Mát-xcơ-va (Moscow), thủ đô nước Nga đẹp và mơ màng, mang đến sự xúc động như một giấc mơ cổ tích.

Có lẽ không nền văn hóa nào ảnh hưởng đến thế hệ chúng tôi nhiều như văn hóa Nga. Từ những vần thơ lãng mạn của Olga Bergholz cho đến thực tại buồn bã của Fyodor Dostoyevsky, cảm hứng vũ trụ từ vệ tinh Sputnik, vẻ đẹp ngọt ngào trong tranh Levitan… tất cả đều thấm đẫm trong tuổi trẻ của tôi. Vì thế chuyến đi Nga vừa rồi đã mang đến những dư vị không thể nào quên.

Nước Nga như tôi thấy bây giờ không lãng mạn như trong văn chương hai mươi năm trước. Nó bình thường, giản dị và có vẻ là một nơi tốt để sống, nhất là cho những người trẻ. Khác với những thông tin về khủng hoảng hay bất ổn chính trường, tôi vẫn cảm nhận được sự bình yên ở thành phố thủ đô, Moscow. Một người bạn đã sống nhiều năm ở đây nói với tôi rằng: Đó bởi vì văn hóa Nga có độ quyết liệt không thể nào sánh nổi. Một trong những sự quyết liệt ấy được hình thành từ vẻ đẹp hoang dại và hùng vĩ của cảnh quan tự nhiên xứ bạch dương.
 

Lãng đãng chiều Mát-xcơ-va

Tôi đến Mát-xcơ-va vào một buổi chiều cuối thu. Thành phố mang dáng vẻ của người thiếu phụ đang yểu điệu chờ được ôm vào lòng. Khác với vẻ đẹp mềm mại đến nao lòng của khung cảnh, đường phố ở đây khá sầm uất. Giờ cao điểm nếu đi ngoài đường, bạn sẽ cảm nhận được sự sôi động, náo nhiệt, rầm rập xe cộ chạy ngược chạy xuôi của thành phố phát triển này. Nếu đi lại bằng ô tô riêng, taxi hoặc xe bus trên đường, dù đường có tới 12 làn hai chiều to và rộng thì tình trạng kẹt xe vẫn diễn ra hàng ngày. Đi lại bằng tàu điện ngầm sẽ tránh được tắc đường, nhưng khoang tàu nào cũng chật kín người.

Mát-xcơ-va là thành phố rất đẹp, vừa hiện đại, vừa giữ được những nét đẹp kiến trúc cổ xưa. Nhờ những quảng trường lớn và các tòa nhà cổ, nơi đây vẫn giữ được khoảng lặng thanh bình. Thành phố có nhiều cây nên mùa nào cũng tươi đẹp. Cuối thu, lá rụng vàng trải thảm trên những con phố. Tôi cũng như nhiều du khách khác đều ưa chuộng việc thả bộ trên những khu trang viên rất đẹp, rất nên thơ như Kuskovo, công viên Sarisino, Victory, bạn sẽ thấy không chỉ khách du lịch mà người dân Nga cũng đi tản bộ. Khi đó, dù lòng bạn đang giông bão cũng cảm thấy lắng đọng lại, chậm rãi tận hưởng và cảm nhận một phần nào đó nét đẹp Mát-xcơ-va trong bài hát nổi tiếng “Chiều Mát-xcơ-va”.
 

Hình ảnh thường gặp trong buổi chiều đi dạo ở đây là những người bản xứ ngồi đọc sách. Các cụ già cầm những cuốn sách cũ ngồi trên các băng ghế ngoài công viên, dọc bờ sông còn những người trẻ hơn thì đọc sách bằng iPad, máy đọc sách trong ga tàu điện ngầm.

Cung điện nghệ thuật dưới lòng đất

Một trong những điểm đến yêu thích của tôi ở Moscow là ga tàu điện ngầm. Hệ thống tàu điện ngầm ở Moscow được xem là một trong những hệ thống to và đẹp nhất thế giới. Những mái vòm cao rộng với các bức bích họa trang trí khiến tôi thấy mình như đang lạc bước vào một cung điện nghệ thuật dưới lòng đất. Không chỉ là hạ tầng giao thông đơn thuần, mỗi ga tàu là một kiệt tác kiến trúc đúng nghĩa do các kiến trúc sư bậc thầy của Nga thiết kế gần cả trăm năm trước.
 

Trong đó, Komsomoloskaya, Kurskaya là hai trạm lớn nhất của hệ thống, được trang trí bằng các bức tranh bích họa tuyệt đẹp trên trần, hoa văn điêu khắc chạm trổ tinh xảo trên tường và những chùm đèn cổ lớn. Trạm Vorobyovy Gony (Sparrow Hills) giống như phòng trưng bày nhỏ với các đồ vật gốm sứ, các con rối truyền thống của cổ tích Nga. Trạm Pobedy Park (Victory Park) lại truyền cảm hứng về mỹ thuật đương đại với hệ thống chiếu sáng hiện đại và các bức ảnh kể lại quá trình xây dựng hệ thống tàu điện ngầm ở Nga. Tại thành phố này có hơn 170 trạm ga, mỗi nhà ga mang một phong cách riêng và có ít nhất 44 trạm được coi là công trình kiến trúc tuyệt mỹ. Việc di chuyển bằng tàu điện ngầm ở đây trở nên thú vị như khi bạn đi xem triển lãm vậy. Tôi chợt nghĩ rằng có lẽ vì thế mà tâm hồn của người Nga luôn tràn ngập thơ phú và lòng yêu nghệ thuật?

Thiên đường mua sắm mùa Giáng sinh

Người Nga rất coi trọng lễ Giáng sinh và đón dịp lễ này theo một cách riêng. Họ mừng Giáng sinh muộn hơn thế giới, vào ngày 7–1 chứ không phải 25–12. Tuy vậy, từ giữa tháng 11, không khí mùa thánh đã ngập tràn trên đường phố. Các cây thông lớn được dựng lên và giăng đèn tại các quảng trường. Còn ở trong nhà, người ta đặt một cây xanh gọi là trường xuân (evergreen) tượng trưng cho những điều may mắn của năm mới. Đi dạo qua quảng trường Đỏ và điện Kremlin, tôi cảm thấy bầu không khí ấm áp lan tỏa. Nhiều sân khấu nhỏ xuất hiện ở các góc đường, trước những nhà hàng, quán cà-phê và các trung tâm thương mại. Người ta chơi nhạc, hát ca và nhảy những điệu valse ngắn. Trong một thoáng, tôi cảm thấy như trở về với nước Nga lãng mạn trong tâm tưởng.

Nhưng có lẽ cũng như nơi đây, tôi đã khác xưa. Tôi phù phiếm và bị thu hút nhiều nhất bởi các cửa hàng cửa hiệu với đủ món đồ hấp dẫn. Những ô cửa sổ lấp lánh ánh đèn, trưng ra những món đồ đẹp nhất và các màn trang trí bắt mắt chào đón Giáng sinh. Nổi bật nhất là khu mua sắm Gum ở quảng trường Đỏ, nơi bạn có thể tìm thấy mọi thứ cần cho một buổi tiệc hoành tráng từ các món đồ hiệu đến đồ trang trí, hóa trang… Tôi rất thích các món đồ trang trí cho nhà cửa trong dịp Noel của người Nga. Chúng được làm bằng sứ và in hình các lâu đài kiểu cổ, hình các nhân vật chuyện thần tiên rực rỡ và vui mắt. Thay vì ông già Noel, bạn có thể sắm một công chúa Tuyết xinh đẹp đặt trong nhà theo đúng kiểu Mát-xcơ-va. Nếu thích các mặt hàng truyền thống của người Nga, bạn đừng bỏ qua trung tâm Evropeiskiy và Novinsky Passage.

Tôi kết thúc hành trình tại con phố Ulitsa Novy Arbat để khám phá các tiệm sách cũ, cửa hàng đồ cổ. Đó là một khu phố để hoài niệm và hình dung về thành phố này và nước Nga trong nhiều thời kỳ. Với tôi, thế là đủ đầy và an nhiên.