Ảnh Lê Bá Dương

Chuyện thì buồn. Nhưng chuyện buồn đâu phải không nên kể. Có khi kể ra rồi lòng thấy thảnh thơi hoá vui hơn. Chuyện tôi kể về hoa Pơ lang này như thế. Bà bác sĩ ấy về hưu rồi. Cùng tổ dân phố lại sinh hoạt hội CCB phường với tôi. Mấy đứa con công tác và cư ngụ tít trời Nam. Bà bảo hai vợ chồng son ngủ ít nên đi bộ ngoài hồ Hoàng Cầu thì nhiều. Mấy ngày nay nắng nóng quá. Dưới những gốc phượng vĩ ngoài hồ chật người ngồi trà đá, râm ran chuyện hội nghị Campuchia không ra được thông cáo. Bà nói với tôi anh cũng là lính B3 nên tôi kể, chuyện một thời của lính của tuổi trẻ của B3 mà thôi. Nhìn bà, mái tóc bạc nhuộm lại và rất nết na. Hiểu ra người bác sĩ ở trong rừng thời xưa xinh phải biết... “Đánh Kon Tum ác liệt quá, tháng tư ta thắng, tháng 5 thấy chững lại rồi cuối tháng... mình yếu... rồi rút. Chúng tôi đón thương binh về toàn là anh em bị thương mấy ngày rồi. Mùa mưa Tây Nguyên lại bắt đầu... các vết thương có giòi đến nhanh. Thương binh chết trên tay chúng tôi, thương binh đưa đến đội điều trị đã chết, thương binh nằm chờ đến lượt phẫu của mình thì chết. Con gái chân yếu tay mềm chúng tôi chỉ biết khóc, chỉ biết vuốt ve nắm chân tay các anh muốn truyền hơi ấm yêu thương của đồng đội tới nhau để thêm chút hi vọng sống. Các anh cũng biết, có người tắt thở rồi vẫn nhìn chúng tôi như níu kéo bàn tay bấu chặt vào tay tôi như muốn chào tạm biệt, muốn nhắn gửi một nhời gì đó về quê với mẹ với người thân. Đầu mùa mưa, cuối mùa khô hoa Pơ lang xót lại lốm đốm đỏ. Đội điều trị ở một cánh rừng có mấy cây gạo to. Nó cao vượt lên hẳn những ngọn lồ ô xanh mướt mát. Lá thì ít mà hoa thì nhiều. Sao cái loài cây này nó không sống cho nó, nó cứ sống cho thiên nhiên nhiều hơn. Ngay cả vào mùa mưa lá nó cũng ít, dường như nó hút tinh tuý cao nguyên chỉ để vắt kiệt máu mình vào màu đỏ của hoa, vào những cánh hoa mỡ màng dầy dạn như những cánh diều hồng như máu? Còn chính thân nó thì khẳng khiu khô khốc những gai nhọn mốc thếch giữa nắng và gió. Đội điều trị có một thương binh ở đoàn Đồng Bằng. Anh ấy quê xứ Đoài. Trung đội trưởng bắn DKZ. Mấy ngày đầu anh ấy nặng tai lắm. Cái vết thương thì xoàng thôi nên rất nhanh bình phục. Anh ấy nhao xuống giúp y tá chúng tôi đủ việc, mà việc nào anh ấy cũng tỏ vẻ như rất biết nghề. Anh cười hì hì, rằng bố anh là y tá ở trạm xá quê nhà. Mấy việc đun nước, tiêm chọc anh ấy biết cả, anh ấy còn khuyên chúng tôi nên trồng thuốc nam nữa. Anh ấy đi cải thiện thức ăn cho thương binh, chui vào các lán bón cơm đút cháo cho đồng đội. Tối tối anh ấy dậy bọn tôi hát, mà anh ấy hát hay lắm cơ. Con trai xứ Đoài tốt nghiệp cấp 3, không nhận giấy đi học nước ngoài mà nhận giấy nhập ngũ. Đã bốn năm theo đơn vị đánh từ Quảng Trị, đường chín Nam Lào nay lại vào Tây Nguyên... Tôi không thể nhớ hết chúng tôi đã nói chuyện gì với nhau ngày ấy. Nhưng một chiều anh ấy đợi tôi xuống tiêm, thay băng cho thương binh để tặng tôi một cái cối giã gạo làm bằng ống lồ ô xinh xắn, anh ấy làm cái tượng cô gái Tây Nguyên đeo gùi bằng gốc nứa sao mà đẹp thế... Một chiều, tôi đến sau lưng anh mà anh không biết. Anh nhặt ở đâu về rất nhiều bông Pơ lang. Anh lấy từng cánh hoa đỏ như máu xếp thành một cái tên, không! mà là hai cái tên. Hà - Hồng. Tôi sững lại, anh xếp tên anh và tên tôi với nhau. Anh cười, anh có vẻ vui lắm và bỗng giật mình khi thấy có người đến gần anh xoá vội dòng chữ đỏ hồng đi nhưng chỉ mất chữ Hà còn lại nguyên chữ Hồng. Anh như đứa trẻ biết lỗi, tôi cũng đứng bên anh im lặng như mình có lỗi. Mùa mưa Tây Nguyên năm 1972 thật nhiều bom đạn, nhiều mất mát và cũng thật nhiều kỉ niệm với tôi. Anh về đơn vị chiến đấu. Tôi và anh nhìn nhau chia tay tận ngoài bờ suối. Anh đi như chạy, anh nói xin lỗi tôi. Mà anh làm gì có lỗi. Hoa Pơ lang cứ đỏ, cứ là cái màu máu vốn có của nó. Chúng tôi rất trẻ và chúng tôi khao khát yêu, khao khát thịt da như cuộc sống vốn có của con người. Chúng tôi nuốt nước mắt vào lòng mà ao ước yêu... Chua xót lắm anh ạ. Năm 1974 tôi lại gặp anh nhưng anh chả nhận ra tôi nữa. Anh bị thương sọ não ở đường 19 đoạn Thánh Giáo gần Pleiku. Sau gần hai tháng mổ điều trị anh tỉnh và không nhận ra mình nữa. Anh cười ngô nghê, bắt tay đồng chí. Đồng chí có chồng chưa? đồng chí có hay về Sơn Tây không? rồi à à... ờ ờ quê tôi ở gần sông Hồng đồng chí ạ. Chiều, tôi xuống lán anh. Nhiều ngày nay tôi nhìn anh từ xa, tôi nhìn người bạn tôi hai năm trước bừng bừng khí thế. Bây giờ anh là một Đại đội trưởng nhưng không còn nhận ra tôi. Thật bất ngờ anh ấy ngồi bên một đống hoa Pơ lang xé từng cánh hoa xếp chữ HỒNG ngay ngắn. Thấy tôi anh cười nhỏn nhoẻn, chào đồng chí đồng chí thấy tôi xếp chữ đẹp không? tôi xếp chữ Đờ rát sờ vui che đấy. Chào đồng chí! Tôi vụt chạy, tới gốc cây Pơ Lang ôm mặt khóc, khóc như ngày tôi đi tòng quân nhớ mẹ. Một bông Pơ lang rơi ngay dưới chân tôi. Tôi nhặt lên giữ chặt trong tay, giữ mãi... giữ mãi...”... Bà bác sĩ ngồi nhìn ra hồ Hoàng Cầu. Mấy cái trụ đường sắt trên cao xây dở đứng chòi lòi giữa mặt hồ. Mấy ngọn sắt nhô lên trên trụ cầu có mấy con chim sẻ đậu im lìm như mấy nốt mụn ruồi... Bà kể tiếp... Rồi vài ngày sau anh ấy đi, người ta đưa anh ấy về hậu phương. Anh ấy lại chào các đồng chí. Trong cóc ba lô của anh ấy có vài bông hoa đỏ chói lói lấp ló. Anh ấy ngoái lại vừa cười thật hiền với tôi và những người ở đội điều trị. Tây Nguyên lùi lại sau với anh. Còn tôi từ lúc ấy Tây Nguyên nặng nề và day dứt. Cách nay vài năm, một lần đoàn cán bộ sở Y tế thành phố về chống dịch một xã ven sông sau trận lụt. Chợt nhớ ra cái tên xã rất quen, tôi mò mẫm vào làng. Bãi sông sau đận lũ, nước và phù sa ong óng vàng trên cây trên cỏ trên vườn. Gặp lũ trẻ chăn trâu tôi hỏi: Cháu biết nhà bác Hà thương binh không? Lũ nhóc nhao nhao có có. Tôi mừng quá, hơi thở dồn dập. Ở đâu hả cháu? Chúng nó chững lại, bác ơi ông Hà Hồng ấy chết rồi, chết hơn năm rồi. Thế bác biết ông Hà à? ông ấy hay lấy hoa gạo ngoài bờ sông về ngồi xếp chữ Hồng rồi khóc, khóc rồi lại cười ngộ lắm bác ạ. Tôi cứ im lặng, tôi quên mất lũ trẻ đang bu quanh tôi. Tôi khóc, tôi không nhận ra không lí giải được thế nào là tình yêu nữa. Tôi không nhận ra tôi một chiến sĩ Tây Nguyên nữa... tôi cố hình dung ra anh, ngồi trên bãi sông Hồng nhặt từng cánh hoa Pơ lang (hoa gạo) lặng lẽ kết hình tên tôi. Có phải tên tôi không? Bà bác sĩ quay sang tôi: - Không biết anh có nghĩ như tôi không? Tôi lúc nào cũng thấy hoa Pơ lang là lửa. Còn những cánh hoa Pơ lang màu máu.

16/7/2012 Hoàng Cầu – NTL, Hà Nội