Article by Anna Von Stefenelli

Chúng bay êm, nhanh – và chết người đối với drone của Nga: Ukraine đang sử dụng một loại vũ khí mới trong cuộc chiến phòng thủ trước các đàn drone Shahed của Putin. Hệ thống này mang tên "Tò vò hoang dã" (Wild Hornets). Điều đặc biệt là nó không được phát triển bởi một tập đoàn vũ khí lớn, mà bởi một công ty khởi nghiệp nội địa.

Nga vẫn tiếp tục tiến hành cuộc chiến tranh không quân chống lại Ukraine một cách quyết liệt – với làn sóng tấn công bằng máy bay không người lái lớn nhất kể từ khi chiến tranh nổ ra. Hàng trăm drone cảm tử Shahed, kèm theo tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, liên tục xuất hiện mỗi đêm, nhắm vào các thành phố và cơ sở hạ tầng của Ukraine – đặc biệt là nhà máy điện, khu công nghiệp, và các mục tiêu nằm sâu trong nội địa.

Trong khi các cuộc tấn công của Nga ngày càng tinh vi hơn – ví dụ như sử dụng drone mồi nhử hoặc tấn công theo từng đợt để gây nhiễu radar – Ukraine đang chịu áp lực lớn buộc phải phát triển hệ thống phòng thủ sáng tạo hơn.

Ukraine điều chỉnh chiến lược vũ khí: Từ nặng nề sang linh hoạt

Cựu tướng quân đội Đức Erhard Bühler đã phân tích tình hình này trong podcast chính sách an ninh "Cần làm gì, thưa Tướng quân?" của MDR. Ông mô tả một chiến lược dựa trên sáng tạo, kết nối mạng lưới và phát triển nội địa chi phí thấp. Theo ông, hệ thống "Wild Hornets" có thể tạo ra bước ngoặt.

Ý tưởng cơ bản là: hệ thống phòng không truyền thống không đủ để chống lại chiến thuật tấn công phức tạp của Nga. Bên cạnh số lượng drone khổng lồ, Nga còn áp dụng các kỹ thuật như drone giả bằng gỗ để đánh lạc hướng hoặc gây quá tải hệ thống radar.

Vì vậy, Ukraine không chỉ dựa vào các hệ thống phòng thủ hạng nặng như Patriot hay IRIS-T, mà kết hợp với các giải pháp linh hoạt hơn. Các hệ thống pháo phòng không di động như Gepard hoặc nền tảng hiện đại như Sky Ranger – có khả năng tiêu diệt cả các drone nhỏ bằng đạn nổ trên không – đang trở nên đặc biệt quan trọng.

Hiện tại, có khoảng 55 hệ thống Gepard được triển khai để bảo vệ các thành phố hậu phương, cùng với 2 hệ thống Sky Ranger đã được bàn giao. Tuy nhiên, theo Bühler, chừng đó vẫn chưa đủ để xoay chuyển cục diện cuộc chiến chống drone.

Skynex và chiến lược phòng thủ theo mạng lưới

Yếu tố cốt lõi của chiến lược mới là kết nối mạng lưới: Hệ thống Skynex kết hợp nhiều hệ thống vũ khí và cảm biến thành một tấm lá chắn phòng thủ phối hợp. Ngoài radar, hệ thống còn sử dụng cảm biến âm thanh để phát hiện tiếng rì rì đặc trưng của drone Shahed từ xa. Các cảm biến này được kết nối trực tiếp với các ụ pháo, giúp hệ thống tự động khai hỏa khi drone tiến vào vùng nguy hiểm.

Ở những vùng nông thôn, lực lượng Ukraine còn sử dụng xe bán tải gắn pháo tự động hoặc súng săn – những phương tiện thô sơ nhưng hiệu quả, nhờ vào sự linh hoạt và cách phối hợp khéo léo trong hệ thống phòng thủ nhiều tầng.

Khởi nghiệp công nghệ ra tay: “Tò vò hoang dã” cất cánh

Sự đổi mới đáng chú ý nhất lại không đến từ các tập đoàn vũ khí, mà từ một công ty khởi nghiệp Ukraine với sản phẩm mang tên “Wild Hornets” – một loại drone đánh chặn điều khiển bằng góc nhìn người lái (FPV), chuyên tiêu diệt drone cảm tử Shahed.

Theo Bühler: “Chúng bay được tới 350 km, chỉ tốn vài trăm đô một chiếc.” Loại drone này thường tấn công từ phía sau mục tiêu, và theo các nguồn tin Ukraine, đã thực hiện 100 nhiệm vụ thử nghiệm thành công – con số rất ấn tượng với một hệ thống non trẻ.

Chi phí thấp, hiệu quả cao – một "game-changer" tiềm năng

Trong khi Nga dựa vào số lượng và sự leo thang, Ukraine đáp trả bằng sáng tạo kỹ thuật và khả năng mở rộng quy mô. Bühler nhận định hệ thống “Wild Hornets” có thể là một bước ngoặt chiến lược, nhờ chi phí rẻ, dễ sản xuất, có thể triển khai rộng và hiệu quả cao – đặc biệt trong các đợt tấn công ban đêm.

Tuy hệ thống này không thể quyết định hoàn toàn cục diện chiến tranh trên không, nó lại là một phần quan trọng trong kiến trúc phòng thủ đa tầng. Quan trọng hơn, nó cho thấy Ukraine không chỉ trông chờ vào viện trợ phương Tây, mà còn chủ động tự phát triển vũ khí để bảo vệ bầu trời của mình.

Nếu “Tò vò hoang dã” được sản xuất hàng loạt, Nga sẽ phải đối mặt với một mối đe dọa mới trên không trung – lần này không đến từ vũ khí đắt tiền, mà từ trí tuệ và quyết tâm sống còn của người Ukraine.

BÁO NGƯỜI XỨ NGHỆ KYIV LƯỢC DỊCH

Ukraine: So funktionieren die "Wilden Hornissen" – effektive Waffe gegen Putins Drohnen