Khảo sát tại Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM gần đây cho thấy, hơn 2/3 người trưởng thành có thân hình chuẩn, thậm chí gầy ốm vẫn bị cao huyết áp, rối loạn mỡ máu. Tại sao lại có tình trạng này?

Cái nhìn chưa đúng về cao huyết áp, rối loạn mỡ máu

Cao huyết áp là khi áp suất của máu đẩy vào thành mạch lên quá cao và có thể gây ra nguy hiểm đến mạch máu hay những cơ quan khác trong cơ thể. Mỡ máu cao là từ mà nhiều người dân hay dùng, y học gọi là rối loạn mỡ (lipid) máu hay tăng cholesterol máu. Cả hai bệnh lý này được xem là nguy cơ gây nên các bệnh mạn tính không lây như tim mạch, ung thư, tiểu đường... đe dọa tính mạng, làm suy giảm tuổi thọ và chất lượng sống.

Theo các bác sĩ, chỉ căn cứ vào chỉ số khối cơ thể (BMI) mà đánh giá tình trạng sức khỏe là không chính xác. Gầy, mỡ trong máu và huyết áp là các thông số độc lập với nhau. Trong đó, cholesterol cao là chỉ số đặc trưng của bệnh mỡ máu. Cholesterol trong cơ thể được hình thành từ 2 nguồn: 20% đến từ thực phẩm chứa cholesterol từ bên ngoài và 80% còn lại là do cơ thể tự tổng hợp. Do vậy, một số người mặc dù có chế độ ăn hợp lý, cơ thể không thừa cân, thậm chí là gầy nhưng receptor tế bào (cổng tiếp nhận) suy yếu không chịu “mở ra” đưa cholesterol vào các mô và cơ quan thì vẫn bị rối loạn mỡ máu.

Sai lầm khi đánh giá bệnh bằng cảm giác

Triệu chứng của cao huyết áp, rối loạn mỡ máu và tình trạng cơ thể lại có thể không giống nhau. Triệu chứng rất rõ ràng nhưng đôi khi bệnh ở mức chưa nghiêm trọng. Ngược lại, có những người huyết áp rất cao, mỡ máu đã âm thầm làm hẹp nhiều mạch máu... nhưng triệu chứng lâm sàng rất nghèo nàn.

Cáctriệu chứng cặp đôi bệnh này rất phức tạp và cũng biểu hiện tuỳ thuộc theo thể trạng của từng người. Những triệu chứng này nặng nhẹ khác nhau, có những tác động cũng như gây ra những phản ứng khác nhau đối với từng cơ thể bệnh nhân. Triệu chứng ở mức độ nhẹ như nhức đầu, chóng mặt, ù tai, mất ngủ, tiêu hóa kém lại hay mệt mỏi, mắt hay bị nhức... Cũng có thể tuỳ bệnh nhân mà các triệu chứng này dữ dội hơn, có thể đau vùng tim, giảm thị lực, người bệnh thở gấp, mặt đỏ bừng tái xanh, nôn ói, hồi hộp, hốt hoảng…

Thực tế là phần lớn bệnh cao huyết áp và rối loạn mỡ máu không có triệu chứng bên ngoài nên người bệnh mất cảnh giác, không điều trị và dự phòng dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, mù mắt, suy thận…

Cần phòng và điều trị đồng bộ

Do không được receptor tế bào hấp thu, cholesterol dư thừa trong máu sẽ bám vào thành mạch tạo nên các mảng xơ vữa và gây hẹp lòng mạch. Hậu quả là dòng máu chảy yếu, giảm sức nuôi dưỡng các bộ phận cơ thể, thành mạch máu trở nên cứng, giòn, mất tính đàn hồi ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của các cơ quan như não, tim, thận… Máu chảy yếu làm tim phải cố gắng co bóp để thắng sức cản của mạch máu là tăng huyết áp và suy tim. Bản thân cao huyết áp lại làm tổn thương nội mô mạch máu, các mảng cholesterol dư thừa trong máu bị oxy hóa dễ dàng xâm nhập và làm nặng hơn tình trạng xơ vữa. Vòng xoắn bệnh lý này khiến việc phòng và điều trị gặp không ít khó khăn và cần được thực hiện đồng bộ.

Khi bị cao huyết áp và rối loạn mỡ máu, ngoài thuốc ra, việc lựa chọn và duy trì một chế độ ăn và sinh hoạt khôn ngoan có ý nghĩa đặc biệt quan trọng bằng cách tập thể dục hợp lý, tăng cường chất xơ, giảm ăn mỡ, phủ tạng động vật, đồ chiên rán, đồ ăn nhiều đường, tinh bột, hạn chế rượu bia, uống nhiều nước…

Song song đó, cơ thể cần được hỗ trợ để các receptor tế bào hoạt động tốt, từ đó điều hòa cholesterol một cách tự nhiên, làm mạch máu trơn tru, phòng tránh rối loạn mỡ máu, cao huyết áp từ sớm cũng như giảm thiểu các biến chứng đối với người đã mắc bệnh. Sử dụng thảo dược như GDL-5 được tinh chiết từ policosanol thiên nhiên là một giải pháp hỗ trợ an toàn được giới y học đánh giá cao hiện nay.

PV