Hòn Bà nằm ở phía Nam thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Cách khoảng 30 cây số đường chim bay nhưng du khách phải di chuyển theo đường bộ khoảng 60-70 cây số. Trong đó chỉ riêng đường lên núi gần 40 cây số. Khoảng gần 2 giờ đường từ Nha Trang rời biển xanh, cát trắng, du khách đã được trải nghiệm một không gian khác lạ của núi rừng, sương mù. Trước tiên con đường dọc theo một hồ nước lớn, xanh mênh mông. Tiếp theo là dọc theo con suối uốn lượn theo địa hình đồi núi. Điểm tô cho màu xanh ngắt của cây cối là những ngôi nhà sàn làm bằng tre lá của người dân tộc. Đi được khoảng 12 cây số, nhiệt độ bắt đầu xuống thấp và vô cùng mát mẻ. Đường dốc quanh co tạo cảm giác chơi vơi thú vị... Khoảng 4 giờ chiều, sương mù đã tràn ngập, giăng kín đỉnh núi và tràn xuống thấp hơn. Được biết, ở độ cao 1.500 mét so với mực nước biển này là nơi bác sĩ Alexandre Yersin từng đặt chân đến để trồng thử nghiệm loại cây ký sinh chống sốt rét. Đến điểm cuối của con đường nhựa, muốn lên đến đỉnh núi, du khách bỏ ra khoảng 1 giờ đi bộ theo lối mòn và lên những con dốc thẳng đứng.

Hòn Bà bềnh bồng trong sương sớm

Khu vực nhà sàn của bác sĩ Alexandre Yersin từng ở hầu như ngày nào cũng có sương giăng, mây phủ. Rừng ẩm ướt quanh năm. Điều thú vị là khoảng nửa đêm, sương mù thấp xuống để lại phần đỉnh núi một không gian thoáng đãng. Du khách lên đây thường thức dậy sớm để ngắm bình minh và chiêm ngưỡng sắc trời vào thời điểm giao nhau giữa đêm và ngày. Nhiều người mặc áo ấm, trùm chăn bước ra khỏi phòng đi giữa đất trời mênh mông và cái lạnh buốt giá trên cao. Xa xa, sương mù tạo thành những đám mây dày giăng trên những ngọn núi. Khách có cảm giác như đang đứng trên cả mây, bềnh bồng, bềnh bồng. Bình minh nhìn từ đỉnh Hòn Bà chỉ là một vừng đỏ ở phía Đông. 8 giờ sáng, vẫn chưa có một tia nắng nào chiếu vào đỉnh núi. Nhưng ánh sáng đủ để khách nhìn rõ những đám mây từ phía xa xa ẩn hiện những dãy núi dài, nối tiếp nhau đến ngút ngàn.

Khu lưu niệm Hòn Bà, nơi bác sĩ Alexandre Yersin  đã đến lập trại thực nghiệm các loại thuốc

Hòn Bà là phần phía Đông của dãy Trường Sơn, nối liền với cao nguyên Lâm Đồng nên đới khí hậu có phần khác biệt so với Đà Lạt và Nha Trang. Hệ sinh thái nơi đây vô cùng phong phú, có nhiều loài thực vật, động vật đặc chủng. Các nhà khoa học đã ghi nhận được sự tồn tại của khoảng 100 loài động, thực vật quý hiếm có tên trong Sách Đỏ. Nhiều loài voọc, gấu... vẫn còn trú ẩn tại đây nhờ rừng chưa bị khai thác, con người chưa xâm phạm đến lãnh thổ của chúng. 

Từ Nha Trang, khách có thể đi xe gắn máy hoặc taxi lên Hòn Bà. Phí taxi 7 chỗ lên đến nhà sàn của bác sĩ Alexandre Yersin khoảng 700.000 đồng/lượt. Nếu có nhu cầu ngủ đêm tại đây, khách phải trả thêm khoảng 150.000 đồng/người ở qua đêm trên nhà dài. Khách cũng có thể cắm trại và sinh hoạt lửa trại tại đây với chi phí thấp. Muốn vào rừng phải liên hệ với lực lượng Kiểm lâm để được hướng dẫn. Đường nhiều dốc đứng nguy hiểm, nhiều ngã rẽ nên khách không nên tự ý vào rừng mà không có cán bộ nhân viên Kiểm lâm đi kèm.

Hòn Bà đã được quy hoạch thành khu bảo tồn thiên nhiên rộng khoảng 20.000 ha. Trong đó, có khoảng 1/2 diện tích được bảo vệ nghiêm ngặt. Từ khoảng năm 1915, bác sĩ người Pháp Alexandre Yersin đã đặt chân đến đây để lập trại thực nghiệm các giống thuốc bản địa và du nhập từ thế giới. Ông đã cho xây dựng một ngôi nhà sàn gỗ và cải tạo đất đai để trồng các loại thuốc. Trong đó, có thuốc ký sinh chống sốt rét. Sau đó, cây thuốc này được chuyển lên Lâm Đồng. Hiện nay du khách vẫn có thể nhìn thấy những cây thuốc, cây rừng quý được giữ nguyên, tạo thành một sản phẩm du lịch thiên nhiên thú vị.

Ngôi nhà sàn đã xuống cấp nên địa phương cho phục dựng lại dựa trên nguyên mẫu ngay trên nền đất cũ. Khi du lịch phát triển, người ta xây dựng thêm một ngôi nhà dài của người Tây Nguyên phục vụ khách lưu trú. Ngôi nhà sàn là khu lưu niệm, trưng bày nhiều hình ảnh, hiện vật liên quan đến vị bác sĩ người Pháp Alexandre Yersin. Xung quanh nhà sàn vẫn còn nhiều dấu tích của ông. Cách khai trồng thuốc được cải tạo từ nền đá, hốc đá vẫn còn nguyên vẹn. Bên trái ngôi nhà vẫn còn cây trà cổ thụ do ông trồng. Khách đến đây thường được đãi uống trà được nấu từ lá trà tươi của cây này. Nước trà xanh và thơm lừng.

Tương lai không xa Hòn Bà sẽ là khu du lịch độc đáo thu hút nhiều du khách. Nơi đây còn là điểm giáo dục về hệ sinh thái, bảo tồn thiên nhiên hấp dẫn. Trong định hướng phát triển Hòn Bà vẫn được bảo tồn bởi khu dịch vụ chỉ được phép xây dựng trên diện tích một phần ngàn của khu bảo tồn. Hòn Bà luôn được các nhà khoa học trân trọng, gìn giữ. Du khách đến đây đều ý thức được sự trân trọng đó và có ý thức giữ gìn. Đến Hòn Bà để hiểu và thấy yêu quý thiên nhiên hơn.

(Theo báo Cần Thơ)