệu, Vân, Đường, Cang, Nhạn, Cẩn, Diệp, Mai.     

 “Trạm 9 cô” nổi tiếng không chỉ chốt ở những cung đường hiểm trở, cường độ địch đánh phá khốc liệt mà còn ở cái tài tổ chức đưa-đón và phục vụ khách. Nhịp sống của cung trạm như đặt trên đôi chân, đôi vai và sự tinh tường của những cô gái tuổi mười tám, đôi mươi. Mỗi ngày ít nhất 16 tiếng đồng hồ lội bộ luồn rừng, băng suối, vượt dốc, vượt qua bom đạn địch, vượt lên bệnh sốt rét, cuộc sống vô vàn thiếu thốn và thiên la địa võng của thâm u đại ngàn... Cung đường giao liên đó không tính bằng cây số, bằng thời gian mà bằng ý chí và những chiến công thầm lặng. Còn nếu làm một phép so sánh thì trong 8 năm băng qua bom đạn, những “cánh chim rừng Trường Sơn” ấy đã đi trọn một vòng trái đất! Cung đường qua xã Sơn Bao có con dốc cao chất ngất, từ chân lên đỉnh dốc người khỏe leo mất 3 tiếng rưỡi đồng hồ. Vượt hết dốc này và qua con sông Tang bên kia mới ra được Trạm 9. Nhiệm vụ hỏa tốc hoặc có những đoàn khách đặc biệt phải đưa đón ban đêm là đi thâu đêm suốt sáng. Chị em tự cắt tranh, chặt nứa làm lán trại để có chỗ cho khách nghỉ lại đêm.

Ngoài nhiệm vụ giao liên, các cô còn đảm nhận luôn việc nấu nướng, lo cơm nước cho khách. Khách nghỉ lại đêm từ hàng chục đến cả trăm người, nhiều đối tượng khác nhau nhưng luôn bảo đảm “đi không dấu, nấu không khói”. Quản lý cả kho lương thực nhưng nhiều lúc chị em vẫn ăn cháo với rau, làm rẫy để tự lo cái ăn, tuyệt nhiên không chạm vào một hạt gạo của binh trạm. Sự sống và cái chết chỉ trong gang tấc. Ban ngày một sợi khói, ban đêm một đốm lửa lộ ra. Chỉ cần thế thôi là lập tức hứng lấy những trận bom khốc liệt. Những năm 1969-1970, Mỹ rải chất độc hóa học trắng mờ như sương, ướt cả áo quần, có người ngất xỉu; cọng rau, cuống mít cũng úa héo, nhưng đường dây không một phút gián đoạn...

Sau này, quân số “Trạm 9 cô” không phải 9. Trong suốt 8 năm hoạt động (1967-1975), người đến người đi, tổng cộng tới 24 người. Ra khỏi chiến tranh, chị nào cũng mang trên người vết thương vì bom, đạn. Cuộc sống mưu sinh, hoàn cảnh đưa đẩy mỗi người mỗi ngả, hầu hết đều lâm cảnh khó khăn. Chị Dung (ở Mộ Đức), chị Xuân (ở Bình Sơn) đã qua đời vì ốm đau, bệnh tật. Một số chị sống cảnh đơn chiếc. Hiện 20 chị còn sống, người trẻ tuổi nhất cũng đã xấp xỉ 60. Đến thời điểm này, các chị vẫn ao ước một lần được gặp lại đông đủ, đưa nhau về thăm lại chiến trường xưa… Chiến trường xưa-nơi các chị để lại tuổi thanh xuân của mình hơn 40 năm trước, bây giờ nơi gần nhất chỉ cách thành phố Quảng Ngãi một buổi đường đi xe gắn máy. Vậy mà, đối với các chị sao vẫn cứ quá xa xôi! 

Bài và ảnh: NGUYỄN VIẾT PHÚC

 Nguồn QDND.VN