|
Tổng hợp bài viết của các tác giả Bài viết của Bastian, Nicole Greive, Martin Hanke Vela, Jakob Koch, Moritz Meiritz, Annett Münchrath, Jens Specht, Frank Waschinski, Gregor
Các cuộc đàm phán với Putin về vận mệnh Ukraine: Khái niệm hòa bình của chính quyền mới của Mỹ có thể củng cố Nga và làm suy yếu NATO.
Kinh hoàng, tức giận, bối rối - đây là cách phản ứng của các chính phủ châu Âu và các chuyên gia an ninh đối với đề nghị đàm phán của Tổng thống Mỹ Donald Trump với người cai trị Điện Kremlin Vladimir Putin có thể được tóm tắt như sau. Ông Trump đã đưa ra triển vọng kết thúc sớm cuộc chiến ở Ukraine vào thứ Tư sau cuộc điện đàm với ông Putin, nhưng họ không muốn người Ukraine hoặc các đồng minh châu Âu tham gia trực tiếp vào các cuộc đàm phán.
"Chúng ta không cần phải nói về hòa bình nếu người châu Âu không tham gia", Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nói. "Đó phải là một nền hòa bình lâu dài". Các bộ trưởng ngoại giao của Đức, Pháp, Ba Lan, Ý, Tây Ban Nha và Anh trước đó đã đảm bảo với Ukraine về sự ủng hộ tiếp tục của họ trong một tuyên bố chung tại một cuộc họp ở Paris.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh với các nhà báo rằng các cuộc đàm phán không nên được phép diễn ra sau lưng người Ukraine. Điều quan trọng nhất là "không để mọi thứ diễn ra theo kế hoạch của Putin". Ông sẽ không chấp nhận các cuộc đàm phán song phương về Ukraine mà không có Ukraine tham gia.
"Hoặc chúng ta tạo ra hòa bình thông qua sức mạnh hoặc thông qua sự yếu đuối"
Người châu Âu rất lo ngại rằng Trump sẽ nhượng bộ Putin hơn nữa trong các cuộc đàm phán thực tế. Một thỏa thuận về các ý tưởng đã được biết đến cho đến nay sẽ là chiến thắng một phần của kẻ xâm lược Putin, cựu quan chức hàng đầu NATO Stefanie Babst cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn với Handelsblatt. Bà lo ngại rằng kế hoạch hòa bình có thể có nghĩa là "sự đầu hàng trên thực tế của Ukraine".
Các đại diện của chính phủ châu Âu nhận thức được mối nguy hiểm này. "Đối với Pháp, mọi thứ khá đơn giản và rõ ràng: hoặc chúng ta tạo ra hòa bình thông qua sức mạnh hoặc thông qua sự yếu đuối", Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu nói tại cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng NATO ở Brussels. Hòa bình thông qua sự yếu kém không may có thể dẫn đến một "tình hình an ninh kịch tính" cho người châu Âu và thậm chí dẫn đến "sự mở rộng của cuộc xung đột".
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cũng hầu như không che giấu sự thất vọng của mình. Theo quan điểm của ông, sẽ tốt hơn nếu chỉ nói về tư cách thành viên NATO của Ukraine hoặc khả năng nhượng lại lãnh thổ tại bàn đàm phán, ông nhấn mạnh. Nếu bây giờ có một hòa bình nhanh chóng, "chúng tôi sẽ không thể và được phép ngồi lại", chính trị gia SPD tiếp tục. Điều này phải rõ ràng đối với tất cả mọi người ở châu Âu. Putin liên tục tấn công phương Tây theo cách hỗn hợp và sẽ là "ngây thơ khi tin" rằng điều này sẽ lắng xuống với một thỏa thuận hòa bình.
Nhà khoa học chính trị Berlin Herfried Münkler coi Putin là người chiến thắng rõ ràng trong các sáng kiến đàm phán của Mỹ. "Tổng thống Nga hiện đang đàm phán với Mỹ trên một cơ sở bình đẳng" - và đang giúp xác định số phận của người châu Âu, Münkler nói với Handelsblatt.
Moscow dường như chia sẻ đánh giá này. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov mô tả cuộc điện đàm giữa Trump và Putin hôm thứ Tư là một sự kiện "phi thường". Cuộc trò chuyện là một cuộc trò chuyện giữa "những người có học thức và lịch sự", ông Lavrov nói với đài truyền hình CNN của Mỹ.
Ông Kurt Volker, cựu đại sứ của ông Trump tại NATO cho biết: "Ngừng bắn, răn đe và chia sẻ gánh nặng". Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, Trump đã tuyên bố rằng ông sẽ kết thúc cuộc chiến Ukraine trong vòng chưa đầy 24 giờ - điều này khiến các chính phủ ở Kiev và châu Âu lo lắng, vì đã có những lo ngại vào thời điểm đó rằng Trump có thể nhượng bộ các điều kiện của Putin. Cuối cùng, vào tháng 1, Trump cảnh báo rằng ông sẽ áp đặt "thuế cao, thuế quan và trừng phạt" đối với Nga nếu Putin không đồng ý với một thỏa thuận "sớm".
Theo các cơ quan tình báo phương Tây, Putin muốn thể hiện bản thân sẵn sàng đàm phán với Trump. Nhưng không có gì cho thấy ông sẵn sàng rời bỏ mục tiêu chiến tranh của mình là tiêu diệt Ukraine với tư cách là một quốc gia độc lập. Tổn thất lớn của quân đội Nga - hơn 1.000 binh sĩ mỗi ngày - không gây lo ngại với Điện Kremlin nhiều hơn các vấn đề kinh tế ở Nga, theo phân tích.
Các nhà ngoại giao NATO châu Âu chỉ ra rằng các mục tiêu chiến lược của Putin vẫn giống như trước khi bắt đầu cuộc xâm lược vào năm 2022. Vào thời điểm đó, Putin đã đưa ra tối hậu thư yêu cầu NATO cam kết ràng buộc không chấp nhận bất kỳ thành viên mới nào từ Liên Xô cũ vào liên minh.
Ngoài ra, quân đội NATO nên rút khỏi các quốc gia thành viên gia nhập liên minh sau năm 1997 - tức là rút quân Mỹ, cũng như Đức, Anh hoặc Pháp khỏi Ba Lan, Cộng hòa Séc, các nước Baltic và các quốc gia đồng minh khác ở Trung và Đông Âu.
NATO và Tổng thống Mỹ khi đó là Joe Biden đã bác bỏ các đề xuất này, nói rằng chúng không phù hợp với chủ quyền của các quốc gia liên quan.
Cuối cùng, Trump đang làm suy yếu NATO bằng cách biến chiếc ô của Mỹ thành một con bài mặc cả ở châu Âu, các nhà ngoại giao châu Âu cảnh báo. Những nhượng bộ của ông ta đối với Putin trong những tuần và tháng tới có thể quyết định sự tồn tại của liên minh.
"Về cơ bản, chúng tôi đang có một cuộc họp hôm nay sẽ đặt ra câu hỏi về tương lai của liên minh", Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Lecornu cho biết hôm thứ Năm. "Người ta nói rằng NATO là liên minh quân sự quan trọng nhất, mạnh mẽ nhất trong lịch sử. Điều này đúng về mặt lịch sử. Câu hỏi thực sự là liệu điều đó sẽ vẫn xảy ra trong mười hay 15 năm nữa."
Cũng có câu hỏi liệu người châu Âu có sẵn sàng và có thể đảm bảo một lệnh ngừng bắn hoặc hòa bình ở Ukraine mà không có người Mỹ hay không. Nếu một lệnh ngừng bắn ở Ukraine được đảm bảo bởi quân đội châu Âu mà không có sự tham gia của Mỹ và không có điều khoản liên minh trong Điều 5 của NATO, "thì một lực lượng châu Âu hoặc quốc tế không thể có tác dụng răn đe cần thiết để ngăn chặn Nga tấn công Ukraine một lần nữa", nhà khoa học chính trị Carlo Masala của Đại học Bundeswehr ở Munich cảnh báo.
Không có gì nếu không có Hoa Kỳ
Thủ tướng Olaf Scholz (SPD) có thể sẽ nhìn nhận điều đó tương tự. Scholz luôn điều chỉnh chính sách Ukraine của mình với nguyên tắc mà Helmut Schmidt đã từng ban hành: Không có gì nếu không có Mỹ. Yêu cầu này áp dụng cho tất cả các chuyển giao vũ khí và nó cũng áp dụng cho các đảm bảo an ninh cho Ukraine sau thỏa thuận hòa bình.
Ông Scholz cho rằng điều cực kỳ nguy hiểm khi chỉ có quân bộ châu Âu mới đảm bảo một thỏa thuận hòa bình về một đường ranh giới có thể xảy ra. Bởi vì nếu họ bị Nga tấn công và người Mỹ không hỗ trợ thì điều khoản hỗ trợ lẫn nhau của NATO sẽ không còn giá trị gì nữa - và liên minh sẽ chết trên thực tế.
Những cân nhắc rất thiết thực cũng đóng một vai trò đối với Chính phủ Liên bang. Theo tuyên bố của chính họ, Ukraine hiện đang bảo vệ một tiền tuyến dài gần 2.500 km. Tại Berlin, con số đang lan truyền rằng người Anh sẽ phải gửi hơn một nửa lực lượng mặt đất của họ đến Ukraine để đảm bảo một lệnh ngừng bắn. Điều này hoàn toàn không thể kiểm soát được, ông nói, và tình hình tương tự với các lực lượng vũ trang châu Âu khác. Điều quan trọng hơn là tăng cường quân đội Ukraine, hiện có hơn một triệu người, và sự hiện diện mạnh mẽ hơn của các cường quốc châu Âu khác ở sườn phía đông của NATO.
Cựu tổng tư lệnh các lực lượng trên bộ của Mỹ ở châu Âu, Ben Hodges, chỉ ra sức mạnh kinh tế tập trung và ngành công nghiệp vũ khí hiệu quả của người châu Âu, có thể chống lại người Nga. Nhưng châu Âu lại thiếu ý chí chính trị để làm như vậy. "Trong mọi trường hợp, châu Âu nên đấu tranh để tham gia vào các cuộc đàm phán giữa Nga và Mỹ", Hodges nói. "Và hy vọng thủ tướng tiếp theo sẽ nhanh chóng đảm nhận vai trò lãnh đạo."
Thỏa thuận của Trump với Taliban
Hành động của Trump trong trường hợp của Ukraine gợi nhớ đến cuộc rút quân hỗn loạn của người Mỹ khỏi Afghanistan. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, tổng thống Mỹ đã ký một "thỏa thuận" với Taliban Hồi giáo cực đoan, mà Mỹ đã chiến đấu sau các cuộc tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 ở Afghanistan.
Ông Trump cũng muốn chấm dứt chiến tranh vì chi phí cao và gây áp lực buộc chính phủ ở Kabul phải nhượng bộ những người Hồi giáo cực đoan. Trong số những thứ khác, chính quyền trung ương nên thả các chiến binh Taliban để đổi lấy các tù nhân phương Tây. Taliban cũng nên đảm bảo rằng không còn các nhóm khủng bố nào hoạt động từ lãnh thổ của họ.
Vào tháng 8 năm 2021, trong nhiệm kỳ của người kế nhiệm Trump Joe Biden, quân đội Mỹ cuối cùng đã rời khỏi Afghanistan - ngay sau khi Taliban lật đổ chính quyền trung ương và nắm quyền ở nước này. Sứ mệnh 20 năm ở Afghanistan của người Mỹ và các đồng minh NATO của họ, đã cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người và nuốt chửng số tiền khổng lồ, đã kết thúc trong một thất bại.
Trong một báo cáo, Bộ Ngoại giao Mỹ sau đó cáo buộc chính quyền Trump và Biden đã thất bại nghiêm trọng trong việc rút quân. Ví dụ, không tính toán đến các kịch bản xấu nhất khi các vụ việc xảy ra bởi Taliban tiếp quản. Thời gian biểu cho việc rút quân cũng quá gấp gáp.
Vào thời điểm đó, cũng đã có những cảnh báo về việc rút lui vội vàng. Trong mọi trường hợp, những kết quả trong hai thập kỷ qua, cuối cùng chỉ đạt được với sự hy sinh lớn. Tổng thư ký NATO lúc bấy giờ là Jens Stoltenberg cảnh báo. Nhưng ông Trump, người ban đầu tuyên bố rút lui thông qua dịch vụ tin nhắn ngắn Twitter, đã phớt lờ các cảnh báo.
Kế hoạch hiện tại của ông về một thỏa thuận với Putin có thể gây ra những hậu quả sâu rộng hơn. Trump hiện không chỉ phá vỡ nguyên tắc phương Tây rằng Ukraine không nên được đàm phán mà không có Ukraine. Nó cũng có thể khởi xướng về sự quay lưng của Hoa Kỳ khỏi châu Âu.
"Độc quyền các cuộc đàm phán giữa Nga và Hoa Kỳ" là tiền thân của một trật tự thế giới mới, nhà khoa học chính trị Münkler nói. Tình hình gợi nhớ đến chòm sao Yalta, khi Liên Xô, Mỹ và Anh chia thế giới thành các khu vực ảnh hưởng tại một hội nghị vào cuối Thế chiến thứ hai. Người châu Âu hiện đang gặp bất lợi - và họ phải nhận lấy bài học, Münckler nói. Họ đã "thất bại trong những năm gần đây trong việc kiên quyết xây dựng khả năng phòng thủ của riêng mình".
Ukraine: Entsetzt, verärgert, ratlos – Trumps Ukraine-Plan schockiert Europa
|
.jpg)
 (1).gif)
