Tinh dầu được chưng cất từ hoa, lá, thân, vỏ và rễ cây, có tác dụng giảm căng thẳng, chống mất ngủ, dễ tiêu hóa, tái tạo năng lượng, làm đẹp cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng sử dụng được.

Tinh dầu làm bạn thư thái nhưng phải chú ý tới chất lượng sản phẩm. Ảnh minh họa.

Cẩn trọng với tinh dầu giá rẻ

Tinh dầu được chưng cất từ hoa, lá cây, thân cây, vỏ cây và rễ cây. Chúng dùng để ngửi, xoa bóp, đốt cây gỗ thơm trong nhà, xông… nếu đúng cách thì hương thơm sẽ giúp bạn giảm căng thẳng, chống mất ngủ, dễ tiêu hóa, tái tạo năng lượng, làm đẹp cơ thể, tránh các chứng bệnh về thời tiết, tăng cường tính miễn dịch vì dễ khuếch tán làm sạch, khử độc tự nhiên trong không khí…

Phụ nữ sắp sinh thời xưa hay tắm trong bồn tắm hoa oải hương (hoặc tinh dầu hoa cúc, kinh giới ngọt, gỗ đàn hương…) để giảm các cơn co thắt, giúp sinh nở thuận lợi. Có nhiều loại tinh dầu, với hàng trăm hương thơm và tác dụng gián tiếp, trực tiếp khác nhau đến sức khỏe, qua đường hô hấp, qua da (massage, xông hơi) vào cơ thể.

Trên thị trường có nhiều loại tinh dầu giá rẻ, thường là hương liệu tổng hợp của Trung Quốc, Thái Lan, dùng lâu dài sẽ có hại cho sức khỏe. Qua tìm hiểu ở phố Hàng Buồm (Hoàn Kiếm, Hà Nội), loại tinh dầu hương liệu thường đựng trong những can nhựa chỉ có tên mùi, không có hướng dẫn sử dụng, giá khoảng 400.000 đồng/lít. Các tư thương mua về chế vào lọ thủy tinh nhỏ bán 20.000-25.000 đồng/lọ 5 ml. Trong khi giá tinh dầu xịn tương đối cao: 299.000-599.000 đồng/lọ 10-15 ml.

Các nhà khoa học cho rằng, một số chất tạo mùi thơm có độc tính đối với cơ thể, như toluen, aceton, focmaldehit… vì có thể gây ung thư, dị tật bẩm sinh, vô sinh, gây tổn thương hệ thần kinh. Những sản phẩm có mùi càng thơm, hương lưu lâu lại càng có nhiều hóa chất.

Những người nào không nên dùng?

Theo bác sĩ Nguyên Bình, Khoa Tai - Mũi - Họng (Bệnh viện Việt Nam – Cu Ba), những người dị ứng mùi thơm khi tiếp xúc với hóa chất có mùi sẽ bị nhức đầu, buồn nôn, mệt mỏi, các chứng bệnh về hô hấp, hen suyễn thứ phát..., thậm chí kích động, mất định hướng, rối loạn hoạt động cơ. Đa số cơ thể không thể hiện phản ứng hương thơm trong thời gian ngắn, mà chỉ phản ứng khi bị tác động lâu dài, "tích" đủ lượng… thì sẽ gây tổn hại sức khỏe.

Dùng tinh dầu hợp lý rất tốt, nhưng lạm dụng sẽ gây khó chịu cho cơ thể. Theo các chuyên gia, một loại tinh dầu không dùng quá 3 tuần, tránh dùng hàng ngày để da không bị phụ thuộc, giảm hiệu quả. Nếu dùng tinh dầu hỗn hợp có thể dùng liên tiếp trong 3 tháng nhưng không nên dùng quá 6 tháng.

Những người có vết thương hở không nên bôi tinh dầu. Người có làn da nhạy cảm, dễ bị viêm, dị ứng… tránh dùng tinh dầu đinh hương, gừng, khuynh diệp, cam, tiêu đen, bạc hà.

Những người bị bệnh huyết áp cao không nên dùng tinh dầu khuynh diệp, hương thảo, cỏ xạ hương, cây bài. Những người bị huyết áp thấp thì tránh dùng tinh dầu oải hương, kinh giới ô, ngọc lan tây.

Nếu người từng và đang bị động kinh, thần kinh, thận cần tránh xa tinh dầu khuynh diệp, tiểu hồi, hương thảo, lá xô thơm, cây bách, hạt tiêu đen, cây thông, cây thìa là.

Người có vấn đề về tuyến tiền liệt tránh dùng tinh dầu melissa, thông… Những người mắc bệnh tăng nhãn áp nên tránh dùng tinh dầu melissa…

Phụ nữ có thai giai đoạn đầu không nên dùng bất cứ loại tinh dầu nào. Giai đoạn sau muốn dùng cần có sự chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ và pha chế thật loãng.

Tốt nhất trước khi dùng loại tinh dầu nào cũng nên hỏi ý kiến của chuyên gia.