Vinh dự lớn nhất đối với Xuân Diệu và có lẽ cũng là điều ông hằng ao ước, ấy là rất nhiều độc giả Việt Nam và trên thế giới đã trìu mến gọi ông là: Nhà thơ của tình yêu!

Thân sinh của Xuân Diệu là cụ Ngô Xuân Thọ, quê làng Trảo Nha (nay là thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh), nhưng nhà thơ lại sinh ở quê mẹ, vạn Gò Bồi, xã Tùng Giản, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Trước năm 1945, Xuân Diệu lấy bút danh là Trảo Nha để ghi nhớ quê cha.

Thời thanh niên, Xuân Diệu học ở Quy Nhơn rồi ra học ở Hà Nội và Huế. Năm 1940, sau khi đậu tú tài, ông làm viên chức ở Nha Thương chính tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang). Năm 1943, ông xin thôi việc ra Hà Nội học trường Luật và năm 1944, ông tham gia phong trào Việt Minh.

Nói đến Xuân Diệu là nói đến một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca hiện đại Việt Nam, là một trong những nhà thơ nổi danh nhất giai đoạn phát triển mạnh mẽ của phong trào Thơ Mới (1936-1939). Năm 1938, tập thơ đầu tay của Xuân Diệu có tên “Thơ thơ” đã gây tiếng vang lớn. Năm 1945, ông cho ra tiếp tập thơ “Gửi hương cho gió” gồm những bài thơ sáng tác trong khoảng 1939-1945.

Cách mạng Tháng tám thành công mở ra bước ngoặt lớn đối với đời thơ Xuân Diệu. Thơ ông lúc này có chung cảm hứng ca ngợi và khẳng định chế độ mới cũng như tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng. Thơ Xuân Diệu trước sau vẫn là tiếng nói tha thiết sôi nổi một cách bộc trực, thể hiện một năng lực cảm nhận cuộc sống, cảm nhận con người tinh tế.

Tài năng nghệ thuật nơi ông bộc lộ rõ nhất ở mảng thơ tình yêu, và có thể khẳng định rằng: Xuân Diệu là nhà thơ tình lớn của Việt Nam.

Bên cạnh một nhà thơ cự phách, Xuân Diệu còn là nhà văn, nhà phê bình, dịch thuật văn học, một nhà hoạt động xã hội tích cực mà mục đích tối cao là phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân.

Xuân Diệu cũng là người có nhiều đóng góp trong các hoạt động văn hoá phát triển tình hữu nghị giữa Việt Nam với các dân tộc trên thế giới. Tháng 6-1983, Xuân Diệu được bầu làm Viện sĩ Viện thông tấn Hàn lâm Nghệ thuật CHDC Đức. Ông đã được nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất và được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (đợt 1).

Hà Tĩnh Online