Vµo dÞp hÌ n¨m trư­íc, chóng t«i ®ưîc l·nh ®¹o c«ng ty giao nhiÖm vô ®em hµng ho¸ c«ng ty ®i tham dù héi chî thư­¬ng m¹i quèc tÕ t¹i thµnh phè Brn« nư­íc Céng hoµ SÐc.

Do n¾m th«ng tin kh«ng chuÈn nªn hµng ®em sang  kh«ng b¸n ®­ưîc. Héi chî khai m¹c míi ®­ưîc ba ngµy, chóng t«i ®· ph¶i chia nhau ®em hµng ký göi t¹i c¸c chî ngư­êi ViÖt r¶i r¸c kh¾p n¬i trªn ®Êt SÐc. Nh÷ng khi giao hµng  c¸c tØnh phÝa B¾c, cuèi mçi ngµy, ai nÊy ®Òu quay vÒ ¨n nghØ t¹i kh¸ch s¹n ®oµn ®· thuª s½n ë Brn«. NÕu giao hµng t¹i Praha hoÆc c¸c tØnh Trung, Nam SÐc, chóng t«i l¹i lÊy nhµ kh¸ch cña L·nh sù qu¸n ViÖt Nam t¹i phè Raxin«v« - Praha lµm n¬i t¸ tóc.

S¸ng h«m Êy, trong lóc ngåi ¨n trong c¨ng tin L·nh sù qu¸n, t«i ph¸t hiÖn thÊy Duy còng ®ang ngåi ë mét bµn trong gãc xa. §Þnh bông ®îi anh ¨n xong sÏ sang chµo cho tiÖn. Nh­ng råi khi nhËn ra t«i, Duy ®· bá ¨n ch¹y sang trư­íc. Trß chuyÖn håi l©u, míi biÕt anh sang ®©y dù héi nghÞ quèc tÕ vÒ VËt lý. Héi nghÞ kÕt thóc h«m trư­íc, anh cã viÖc ë l¹i nªn ®· chuyÓn tõ kh¸ch s¹n vÒ ®©y ¨n nghØ cho ®ì tèn. Råi anh mêi t«i lªn phßng uèng nư­íc. Ho¸ ra chóng t«i ë hai phßng c¹nh nhau cïng trªn tÇng hai toµ nhµ.

T«i víi Duy lµ b¹n häc cïng líp tõ thêi cÊp Ba Chu V¨n An - Hµ Néi. Nhµ ë gÇn, hoµn c¶nh gia ®×nh l¹i gièng nhau, cã lÏ v× thÕ mµ hai ®øa ®· trë nªn th©n thiÕt. Vµo ®Çu n¨m líp 10, n¨m cuèi cña hÖ phæ th«ng m­êi n¨m thêi bÊy giê, do cã sù s¾p xÕp l¹i tæ chøc, t«i ph¶i chia tay víi líp cò ®Ó chuyÓn lªn häc líp 10B trªn g¸c. Tuy vËy, hai ®øa vÉn gi÷ ®­ưîc mèi liªn hÖ mËt thiÕt nh­ư trư­íc. Ngay tõ khi bư­íc vµo n¨m häc míi, chóng t«i ®· thèng nhÊt ngÇm víi nhau lµ sÏ cïng thi vµo ®¹i häc Y khoa. Trë thµnh b¸c sÜ lµ ­íc m¬ cña nhiÒu häc sinh thêi ®ã. "NhÊt Y, nh× Dư­îc, t¹m ®ư­îc B¸ch Khoa, S­ư Ph¹m th«ng qua, N«ng L©m bá xã". §Êy lµ lêi ca lưu truyÒn trong giíi häc sinh mét thêi, mµ cho ®Õn nay t«i vÉn cßn nhí.

ThÕ lµ chóng t«i b¾t ®Çu chuyÓn dÇn träng t©m häc sang hai m«n Sinh - Ho¸,  nh÷ng m«n thi chÝnh vµo tr­êng Y. Duy th«ng minh l¹i ch¨m chØ, nªn häc lùc bao giê còng v­ît tréi. Søc häc t«i kh«ng b»ng, như­ng ®­ưîc häc cïng nhau, ®ư­îc b¹n tËn t×nh gióp ®ì, nªn hÕt häc kú I, kÕt qu¶ häc tËp cña t«i, ®Æc biÖt lµ hai m«n Sinh - Ho¸, còng ®· thÊy v÷ng lªn kh¸ nhiÒu.

Vµo häc kú II, häc kú n­ưíc rót cña cuéc ®ua trư­êng kú m­ưêi n¨m ®Ìn s¸ch, häc sinh ®­ưîc ph©n ban theo khèi ®Ó gi¸o viªn gióp luyÖn thi nh÷ng m«n häc träng t©m. Trong khi t«i h¨ng h¸i ghi tªn m×nh vµo khèi Y - D­ưîc, th× kh«ng hiÓu sao, Duy l¹i bá t«i ®Ó ®¨ng ký vµo khèi To¸n - Lý. CËu Êy kh«ng gi¶i thÝch g×. Råi nh÷ng ngµy tiÕp theo, Duy vÉn gi÷ mét th¸i ®é kh¸c l¹, tr¸nh nÐ mäi ng­ưêi, Ýt nãi, m¾t buån vêi vîi. Kh«ng hiÓu næi v× sao, bëi nh÷ng biÓu hiÖn như­ thÕ t«i chư­a bao giê thÊy xuÊt hiÖn ë Duy, mét thanh niªn trung thùc vµ nh©n hËu, mµ suèt ba n¨m cÊp Ba, t«i lu«n thÇm coi lµ mét mÉu ng­êi phÊn ®Êu.

KÕt qu¶ kú thi n¨m ®ã, Duy ®ç vµo khoa Lý - §¹i häc Tæng hîp, t«i trưît trư­êng Y, như­ng ®­îc ®ç vít vµo §¹i häc Thư­¬ng nghiÖp. Thêi gian Êy, ®Õ quèc Mü më réng chiÕn tranh ph¸ ho¹i ra miÒn B¾c, chóng t«i ph¶i theo tr­êng häc tËp n¬i s¬ t¸n. H«m chia tay nhau, Duy «m t«i ngïi ngïi: " M×nh biÕt cËu giËn, nh­ưng th«ng c¶m cho v× cã nçi buån kh«ng chia sÎ ®ưîc. M×nh lóc nµo còng quý mÕn vµ t«n träng cËu. Cè häc lªn nhÐ! ".

Ph¶i ®Õn hai mư­¬i n¨m, sau c¸i lÇn chia tay tuæi häc sinh ngµy Êy, t«i míi gÆp l¹i Duy ë Hµ Néi. Anh khi Êy ®· lµ mét tiÕn sÜ khoa häc, gi¶ng d¹y t¹i §¹i häc Quèc gia, ®· cã gia ®×nh vµ mét con g¸i n¨m tuæi. Cßn t«i l¹i ®ang lµ nh©n viªn nghiÖp vô giao nhËn hµng cña mét c«ng ty th­ư¬ng nghiÖp thµnh phè, còng ®· cã gia ®×nh vµ hai con ®· lín.

Lµ viÖn sÜ th«ng tÊn ViÖn Hµn l©m khoa häc cña mét sè quèc gia cã nÒn khoa häc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, Duy ®· trë thµnh mét ngư­êi cã tªn tuæi trong giíi khoa häc, kh«ng chØ trong n­ưíc mµ cßn c¶ ë n­ưíc ngoµi. Thµnh c«ng mü m·n trªn con ®ư­êng häc thuËt, như­ng gÆp l¹i Duy lÇn nµo t«i còng lu«n cã mét c¶m nhËn, d­ưêng nh­ vÉn cßn ®iÒu g× ®ang vư­¬ng vÊn trong lßng anh. Cã thÓ nhËn ra thÕ mçi khi ta b¾t gÆp ¸nh m¾t vêi vîi cña anh ®ang h­ưíng vÒ mét n¬i xa x¨m, như­ thÓ ®ang cè g¾ng kiÕm t×m tr«ng ®îi. Vµ ¸nh m¾t vîi buån ®ã, còng thËt l¹ thay, t«i lµ ng­êi b¹n th©n ®Çu ®êi ®· nhËn ra sù xuÊt hiÖn bÊt chît, dï chØ mét lÇn tho¸ng qua ë tuæi häc trß, mµ sao nã ®· m·i m·i ®äng l¹i trong suèt cuéc ®êi rÊt ®Ñp cña anh như­ thÕ? Vµ ®iÒu khóc m¾c ®ã, t«i ®· kh«ng thÓ nµo hiÓu næi trong suèt mÊy chôc n¨m qua.

GÆp l¹i nhau lÇn nµy thÊy Duy vui vÎ h¬n c¸c lÇn tr­ưíc. NÐt buån ¸nh m¾t ®· thÊy v¬i nhÑ ®i nhiÒu. Qua nh÷ng t¶n m¹n trß chuyÖn trong phßng riªng nhµ nghØ ë Praha h«m ®ã, trong t«i như­ cã ®­ưîc sù m¸ch b¶o, b¹n t«i ph¶i ch¨ng ®· t×m ®­ưîc c¸i ®iÒu, mµ qu¸ nöa ®êi ngư­êi anh lÆn léi t×m kiÕm?

Khi tiÔn t«i ra cöa, Duy b¶o h«m nµo giao hµng vÒ sím th× cho anh ®i ch¬i th¨m Praha víi, sang ®©y bËn bÞu c«ng viÖc nªn ch­a ®i ®­îc ®Õn ®©u. Chóng t«i vui vÎ b¾t tay t¹m biÖt nhau. Võa hay lóc ®ã, mét phô n÷ ng­êi ViÖt ®ang tõ cÇu thang tÇng ba b­íc xuèng. §o¹n cuèi cÇu thang h­íng th¼ng vÒ phÝa chóng t«i, nªn t«i thÊy chÞ rÊt râ. §Êy lµ mét phô n÷ dong dáng, kho¸c bé v¸y dµi mµu ®en sang träng. ChÞ tuæi chõng bèn m­¬i, ph¶ng phÊt mét nÐt ®Ñp quyÒn quý. Tõ cÇu thang b­íc xuèng, cã thÓ chÞ còng tho¸ng thÊy chóng t«i. Trong kho¶nh kh¾c trùc diÖn ®ã, t«i nh­ m­êng t­îng ra mét nÐt quen quen trªn khu«n mÆt ®Ñp nh­ t¹c. Råi ng­êi ®ã l­ít qua, nhÑ nhµng b­íc xuèng cÇu thang tÇng d­íi, chØ ®Ó l¹i mét lµn h­¬ng ng¹t ngµo, ng©y ngÊt, lan to¶ kh¾p kho¶ng kh«ng gian n¬i chóng t«i ®ang ®øng. T«i quay l¹i, nô c­êi hiÒn cña Duy ®· t¾t tù bao giê, vµ trªn khu«n mÆt v­¬ng v­¬ng mét nÐt ng©y ng©y, ng¬ ng¸c. Cã g× víi anh thÕ nhØ? T«i cÇm tay anh gÆng hái:

- CËu lµm sao thÕ Duy?

- M×nh kh«ng sao c¶ mµ!

Nh­ng chØ im lÆng ®­îc mét lóc, anh l¹i thÇm thµo, giäng trÇm l¾ng nh­ chØ ®ñ cho t«i nghe thÊy:

- Quúnh H­¬ng ®Êy!

T«i ngì ngµng:

- Quúnh H­¬ng nµo c¬?

Duy rªn rØ:

- Trêi ¬i! Sao cËu v« t©m thÕ, cßn Quúnh H­¬ng nµo n÷a.

- M×nh vÉn kh«ng hiÓu g× c¶!

- Khæ l¾m! Lµ Quúnh H­¬ng cïng häc líp 10A víi m×nh, råi hÕt häc kú I chuyÓn sang häc tr­êng c¸n bé chÝnh trÞ, chø cßn Quúnh H­¬ng nµo n÷a.

T«i véi c·i l¹i:

- NÕu thÕ th× nã ph¶i cïng tuæi bän m×nh, chÝ Ýt còng n¨m chôc, giµ cèc ®Õ råi cßn g×. C« nµy chØ bèn m­¬i chø mÊy. Nh­ng sao cËu nhËn ra c« Êy?

Nghe t«i lý sù, Duy nghiªm giäng b¶o:

- X­a nay mü nh©n lµ kh«ng cã tuæi. Vµ cËu còng ®õng cã bao giê hái tuæi phô n÷ nghe ch­a. CÊm kÞ ®Êy!

Anh ®Èy t«i lïi ra råi b­íc vµo phßng m×nh khÐp cöa l¹i.

T«i ch¼ng hiÓu ra sao c¶, vµ còng kh«ng thÓ h×nh dung ra ®­îc ®iÒu g× cã liªn quan tíi ng­êi ®µn bµ ®Ñp, mµ Duy kh¼ng ®Þnh lµ b¹n häc mét thêi víi hai chóng t«i. VÒ phßng thÊy anh em ®ang ®îi, t«i véi v· xuèng xe ®Ó chuÈn bÞ cho chuyÕn giao hµng míi.

Trong hai ngµy liÒn, t«i ph¶i ng­îc lªn c¸c khu chî ViÖt Nam ë vïng ®åi nói phÝa B¾c nh­ thµnh phè Chev, Carl«vy Vary, cöa khÈu Cin«vec ... Ph¶i ®Õn ngµy thø ba t«i míi trë vÒ Praha. Buæi tr­a h«m ®ã gÆp Duy, l¹i thÊy nh­ cã mét nÐt buån u uÈn v­¬ng vÊn g­¬ng mÆt anh. Duy tr¸ch ®i l©u thÕ mµ kh«ng gäi ®iÖn. T«i kÓ cho anh nghe nh÷ng tr¾c trë trong c«ng viÖc, giao hµng ®· khã nh­ng thu tiÒn vÒ cßn khã h¬n. BiÕt chóng t«i kh«ng thÓ ë l¹i ®©y l©u, nhiÒu kh¸ch hµng b¾t bÝ ®ßi gi¶m gi¸, cã ng­êi gi¶m chØ cßn mét phÇn ba, nÕu kh«ng th× tr¶ l¹i hµng. Nghe chuyÖn, Duy tá vÎ th«ng c¶m, anh thë dµi:

-  Nh­ thÕ th× ®i bu«n còng kh«ng ph¶i lµ viÖc ®¬n gi¶n l¾m nhØ?

 T«i c­êi buån:

-  Ch¾c còng kh«ng phøc t¹p nh­ nghÒ VËt lý cña cËu ®©u.

Råi Duy ngá lêi muèn ®­îc ®i d¹o phè, anh b¶o cã ®iÒu muèn t©m sù cïng t«i.

Nöa giê sau, hai chóng t«i ®· cïng ngåi trong mét qu¸n cµ phª nhá yªn tÜnh t¹i mét khu phè cæ Praha. T¹i ®©y, Duy ®· kÓ cho nghe c©u chuyÖn mµ t«i biÕt, trong suèt h¬n ba chôc n¨m qua, anh vÉn ch­a cã c¬ héi chia sÎ cïng ai.

D­íi ®©y lµ c©u chuyÖn cña Duy.

2.   CËu  cßn nhí kh«ng? Vµo ®Çu n¨m líp 10, líp chóng ta cã sù x¸o trén nho nhá, hai b¹n ph¶i chuyÓn sang häc líp kh¸c, mét trong hai ng­êi ®ã lµ cËu, hai häc sinh míi vµo thÕ ch©n. Trong hai ng­êi míi ®Õn, mét c« g¸i cã tªn Quúnh H­¬ng. Bè H­¬ng chuyÓn c«ng t¸c tõ Vinh ra Hµ Néi nªn c¶ gia ®×nh còng chuyÓn vïng theo.

Kh¸c víi nhiÒu ng­êi con g¸i ®Ñp, H­¬ng dÞu dµng, khiªm nh­êng vµ gi¶n dÞ, nªn mäi ng­êi ®Òu thÊy rÊt dÔ gÇn. Ngoµi ra H­¬ng cßn lµ mét thiÕu n÷ ®oan trang, ®øng ®¾n vµ häc giái. PhÈm h¹nh thø hai nµy, v« h×nh trung ®· trë thµnh mét tÊm hµng rµo ng¨n c¸ch nµng víi nh÷ng anh chµng cã tÝnh sµm sì, hoÆc häc lùc xoµng xÜnh hoÆc tÝnh khÝ nhót nh¸t.

Søc häc cña m×nh khi Êy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ kh¸, nh­ng m×nh l¹i ph¶i tù xÕp vµo nhãm nh÷ng kÎ bªn kia hµng rµo, bëi «ng trêi b¾t téi, hÔ cø ®øng c¹nh phô n÷ lµ tai m×nh l¹i ®á lõ, l¾p b¾p kh«ng biÕt nãi n¨ng g×, huèng chi lµ ®èi víi mét thiÕu n÷ hoµn mü nh­ Quúnh H­¬ng.

Trong tÊt c¶ nh÷ng m«n häc cña häc kú I n¨m Êy, c¶ líp ®Òu c«ng nhËn Quúnh H­¬ng næi tréi hoµn toµn víi c¸c m«n x· héi. Nh÷ng bµi v¨n viÕt cña H­¬ng lu«n ®¹t ®iÓm tèi ®a, vµ hÇu nh­ lÇn tr¶ bµi nµo còng trë thµnh bµi mÉu, ®­îc thÇy gi¸o ®äc vµ ph©n tÝch l¹i cho c¶ líp cïng nghe. §Æc biÖt trong nh÷ng buæi b×nh gi¶ng v¨n häc t¹i líp, víi mét kiÕn thøc hÖ thèng, trÝ nhí tèt vµ mét kh¶ n¨ng diÔn ®¹t ®Çy biÓu c¶m, H­¬ng ®· biÕn nh÷ng bµi b×nh gi¶ng v¨n th¬ vµ chÝnh trÞ cña m×nh thµnh nh÷ng bµi thuyÕt tr×nh hïng biÖn, cã søc l«i cuèn l¹ lïng.

Kh«ng biÕt tù khi nµo mµ c¸nh con trai trong líp ®· trë thµnh ng­êi lín h¬n, quÇn ¸o th¼ng thím, ®i l¹i khoan thai, ¨n nãi ý tø. Ngay c¶ nh÷ng g· trai ®Çu bß ®Çu b­íu nh­ bän Ba §ßm vµ Hïng Gµ, bçng chèc còng trë nªn lÞch l·m vµ dÔ b¶o. Nh÷ng thãi h­ tËt xÊu nh­ ®¸nh chöi nhau, nãi tôc, trèn häc, tõng tån t¹i ë hä mét thêi nh­ c¨n bÖnh trÇm kha, thÕ mµ nay dÇn dµ ®· kh«ng c¸nh mµ bay. Cã vÎ nh­ ®· cã mét cuéc ®ua ngÇm kh«ng tuyªn bè, mµ ®Ých nh¾m tíi lµ trë thµnh ng­êi con trai hÊp dÉn nhÊt, lät vµo m¾t xanh Quúnh H­¬ng th× ph¶i.

Víi riªng m×nh, lßng trai còng rén rµng xao xuyÕn, nh­ng biÕt th©n biÕt phËn nhót nh¸t, chØ ®µnh ®øng bªn hµng rµo vông trém nh×n sang.

ThÕ råi cã mét buæi chiÒu, trong lóc ®ang häc bµi trªn c¨n phßng ¸p m¸i g¸c hai, th× mÑ gäi m×nh cã kh¸ch. M×nh bµng hoµng hÕt søc khi nhËn ra kh¸ch l¹i chÝnh lµ Quúnh H­¬ng. Nhµ chËt kh«ng cã lÊy mét chç kª bµn tiÕp kh¸ch. Cã chç s¸ng sña lèi cöa ra vµo th× ®· kª chiÕc m¸y kh©u, ®Ó mÑ ngåi ®Êy kú c¹ch v¸ ch÷a quÇn ¸o cho kh¸ch suèt ngµy. MÑ b¶o bän m×nh lªn g¸c xÐp trß chuyÖn cho yªn tÜnh.

Chóng m×nh t©m sù víi nhau vÒ hoµn c¶nh gia ®×nh, vÒ së thÝch c¸ nh©n, vÒ h­íng chän ngµnh nghÒ. H­¬ng chñ ®éng, ©n cÇn, dÞu dµng vµ t©m lý. Trß chuyÖn víi H­¬ng, lÇn ®Çu tiªn trong ®êi, m×nh tù ph¸t hiÖn ra lµ m×nh còng cã thÓ nãi chuyÖn ®­îc víi phô n÷, chø kh«ng ®Õn nçi nh­ nh÷ng mÆc c¶m bÊy l©u vÉn ngËm ngïi cam phËn.

Khi bµn ®Õn viÖc häc, H­¬ng khen m×nh th«ng minh, häc giái toµn diÖn, khiªm nh­êng, l¹i cã lßng nghÜa hiÖp gióp ®ì mäi ng­êi. Còng l¹i lµ lÇn ®Çu trong ®êi, m×nh biÕt ®­îc b¶n th©n cã nh÷ng ®øc tÝnh tèt ®Õn thÕ. Nh­ cã mét thø men say bèc bay, d©ng trµo trong kh¾p c¬ thÓ. Chao «i! H­¬ng míi diÖu kú lµm sao. Nh÷ng lêi nãi Êm ¸p, méc m¹c ch©n t×nh, trong phót chèc ®· nh­ nh÷ng c©u thÇn chó, biÕn m×nh thµnh mét con ng­êi ®Çy tù tin vµ qu¶ c¶m, s½n sµng lao vµo ®êi, hiÕn d©ng tÊt c¶ nh÷ng g× cao ®Ñp cho ng­êi kh¸c.

Còng cã lóc H­¬ng kÓ vÒ b¶n th©n, nh­ng chØ tho¸ng qua. H­¬ng b¶o m×nh gièng ba. Mäi ng­êi nhËn xÐt gièng c¶ vÒ h×nh thøc vµ néi dung, lµ b¶n sao cña ba, vµ H­¬ng tù hµo vÒ ®iÒu Êy l¾m.

Cuèi cïng H­¬ng thæ lé lµ rÊt muèn trë thµnh ng­êi häc giái toµn diÖn, råi ngá ý muèn ®­îc häc nhãm riªng víi m×nh chØ hai m«n to¸n lý, nh÷ng m«n mµ H­¬ng tù ®¸nh gi¸ lµ cßn ch­a giái. §­îc häc riªng víi H­¬ng! §iÒu mµ tr­íc ®Êy, trong mu«n vµn t×nh huèng t­ëng t­îng, m×nh ch­a bao giê d¸m nghÜ tíi. Trong gi©y l¸t, tù c¶m thÊy nh­ ch­a khi nµo m×nh ®­îc h¹nh phóc ®Õn nh­ vËy. Thö hái r»ng trong sè b¹n bÌ, cã ai ®­îc nµng ban cho c¸i ©n huÖ to lín ®Õn thÕ?

Còng lµ tõ ®Êy, cø vµo c¸c tèi thø hai, thø t­, thø s¸u hµng tuÇn, m×nh ®i xe ®iÖn lªn nhµ H­¬ng häc nhãm, kh«ng kÓ thêi tiÕt n¾ng m­a, cÇn cï, ®Òu ®Æn, chÝnh x¸c nh­ mét chiÕc ®ång hå. H­¬ng còng nghiªm tóc vµ chÝnh x¸c kh«ng kÐm. LÇn nµo còng nh­ lÇn nµo, m×nh tíi n¬i lµ H­¬ng ®· s½n sµng, bµn ghÕ s¹ch sÏ, s¸ch vë tinh t­¬m.

Kh«ng ai biÕt hai ®øa häc nhãm riªng víi nhau nh­ thÕ, kÓ c¶ cËu, cã ®óng kh«ng nµo? H­¬ng lu«n lu«n lµ mét c« g¸i kÝn ®¸o, ý nhÞ, kh«ng ­a sù ån µo. Cßn m×nh l¹i gi÷ kÝn ®iÒu nµy nh­ mét b¸u vËt, chØ sî nãi ra lµ cã ng­êi nhßm ngã. §Õn ®©y, ch¾c cËu hiÓu vµ th«ng c¶m cho m×nh chø?

§­îc ë gÇn ng­êi con g¸i ®Ñp nh­ H­¬ng, ®­îc nghe nh÷ng lêi nãi dÞu dµng nh­ mËt ngät, ®­îc hÝt thë thø h­¬ng th¬m thanh khiÕt, bay lªn tõ suèi tãc m©y vµ lµn da tr¾ng ngÇn, nhiÒu lóc m×nh nh­ chËp chên l¹c vµo câi méng. Lßng d¹ xèn xang, r¹o rùc mét tr¹ng th¸i t×nh c¶m l¹ lïng, m¹nh d¹n vµ tho¶ng chÊt hoang d· nh­ mét thø b¶n n¨ng, mµ ®· ®«i khi yÕu lßng, m×nh nh÷ng t­ëng nh­ kh«ng kiÒm chÕ ®­îc. Nh­ng Quúnh H­¬ng cña chóng ta lµ mét con ng­êi ®Æc biÖt, lµ mü nh©n nh­ng còng l¹i lµ n÷ th¸nh. Giäng nãi dÞu dµng nh­ng ®­îm chÊt quyÒn uy, ¸nh m¾t cëi më nh­ng kh«ng v­¬ng mµu tôc luþ, gÇn bªn nhau mµ thÊy xa vêi vîi. Sù th¸nh thiÖn cña nµng ®· nh­ mét phÐp mÇu ho¸ gi¶i nh÷ng ®iÒu trÇn tôc trong con ng­êi m×nh, xoa dÞu vµ dÉn d¾t m×nh ®Õn víi nh÷ng ®iÒu cao ®Ñp, s¸ng trong.

Chóng m×nh häc nhãm víi nhau nh­ thÕ ®· h¬n ba th¸ng, vµ häc kú I còng  s¾p kÕt thóc. M×nh ®· ®em tÊt c¶ hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm häc tËp hai m«n to¸n lý ®Ó cïng häc víi H­¬ng. Lµ mét ng­êi cã c¬ b¶n vµ th«ng minh, H­¬ng mau chãng n¾m b¾t ®­îc nh÷ng ®iÒu m×nh trao ®æi, vµ còng mau chãng v­ît lªn trë thµnh mét häc sinh giái toµn diÖn trong líp.

Thêi gian nh­ giã thæi, nh­ m©y bay, nh­ n­íc chÈy ch©n cÇu, nh­ bãng c©u cöa sæ... Bao nhiªu c¸ch vÝ von ë ®êi ®Òu ch¼ng kÞp nh¾c nhë m×nh, bëi ch­a kÞp nhËn ra sù chuyÓn dÞch cña thêi gian, th× thêi gian mµ chóng m×nh ®­îc ë bªn nhau ®· kh«ng cßn n÷a.

KÕt thóc buæi häc h«m Êy, nh­ th­êng lÖ, Quúnh H­¬ng ®em ra mét ®Üa kÑo, mµ nµng biÕt r»ng bao giê m×nh còng chØ ¨n mét chiÕc nh­ lµ ®Ó nµng khái phËt ý. Hai ng­êi võa ¨n kÑo võa trß chuyÖn. Trong mét kho¶ng im lÆng gi÷a chõng, bçng thÊy Quúnh H­¬ng nh×n m×nh b»ng cÆp m¾t rÊt l¹. Linh c¶m nh­ cã ®iÒu g× quan träng s¾p xÈy ra, m×nh nÐn lßng chê ®îi. VÉn giäng nãi nhÑ nhµng vµ Êm ¸p, H­¬ng khÏ khµng:

- Duy ¬i, chóng ta s¾p ph¶i xa nhau råi!

Kh«ng tin ®­îc ë ®iÒu H­¬ng võa nãi, m×nh liÒn hái l¹i:

- H­¬ng b¶o sao c¬, chóng ta ph¶i xa nhau lµ thÕ nµo?

- Nh­ thÕ ®Êy Duy ¹. H­¬ng sÏ kh«ng häc ë ®©y n÷a mµ sÏ theo häc mét tr­êng kh¸c ë xa.

- Tr­êng nµo vËy H­¬ng? Chóng ta s¾p thi tèt nghiÖp, råi thi ®¹i häc. Cßn ë ®©u cã tr­êng ®¹i häc tèt h¬n ë ®©y mµ H­¬ng cßn ph¶i ®i ®©u n÷a?

- Kh«ng ®©u Duy ¬i, ®©y lµ tr­êng c¸n bé chÝnh trÞ, mét tr­êng ®Æc biÖt, kh«ng ph¶i thi, chØ cö tuyÓn th«i. Ba muèn H­¬ng häc tr­êng nµy tõ l©u, nay míi cã dÞp.

M×nh hy väng hái l¹i:

- ThÕ cßn H­¬ng?

- H­¬ng còng tiÕc l¾m. Xa líp, xa b¹n bÌ, xa Duy, H­¬ng còng rÊt buån. Nh­ng ®©y lµ ý cña ba. Mµ Duy biÕt råi ®Êy, hai ba con gièng nhau, ®óng kh«ng nµo?

M×nh hoµn toµn thÊt väng vÒ ®iÒu H­¬ng diÔn gi¶i, chØ cßn biÕt hái l¹i:

- ThÕ bao giê th× H­¬ng ®i? Tr­êng chÝnh trÞ ë ®©u?

- Còng chØ trong vßng mét tuÇn n÷a lµ nhiÒu. Cßn tr­êng ë ®©u, ®Õn giê H­¬ng vÉn ch­a ®­îc biÕt.

Nh­ tan n¸t câi lßng khi h×nh dung ra c¶nh, hµng ngµy ®i häc kh«ng ®­îc tr«ng thÊy H­¬ng, nh÷ng buæi häc tèi kh«ng ®­îc ngåi c¹nh H­¬ng, kh«ng ®­îc hÝt thë lµn h­¬ng th¬m quyÕn luyÕn riªng cã bay lªn tõ th©n thÓ nµng, m×nh kªu lªn khe khÏ:

- Nh­ thÕ lµ chóng ta kh«ng ®­îc gÆp nhau n÷a ­? Cßn viÖc häc thªm to¸n lý buæi tèi th× thÕ nµo?

H­¬ng an ñi:

- C¶ tuÇn nµy H­¬ng vÉn tíi tr­êng ®Ó lo thñ tôc xin chuyÓn tr­êng, thØnh tho¶ng vÉn ®Õn líp, nh­ thÕ lµ ta vÉn ®­îc gÆp nhau. Cßn häc buæi tèi, H­¬ng rÊt c¶m ¬n Duy ®· cïng häc vµ gióp ®ì H­¬ng thËt nhiÒu. Nh­ng sang ®Êy l¹i kh«ng cÇn ®Õn hai m«n nµy. Nªn cã lÏ tèi nay còng lµ buæi häc nhãm cuèi cïng cña hai ta. H­¬ng thËt tiÕc anh ¹!

Trêi ¬i! M×nh cã nghe lÇm kh«ng thÕ. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn ®­îc nghe H­¬ng x­ng h« nh­ vËy. Trong nh÷ng gi©y phót buån n¶n r· rêi, lêi x­ng h« ªm ¸i, th©n thiÕt, l¹i nh­ vç vÒ an ñi, n©ng ®ì niÒm hy väng t­ëng nh­ ®· mÊt. M×nh nh­ muèn nãi lªn tÊt c¶ nh÷ng t×nh c¶m bÊy l©u chÊt chøa trong lßng, mµ ch­a cã dÞp nµo d¸m thæ lé, giäng nãi nh­ l¹c h¼n ®i:

- Quúnh H­¬ng ¬i, Duy sÏ rÊt nhí Quúnh H­¬ng, muèn nãi víi H­¬ng rÊt nhiÒu nh­ng kh«ng nãi ®­îc. Duy rÊt, rÊt...

Vµ bao giê còng nh­ bao giê, Quúnh H­¬ng lu«n lµ chç n­¬ng tùa mçi khi m×nh thÊy kÐm phÇn tù chñ. Lóc nµy còng thÕ, nµng ®· kÞp c¾t ngang c©u nãi thiÕu bÒ m¹ch l¹c cña m×nh b»ng giäng nghiªm trang cña mét n÷ chÝnh uû:

- Th«i nµo ®ång chÝ Duy, cøng r¾n lªn chø, uû mÞ tiÓu t­ s¶n thÕ lµ kh«ng cã ®­îc ®©u nha!

M×nh l¹i nh­ choµng tØnh sau c©u thÇn chó, nh­ng còng ph¶i håi l©u míi lÊy l¹i ®­îc sù th¨ng b»ng.

H­¬ng lùa lêi chuyÓn sang chuyÖn häc tËp cña m×nh. Còng kh«ng gîi ý nªn häc ngµnh nµo, tr­êng nµo. Nµng b¶o c¸i ®ã cÇn l­îng søc, nh­ng häc g× th× còng ph¶i phÊn ®Êu ®Ó trë thµnh mét trÝ thøc giái, ®ãng gãp ®­îc nhiÒu nhÊt cho ®Êt n­íc, cho d©n téc sau nµy. §Êt n­íc cã v÷ng m¹nh hay kh«ng, d©n téc cã hïng c­êng hay kh«ng, phÇn lín lµ tr«ng chê vµo líp trÝ thøc míi chóng ta c¶!

M×nh nh­ nuèt lÊy tõng lêi vµng ngäc. Trong mét t©m tr¹ng sïng tÝn, m×nh bçng thÊy Quúnh H­¬ng nh­ ®· trë thµnh mét con ng­êi kh¸c cã tÇm vãc lín lao, vµ mçi lêi nãi cña nµng lóc nµy ®Òu nh­ mét ch©n lý, mét mÖnh lÖnh hµnh ®éng ®èi víi m×nh. Cuèi cïng H­¬ng b¶o:

- H­¬ng ®i råi, Duy ë l¹i häc tËp cho tèt. Ph¶i thi ®ç ®¹i häc. Chóng ta sÏ cïng thi ®ua häc tËp. H­¬ng tr«ng chê nhiÒu vµo sù thµnh c«ng cña anh, vµ H­¬ng tin lµ anh sÏ lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu nh­ thÕ.

M×nh båi håi n¾m lÊy bµn tay H­¬ng, råi nh­ cã mét søc m¹nh v« h×nh n©ng ®ì bªn trong, m×nh ®­a bµn tay ngäc ngµ Êy ¸p lªn mÆt, lªn m«i. Nµng vÉn ®Ó nguyªn nh­ thÕ håi l©u råi míi nhÌ nhÑ gì ra, ®o¹n vç vç lªn m¸ m×nh cïng víi nh÷ng lêi an ñi ®éng viªn: "§õng buån Duy nhÐ. Cè g¾ng lªn Duy nhÐ!".

Råi còng nh­ mäi lÇn, H­¬ng l¹i tiÔn m×nh ra cæng. M×nh chia tay nµng trong nçi l­u luyÕn kh«n ngu«i bªn c¸nh cæng s¾t cao réng.

§ªm h«m Êy m×nh kh«ng sao ngñ ®­îc. LÆng ngåi tr­íc bµn giê l©u ®Ó håi t­ëng l¹i nh÷ng kû niÖm gi÷a hai ng­êi. §Õn lóc nµy míi chît nhËn ra r»ng m×nh ®· kh«ng cã ®­îc mét chót kû vËt nµo cña H­¬ng ®Ó l¹i. H×nh ¶nh kh«ng, mét dßng ch÷ kh«ng, ch÷ ký kh«ng, mét vËt kû niÖm nho nhá còng kh«ng! M×nh buån b· gië tõng trang cuèn vë häc chung víi H­¬ng, trong ®ã cã ghi ngµy th¸ng tõng buæi häc, nh­ thÓ tõng b­íc lÇn trë vÒ víi qu·ng thêi gian t­¬i ®Ñp cña riªng m×nh. Cã bèn tê nh¸p bµi tËp to¸n lý do H­¬ng gi¶i håi tèi cßn gÊp gi÷a cuèn vë. Tim m×nh rén rµng v× nh÷ng trang giÊy cßn th¬m h¬i Êm bµn tay, víi nh÷ng nÐt ch÷ râ rµng ngay ng¾n cña ng­êi m×nh yªu dÊu. M×nh ®äc nh÷ng trang giÊy nh¸p nh­ ®äc nh÷ng bøc th­ t×nh, mµ ®èi víi m×nh lóc nµy ®· trë thµnh nh÷ng kû vËt thiªng liªng. CÇm nh÷ng tê giÊy nh¸p m×nh c¶m thÊy nh­ nµng vÉn ®ang ngåi bªn c¹nh, vµ hai ®øa l¹i cïng nhau say s­a gi¶i nh÷ng bµi tËp khã. Nh­ ®Ó nÝu kÐo l¹i nh÷ng kû niÖm ®Ñp vÒ ng­êi con g¸i m×nh yªu th­¬ng, ngay lóc ®ã m×nh ®· quyÕt ®Þnh sÏ kh«ng thi vµo khèi Y - D­îc n÷a, mµ sÏ ghi tªn vµo khèi To¸n - Lý, ®Ó tiÕp tôc häc nh÷ng m«n häc mµ nhê ®ã, m×nh ®· ®­îc gÇn gòi víi H­¬ng. Lµm viÖc nµy, m×nh biÕt lµ ®· tr¸i lêi hÑn víi cËu. Nh­ng lóc Êy m×nh kh«ng cßn t©m trÝ nµo ®Ó gi¶i thÝch víi cËu ®­îc n÷a. Trong nhiÒu n¨m sau, hÔ cø nhí tíi chuyÖn cò lµ m×nh th­êng tù nhñ, khi nµo cã ®iÒu kiÖn sÏ nãi l¹i ®Ó b¹n th«ng c¶m.

Trong nh÷ng ngµy ®Çu tiªn H­¬ng nghØ häc, c¶ líp, råi c¶ tr­êng ®· r©m ran lªn c©u chuyÖn Quúnh H­¬ng ®i häc tr­êng chÝnh trÞ. Ch¼ng biÕt tin tõ ®©u ®­a ra, Quúnh H­¬ng sÏ ®­îc ®Æc c¸ch cÊp b»ng tèt nghiÖp cÊp Ba phæ th«ng, mµ kh«ng cÇn thi. Bän häc sinh c¸c líp ®­îc dÞp mÆc søc truyÒn tai nhau nh÷ng ®iÒu to nhá xung quanh ng­êi thiÕu n÷ cã tung tÝch bÝ mËt, tho¾t hiÖn, tho¾t Èn ®ã. Ng­êi ta b¶o H­¬ng lµ con g¸i yªu cña mét c¸n bé cao cÊp ; vµ r»ng víi t­ chÊt th«ng minh l¹i sinh tr­ëng trong mét gia ®×nh truyÒn thèng c¸ch m¹ng, c« sÏ ®­îc ®µo t¹o ®Ó trë thµnh mét c¸n bé chÝnh trÞ trong t­¬ng lai. L¹i cßn cã tin kh¼ng ®Þnh, H­¬ng sÏ ®­îc cö sang häc t¹i mét tr­êng chÝnh trÞ cao cÊp ë Liªn X« sau khi häc xong ch­¬ng tr×nh cÊp tèc trong n­íc. Nguån tin tõ mÊy c« b¹n g¸i cßn bæ sung cho biÕt, hiÖn nay H­¬ng ®ang cã tíi ba ng­êi ®µn «ng cïng lóc xin cÇu h«n, nh­ng c« ch­a quyÕt ®Þnh chän ai, v× cßn muèn häc lªn ®Ó x©y dùng sù nghiÖp cho riªng m×nh...

Nh÷ng lêi ®ån ®¹i nhá to ®· kh«ng c¸nh mµ bay, cuèi cïng còng ®Õn tai m×nh. Kh«ng hiÓu thiªn h¹ lÊy ®©u ra nh÷ng th«ng tin nh­ thÕ, chø mÊy th¸ng trêi bªn H­¬ng, m×nh ch­a m¶y may mét lÇn ®­îc nghe. Ch¼ng thÓ ®o¸n ®­îc møc ®é chÝnh x¸c cña nh÷ng lêi ®ån ®¹i Êy, thÕ nh­ng khi nghe tin, m×nh vÉn c¶m thÊy nh­ bÞ r¬i vµo mét kho¶ng hôt hÉng, råi cø thÊy kho¶ng c¸ch gi÷a hai ng­êi mçi ngµy l¹i mét níi réng ra. Cø m­êng t­îng ë mét n¬i rÊt cao vµ rÊt xa mµ m×nh kh«ng thÓ ®Õn gÇn, l¹i ®ang cã rÊt nhiÒu ng­êi ®µn «ng tµi giái ®ang vßng trong vßng ngoµi v©y quanh Quúnh H­¬ng, ®Ó cè g¾ng nhËn ®­îc nh÷ng lêi nãi ngät ngµo vµ ¸nh m¾t ©u yÕm cña nµng nh­ nh÷ng ®iÒu ©n sñng.

ThÕ nh­ng tuæi trÎ ®am mª vµ t×nh yªu say ®¾m ®· nh­ cã phÐp nhiÖm mÇu, nã ®· gióp m×nh v­ît lªn nh÷ng mÆc c¶m vµ tù ty nÝu kÐo. Vµ råi lêi c¨n dÆn trong buæi tèi chia tay: "H­¬ng tr«ng chê nhiÒu vµo sù thµnh c«ng cña anh" ®· lu«n vang lªn trong lßng m×nh nh­ nh÷ng håi trèng trËn, nh­ nh÷ng c¸i vÉy tay khÝch lÖ tõ xa. D­êng nh­ tÊt c¶ søc m¹nh vµ ý chÝ trong con ng­êi m×nh ®Òu ®­îc b¾t ®Çu tõ ®Êy. Søc m¹nh nµy ®· ®­a m×nh ®Õn víi mét viÔn c¶nh t­ëng t­îng, khi ®ã m×nh ®· lµ mét nhµ khoa häc VËt lý h¹t nh©n, mét lÜnh vùc khoa häc cßn rÊt míi mÎ ë ViÖt Nam. Nh÷ng c«ng tr×nh cña m×nh ®ãng gãp nhiÒu cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ ®Êt n­íc, ®­îc giíi khoa häc trong vµ ngoµi n­íc biÕt ®Õn vµ ®¸nh gi¸ cao. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã m×nh d©ng tÆng c¶ cho Quúnh H­¬ng, nguån søc m¹nh vµ ®éng lùc v­¬n lªn cña m×nh. §Õn lóc Êy, Quúnh H­¬ng l¹i cÇm tay m×nh, nh¾c l¹i c©u nãi n¨m nµo: "H­¬ng tin lµ anh sÏ lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu nh­ thÕ". Vµ thÕ lµ nh÷ng ng­êi ®µn «ng tµi giái vµ danh tiÕng kia lÇn l­ît gi·n ra hai bªn, nh­êng lèi ®i cho hai ®øa chóng m×nh ...

Kho¶ng mét th¸ng sau, tõ n¬i häc míi H­¬ng göi th­ vÒ tr­êng cho b¹n líp tr­ëng. Cã ®Þa chØ, m×nh viÕt göi H­¬ng mét bøc th­ dµi. Còng l¹i kho¶ng mét th¸ng sau n÷a, H­¬ng göi th­ tr¶ lêi cho m×nh vÒ nhµ riªng. Th­ H­¬ng ng¾n gän nh­ mét b¶n tin nh¾n, tuy nhiªn nµng vÉn dµnh cho m×nh nh÷ng t×nh c¶m th©n thiÕt: "ë n¬i häc míi nµy, ®«i lóc H­¬ng l¹i nhí tíi nh÷ng buæi häc tèi gi÷a hai chóng ta, vµ H­¬ng lu«n coi ®ã lµ kû niÖm ®Ñp trong ®êi häc sinh cña m×nh."

Cã ®­îc t×nh c¶m cña mét ng­êi con g¸i thiªn thÇn nh­ H­¬ng, cËu thö nghÜ xem, nÕu nh­ m×nh cã ®¹t ®­îc mét chót thµnh c«ng nµo trªn ®êi nµy, th× ®ã còng lµ ®iÒu ch¼ng cã g× ®¸ng nãi ph¶i kh«ng?

§Çu th¸ng ChÝn n¨m Êy m×nh ®ç vµo khoa Lý tr­êng Tæng hîp. Thêi gian nµy Mü b¾t ®Çu nÐm bom miÒn B¾c, chóng m×nh ph¶i theo tr­êng s¬ t¸n vÒ n«ng th«n. Tõ n¬i s¬ t¸n, m×nh vµ H­¬ng vÉn ®Òu ®Æn th­ tõ cho nhau. Råi Mü nÐm bom ¸c liÖt h¬n, tr­êng l¹i ph¶i s¬ t¸n tiÕp lªn miÒn nói. §Êy lµ kho¶ng thêi gian ®Çu n¨m thø hai. Lªn n¬i häc míi, cã ®Þa chØ hßm th­ míi, m×nh göi th­ ngay cho H­¬ng. Mét l¸, råi hai, råi ba mµ kh«ng nhËn ®­îc th­ tr¶ lêi. Kh«ng biÕt lµ ®· cã chuyÖn g× xÈy ra. Cã thÓ tr­êng H­¬ng ®· chuyÓn ®Þa ®iÓm còng nªn. Kh¶ n¨ng nµy thêi chiÕn lµ dÔ xÈy ra l¾m. NÕu vËy th× thÕ nµo nµng còng göi th­ cho m×nh theo ®Þa chØ nhµ riªng ë Hµ Néi. TuÇn nµo m×nh còng bß vÒ nhµ nh­ng ®Òu kh«ng thÊy. M×nh còng ®· qua nhµ H­¬ng ®Ó dß hái tin tøc. Nh­ng bªn ngoµi nhµ nµng ®· cã mét väng g¸c qu©n ®éi, cæng lóc nµo còng ®ãng kÝn. Kh«ng khÝ c¶nh gi¸c thêi chiÕn bao trïm, mÊy anh c¶nh vÖ kh«ng cho biÕt tin tøc, l¹i cßn nghi ngê hái dån quan hÖ thÕ nµo? Muèn t×m hiÓu qua b¹n bÌ th× mäi ng­êi hÇu nh­ ®i xa c¶, ng­êi vµo chiÕn tr­êng, ng­êi ®i s¬ t¸n, mét sè lµm ë Hµ Néi còng kh«ng biÕt g× h¬n. MiÖt mµi nh­ thÕ hµng th¸ng trêi mµ vÉn chØ lµ bãng chim t¨m c¸. Råi còng ®Õn lóc m×nh ph¶i dõng l¹i c¸i c«ng viÖc v« väng, ®i t×m dÊu vÕt cña mét ng­êi con g¸i trong c¸i thµnh phè mµ hÇu nh­ mäi ng­êi xung quanh, ai còng ®Òu khÈn tr­¬ng, hèi h¶ víi tr¨m c«ng ngh×n viÖc cña thêi ®¹n bom.

Còng l¹i hai lÇn viÕt th­ cho H­¬ng theo ®Þa chØ nhµ nµng ë Hµ Néi, nh­ng vÉn cø th¨m th¼m kh«ng thÊy håi ©m. M×nh chØ cßn biÕt tù an ñi lµ do thÊt l¹c th­ tõ, chuyÖn th­êng gÆp trong thêi chiÕn!

NhiÒu th¸ng n÷a tr«i ®i trong nçi thÊp thám ®îi chê. Mïa hÌ ®· qua, mïa thu ®· tíi, råi mïa ®«ng l¹i vÒ. Cø thÕ, thêi gian lu©n håi thÊm tho¾t thoi ®­a. §· qua n¨m häc thø hai, råi thø ba. KÕt thóc n¨m thø t­, m×nh tèt nghiÖp víi kÕt qu¶ thËt ®¸ng phÊn khëi. Giai ®o¹n nµy chiÕn tranh diÔn ra v« cïng ¸c liÖt, chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc lµ tranh thñ ®­a nhiÒu häc sinh, sinh viªn ®ñ ®iÒu kiÖn sang häc tËp ë c¸c n­íc X· Héi Chñ NghÜa b¹n bÌ, ®Ó cã lùc l­îng x©y dùng l¹i ®Êt n­íc khi chiÕn tranh kÕt thóc. ë tr­êng, m×nh vµ mét sè sinh viªn võa tèt nghiÖp n»m trong diÖn nµy. ThÕ lµ chØ sau mét th¸ng, tÊt c¶ ®· lªn ®­êng. M×nh ®­îc s¾p xÕp theo häc ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu sinh t¹i tr­êng ®¹i häc tæng hîp L«m«n«x«p - Matxc¬va. Sang tíi Liªn X«, æn ®Þnh tr­êng líp ®©u ®Êy, m×nh nghÜ ngay tíi viÖc ®i t×m Quúnh H­¬ng. Nhí l¹i nh÷ng lêi ®ån ®¹i ë tr­êng håi cuèi n¨m líp 10 vÒ viÖc H­¬ng sang Liªn X« häc tËp, nh­ cã mét thø linh tÝnh m¸ch b¶o, m×nh nghÜ r»ng, sau khi häc xong líp chÝnh trÞ trong n­íc, thÕ nµo H­¬ng còng ®­îc cö ®i häc tiÕp ë mét n­íc nµo ®ã, n­íc ®ã kh«ng thÓ nµo kh¸c h¬n lµ Liªn X«. M×nh dµnh nhiÒu thêi gian dß hái, th«ng qua Ban qu¶n lý l­u häc sinh cña §¹i sø qu¸n. Qu¶ lµ kh«ng lÇm chót nµo. ë ®©y ng­êi ta cho biÕt, Quúnh H­¬ng sau khi tèt nghiÖp líp chÝnh trÞ cao cÊp trong n­íc, nµng ®­îc cö sang nghiªn cøu sinh t¹i häc viÖn ChÝnh trÞ cao cÊp Liªn X«. Sau khi tèt nghiÖp phã tiÕn sÜ triÕt häc, Quúnh H­¬ng ®· trë vÒ n­íc tõ nöa n¨m tr­íc ®Êy. Sau khi vÒ n­íc, nµng lµm g×, ë ®©u th× kh«ng ai biÕt n÷a.

ThÊt väng v× lÇn thø hai mÊt H­¬ng, m×nh dån tÊt c¶ søc lùc vµo viÖc häc tËp. §­îc sù h­íng dÉn cña c¸c gi¸o s­ cã tªn tuæi, luËn ¸n cña m×nh ®i vµo nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ häc l­îng tö, mét lÜnh vùc míi mÎ cña vËt lý hiÖn ®¹i. NÕu nh­ sè phËn ®· dµnh cho m×nh qu¸ nhiÒu tr¾c trë trong t×nh yªu, th× d­êng nh­ nã còng l¹i bï ®¾p cho m×nh nhiÒu thuËn lîi trong häc tËp th× ph¶i. Sau h¬n ba n¨m häc tËp nghiªn cøu, m×nh tèt nghiÖp vµ ®­îc cÊp b»ng phã tiÕn sÜ khoa häc. C¸c gi¸o s­ trong Héi ®ång khoa häc nhÊt trÝ ®Ò nghÞ cho m×nh chuyÓn tiÕp nghiªn cøu sinh cao cÊp.

Nh­ng t×nh h×nh chiÕn sù trong n­íc ®ang trong giai ®o¹n n­íc s«i löa báng, m×nh chñ ®éng xin ®­îc trë vÒ ViÖt Nam. VÒ tíi Hµ Néi, ®­îc ph©n c«ng c«ng t¸c t¹i Uû ban Khoa häc vµ Kü thuËt Nhµ n­íc, nh­ng ngay sau ®ã l¹i cã lÖnh biÖt ph¸i sang c«ng t¸c bªn qu©n ®éi, tham gia c¸c dù ¸n chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña Mü. C«ng viÖc ®ßi hái c¸c thµnh viªn tham gia th­êng xuyªn ®i vµo tuyÕn löa hoÆc nh÷ng n¬i cã chiÕn sù. Thêi gian gÊp g¸p, c«ng viÖc khÈn tr­¬ng t­ëng nh­ kh«ng cã lÊy mét kho¶ng trèng nhá nµo cã thÓ xen vµo næi. Råi vµo mét buæi chiÒu muén trªn ®­êng vÒ nhµ, m×nh tranh thñ ghÐ qua nhµ H­¬ng. Quang c¶nh vÉn nh­ x­a, nh÷ng toµ nhµ tÜnh lÆng th©m nghiªm, c¸c tr¹m g¸c thÊp tho¸ng lÝnh g¸c. M×nh xuÊt tr×nh giÊy tê cña c¬ quan Bé Quèc phßng, råi hái th¨m tin tøc cña H­¬ng. Ng­êi lÝnh trÎ vui vÎ cho biÕt t×nh h×nh. H­¬ng ®· lÊy chång, ®· cã mét con g¸i kho¶ng ba tuæi, nµng ®ang c«ng t¸c ë mét c¬ quan Trung ­¬ng, nh­ng s¬ t¸n ë xa, thØnh tho¶ng míi ghÐ qua Hµ Néi.

Nghe th«ng tin mµ m×nh chÕt lÆng. Th× ra nµng ®· cã gia ®×nh! Trong nh÷ng n¨m th¸ng kh«ng liªn l¹c ®­îc víi H­¬ng, t¹i sao l¹i kh«ng bao giê m×nh nghÜ ®Õn t×nh huèng nµy c¬ chø. T¹i sao lóc nµo còng chØ t­ëng t­îng ra lµ nµng ®ang ®îi chê, ®ang khÝch lÖ m×nh häc cho giái, ®Ó cïng nhau x©y ®¾p t­¬ng lai t­¬i ®Ñp. ThÕ mµ khi m×nh ®ang lµm tiÕp tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµng mong ®îi, th× nµng l¹i nì bá ®i!

§­îc lµm viÖc víi nh÷ng sÜ quan vµ c¸c nhµ khoa häc tµi ba, dÇy d¹n kinh nghiÖm, l¹i trong mét bÇu kh«ng khÝ khÈn tr­¬ng trËn m¹c, m×nh ®· may m¾n cã ®­îc c¬ héi tèt ®Ó tho¸t ra khái tr¹ng th¸i hôt hÉng sÇu muén. Tuy r»ng, nçi buån u uÈn th­êng khi vÉn trë vÒ bãp nghÑt tr¸i tim, trong nh÷ng ®ªm kh«ng ngñ.

ThÕ råi vµo c¸i lÇn m×nh cã viÖc ph¶i lªn b¸o c¸o trùc tiÕp víi thiÕu t­íng Huúnh Bæn, «ng lµ chñ nhiÖm dù ¸n m×nh ®ang tham gia. D¸ng ng­êi tÇm th­íc, bÒ ngoµi trÇm lÆng, khiÕn ng­êi ta dÔ lÇm thiÕu t­íng cßn giµ h¬n tuæi n¨m m­¬i cña «ng. Nh­ng ®· ®­îc lµm viÖc l©u víi «ng, m×nh hiÓu r»ng, Èn d­íi c¸i bÒ ngoµi méc m¹c vµ cã phÇn kh« khan ®ã, lµ mét con ng­êi th«ng tuÖ, ®«n hËu, vµ  cã søc l«i cuèn l¹ lïng, víi nh÷ng ai ®· tõng lµm viÖc hoÆc tiÕp xóc.

M×nh ngåi ®èi diÖn thiÕu t­íng bªn bµn lµm viÖc. ¤ng gië cÆp tµi liÖu ghi chÐp nh÷ng ®iÒu m×nh b¸o c¸o. §Êy lµ mét chiÕc cÆp gÊp b×a cøng bäc gi¶ da mµu n©u. Lßng b×a bªn tr¸i chiÕc cÆp d¸n ni l«ng trong suèt, phÇn d­íi cµi mét tê giÊy gÊp nhá, phÇn trªn cµi mét tÊm ¶nh ®en tr¾ng cì 10x15 chôp ch©n dung ba ng­êi. MÆc dï tÊm ¶nh bÞ nh×n ng­îc, nh­ng m×nh vÉn nhËn ra ng­êi ®µn «ng lµ t­íng Huúnh Bæn, ë gi÷a lµ mét bÐ g¸i chõng ba bèn tuæi. Ng­êi vî «ng - h¼n ph¶i lµ nh­ thÕ - ®ang ©u yÕm «m ch¸u bÐ, vµ c¶ hai cïng ng¶ ng­êi vµo vai «ng. Ng­êi phô n÷ në mét nô c­êi kÝn ®¸o, tuy lµ nô c­êi nh×n ng­îc, nh­ng m×nh vÉn nhËn ra nÐt quen thuéc cña nô c­êi Êy. §Þnh thÇn l¹i, m×nh ®au ®ín nhËn ra r»ng, ng­êi phô n÷ trong ¶nh chÝnh lµ Quúnh H­¬ng! Nãi th× l©u, nh­ng tÊt c¶ sù ph¸t triÓn cña c©u chuyÖn diÔn ra chØ trong vßng mét hai tÝch t¾c. TËn ®¸y lßng m×nh, sù tù ty mÆc c¶m thuë thiÕu thêi, bçng chèc thay h×nh ®æi d¹ng vôt trë thµnh sù tù ¸i tho¶ng chÊt kiªu b¹c. ChØ mét kho¶nh kh¾c tr«i qua còng ®· ®ñ ®Ó m×nh b×nh tÜnh tù nhñ lßng, trong bÊt cø t×nh thÕ nµo th× còng kh«ng ®­îc ®Ó lé ra sù yÕu ®uèi, th¶ng thèt bªn trong, nhÊt lµ vµo lóc nµy, ë n¬i ®©y, tr­íc mÆt t­íng Huúnh Bæn! Víi mét sù tËp trung cao ®é, m×nh ®· lµm ®­îc ®iÒu kú diÖu ®ã. B¸o c¸o cña m×nh tr«i chÈy vµ ®Çy ®ñ ý tø nh­ ®· chuÈn bÞ theo ®Ò c­¬ng. Ch¾c h¼n thÇn th¸i vµ giäng nãi cña m×nh khi ®ã còng ®ñ møc tù tin b×nh th¶n, nªn ®· nhËn ®­îc sù hµi lßng cña thiÕu t­íng. ¤ng khen ngîi nh÷ng néi dung phong phó mµ b¶n b¸o c¸o ®Ò cËp, còng nh­ sù chuÈn bÞ chu ®¸o thÓ hiÖn qua chÊt l­îng tr×nh bÇy.

Ch­a bao giê m×nh thÊy kh¸t khao lµm viÖc, häc tËp vµ nghiªn cøu nh­ giai ®o¹n nµy. Lµm viÖc ®Ó thÓ hiÖn phÈm chÊt vµ n¨ng lùc, lµm viÖc còng lµ ®Ó quªn ®i nçi trèng tr¶i kh«n cïng. ë c¬ quan Bé Tæng, h«m nµo còng ph¶i s¸u, bÈy giê tèi m×nh míi vÒ nhµ. §ªm nµo còng cø mét, hai giê s¸ng míi lªn gi­êng ngñ. NhÞp ®iÖu nµy kÐo dµi hµng nöa n¨m trêi, chÊt l­îng c«ng viÖc còng v× thÕ mµ ®­îc n©ng  cao râ rÖt. Mét sè ®Ò xuÊt cña m×nh ®­îc Héi ®ång khoa häc qu©n sù chÊp thuËn cho øng dông, ®· gãp phÇn ®em l¹i hiÖu suÊt chiÕn ®Êu cao cho bé ®éi. T­íng Huúnh Bæn ngµy cµng tá ra quý mÕn vµ tin t­ëng. §· cã lÇn «ng gîi ý muèn chuyÓn m×nh sang biªn chÕ quèc phßng ®Ó trë thµnh sÜ quan chuyªn nghiÖp. M×nh ®· c¶m ¬n vÒ sù tin cËy ®ã, nh­ng nguyÖn väng riªng lµ khi chiÕn tranh kÕt thóc th× xin ®­îc trë vÒ c¬ quan cò. Cã lÇn «ng l¹i cßn mêi m×nh vÒ th¨m gia ®×nh, vµ c¶ lÇn ®ã, m×nh còng khÐo lÐo t×m c¸ch tõ chèi.

Trong suy nghÜ cña m×nh, t­íng Huúnh Bæn lµ mét con ng­êi tµi ®øc song toµn. Sù to¶ s¸ng cña «ng d­êng nh­ ®· gióp cho m×nh v­ît qua ®­îc sù chËt hÑp vµ ®è kþ cña tÊm lßng ®µn «ng. TËn n¬i s©u kÝn trong lßng, m×nh ®· ph¶i thõa nhËn r»ng, cuèi cïng th× nh÷ng mÉu ®µn «ng nh­ thÕ, th­êng l¹i lµ tiªu ®iÓm h­íng tíi cña nh÷ng ng­êi phô n÷ ®Ñp trªn ®êi. Tuy r»ng nçi buån t©m kh¶m còng thÊy dÞu ®i ®­îc phÇn nµo bëi ®iÒu t©m niÖm ®ã, nh­ng råi ch¼ng biÕt v× ®©u, ý nghÜ vÒ mét sù th­¬ng tæn bçng xuÊt hiÖn trong lßng. ý nghÜ ®ã ®· ®­îc kÝch ho¹t bëi tÝnh hiÕu th¾ng cña tuæi trÎ, ®Õn ®é m×nh kh«ng sao kiÒm chÕ næi mét suy nghÜ l¹ lïng, cø ngµy cµng lín dÇn lªn trong t©m thøc. Giê ®©y, t­íng Huúnh Bæn bçng trë thµnh mét ®èi thñ trong m×nh. DÉu vÉn biÕt kh«ng thÓ nµo tiÕp cËn ®­îc «ng bëi tÇm vãc lín lao bao trïm, nh­ng còng kh«ng v× thÕ mµ m×nh ph¶i lïi ra qu¸ xa. Bông b¶o d¹, ph¶i lu«n lu«n gi÷ v÷ng kho¶ng c¸ch võa ®ñ gi÷a hai ng­êi, ®Ó tõ kho¶ng c¸ch hîp lý Êy, m×nh sÏ ngÊm ngÇm quan s¸t vµ häc lÊy tÊt c¶ nh÷ng g× lµ v­ît tréi ë «ng. M×nh nghÜ, chØ cã c¸ch häc lám nh­ thÕ, ho¹ ch¨ng míi cã thÓ mau chãng san lÊp ®­îc c¸i kho¶ng c¸ch tÇm vãc gi÷a hai ng­êi. §¬n ph­¬ng thÇm lÆng trong cuéc tranh ®ua nµy, kh«ng ph¶i lµ ®Ó giµnh l¹i Quúnh H­¬ng, mµ m×nh chØ muèn ®Ó chøng tá ®­îc mét ®iÒu. Råi ®Õn mét lóc nµo ®ã, Quúnh H­¬ng sÏ ph¶i nuèi tiÕc v× ®· chèi bá mét t×nh yªu ch©n thµnh vµ ®Ñp ®Ï mµ m×nh ®· d©ng hiÕn!

CËu cã nghe kh«ng ®Êy, lµm sao mµ cã vÎ uÓ o¶i thÕ? Nh­ng mµ cã lÏ cËu ch¸n lµ ph¶i. §Õn ngay nh­ m×nh lóc nµy ®©y, kÓ l¹i cho cËu nghe vÒ nh÷ng ý nghÜ bèc ®ång vµ kú côc ë c¸i tuæi h¨m bÈy, h¨m t¸m Êy, m×nh còng cßn muèn tù c­êi vµo mòi n÷a lµ. Nh­ng mµ th«i, thêi gian ®· tr«i xa, chóng ta nay ®· giµ, chuyÖn cña ba m­¬i n¨m Êy xin ®õng chÊp lµm g× b¹n nhÐ!

CËu hái vÒ c¸c ®o¹n sau thÕ nµo ­? Khi chiÕn tranh kÕt thóc, Ban dù ¸n gi¶i thÓ, m×nh trë vÒ c«ng t¸c t¹i Uû ban Khoa häc vµ Kü thuËt Nhµ n­íc, råi ®­îc cö sang Liªn X« lµm tiÕp ch­¬ng tr×nh tiÕn sÜ, råi lµm viÖc ë §óp Na^([1]) vµi n¨m, råi vÒ n­íc, råi lÊy vî cã con, vµ ®Õn ®o¹n sau th× cËu biÕt c¶ råi ®Êy.

Cø t­ëng ®· cã thÓ quªn ®­îc mèi t×nh ®Çu ®êi th¬ d¹i Êy, thÕ mµ kh«ng ngê, h«m gÆp l¹i Quúnh H­¬ng ë hµnh lang L·nh sù qu¸n, ch¼ng hiÓu sao chuyÖn cò bçng d­ng sèng l¹i trong lßng, vµ thÕ lµ m×nh muèn ®­îc kÓ l¹i ®Ó cËu cïng nghe.

Giê ®©y, m×nh vµ Quúnh H­¬ng ®ang cïng xa nhµ, vµ l¹i ®ang sèng trong cïng mét thµnh phè. §· cã lóc m×nh muèn t×m ®Õn gÆp Quúnh H­¬ng. Tuy kh«ng biÕt ®­îc lµ nµng ®ang lµm g×, ë ®©u. Nh­ng ch¾c r»ng nµng sang ®©y h¼n ph¶i trªn c­¬ng vÞ cña mét kh¸ch VIP, vËy th× chØ cÇn lªn Sø qu¸n lµ ng­êi ta sÏ cã ®ñ th«ng tin vÒ nµng. NghÜ th× nh­ thÕ, nh­ng l¹i kh«ng thÓ lµm ®­îc nh­ thÕ. H¬n ba m­¬i n¨m kh«ng gÆp l¹i nhau, liÖu sù xuÊt hiÖn ®ét ngét cña m×nh cã lµm cho c©u chuyÖn trë nªn khiªn c­ìng, tÎ nh¹t? Th«i th× cø c¸ch xa nh­ sè phËn ®· an bµi, nh­ thÕ sÏ hay h¬n, c¶ cho hai ng­êi.

CËu cho r»ng mèi t×nh nµy qu¸ l·ng m¹n chø g×, vµ r»ng lµm sao mµ nã sèng l©u trong lßng m×nh ®Õn thÕ ­? M×nh ph¶i gi¶i thÝch thÕ nµo cho cËu hiÓu ®©y? Nh­ng cã gi¶i thÝch c¸ch nµo th× cËu ®Òu cã thÓ tin r»ng, mèi t×nh Êy, dï cã quan niÖm thÕ nµo vµ gäi lµ g× ®i ch¨ng n÷a, m×nh ph¶i thó thËt r»ng, mÆc dï nã ®· tõng mang l¹i cho m×nh kh«ng Ýt khæ ®au, thËm chÝ thÊt väng trong nhiÒu n¨m th¸ng, do vËy mµ còng cã khi m×nh ®· suy nghÜ, hoÆc t×m c¸ch suy nghÜ ch­a ®óng vÒ nã, nh­ng cã mét ®iÒu m×nh ch­a bao giê hoµi nghi r»ng, mèi t×nh nµy ®· tõng lµ ®éng lùc cña ®êi m×nh. §éng lùc ®ã lu«n th¾p s¸ng nh­ mét ngän löa ch­a bao giê nguéi l¹nh trong tim, kÓ c¶ lóc m×nh say ®¾m trong t×nh yªu mét chiÒu ngé nhËn, hoÆc khi m×nh ®au khæ vËt v· v× biÕt nµng ®· lÊy chång. Trong t©m hån m×nh, mèi t×nh Êy vµ ng­êi phô n÷ mµ m×nh t«n thê nh­ mét tÝn ng­ìng Êy, ®· lu«n lu«n lµ nguån c¶m høng v« tËn ®Ó m×nh häc tËp, lµm viÖc vµ s¸ng t¹o trong hµng chôc n¨m qua. Cã ®­îc nh÷ng g× ngµy h«m nay, tËn ®¸y lßng, m×nh lu«n mang ¬n mèi t×nh ®Çu th¸nh thiÖn Êy.

3.   §­îc sù ®ång ý cña Duy, t«i ®· kÓ l¹i c©u chuyÖn vÒ mèi t×nh ®Çu cña anh ®Ó c¸c b¹n cïng nghe. C©u chuyÖn ®¸ng lÏ ®· kÕt thóc ë ®©y. Nh­ng trong nh÷ng ngµy tiÕp theo ë Praha, chóng t«i l¹i gÆp mét vµi sù viÖc cã liªn quan, t«i thÊy cÇn bæ sung vµo phÇn tiÕp theo, vµ do vËy, cã thÓ coi ®©y lµ phÇn kÕt cña c©u chuyÖn nµy.

ë phÇn trªn ®· kÓ, Duy muèn t«i khi nµo cã thêi gian th× cho anh cïng ®i ch¬i th¨m thµnh phè. ChØ ®¬n gi¶n nh­ thÕ mµ t«i kh«ng lóc nµo døt ra khái c«ng viÖc ®­îc. Ngµy l¹i ngµy, t«i ph¶i tha thÕch hÕt chî nµy ®Õn chî kh¸c ®Ó thu nî, mét c«ng viÖc mµ t«i cho r»ng, nã thuéc nhãm nh÷ng viÖc lµm khã kh¨n, nÆng nhäc nhÊt trªn ®êi nµy. §îi t«i m·i ch¾c còng sèt ruét, cuèi cïng Duy ®Ò nghÞ cø ®Ó anh cïng theo xe tíi c¸c chî, anh b¶o, ®i th¨m chî ng­êi ViÖt Nam ë xø T©y, cã lÏ còng lµ ®iÒu thó vÞ, mµ kh«ng mÊy ai sèng trong n­íc ®­îc th­ëng thøc!

ThÕ lµ ngay s¸ng h«m sau, Duy theo anh em chóng t«i lªn ®­êng ®i ch¬i chî. N¬i ®Çu tiªn chóng t«i ®Õn lµ mét ng«i chî n»m ë vïng Praha 4. Chî x©y trªn mét kho¶ng ®Êt réng chõng 2 hecta. §©y lµ mét khu chî ®Ñp ®Ï, ng¨n n¾p. Toµn khu cã 8 khèi nhµ lín, t­êng gç, m¸i t«n, trÇn gç. Mçi khèi nhµ l¹i ng¨n ra chõng n¨m chôc gian nhá, mçi gian réng kho¶ng ngãt hai chôc mÐt vu«ng, do mét chñ ng­êi ViÖt thuª b¸n hµng.

Ng­êi ViÖt Nam bu«n b¸n ë SÐc gäi c¸c ng«i nhµ b¸n hµng nh­ thÕ lµ "B©u", nã b¾t nguån tõ ch÷ Bouda, tiÕng TiÖp nghÜa lµ ng«i nhµ gç. D©n ta phiªn lu«n lµ B©u, nghe xu«i tai dÔ nhí.

Chóng t«i ®i mét vßng chî theo lèi cuèn chiÕu. ë b©u sè 1, anh em t«i göi hµng cho hai chñ th× chØ ®ßi ®­îc mét. Qua b©u sè 2, t×nh h×nh còng t­¬ng tù. §Õn b©u sè 3 th× gÆp r¾c rèi lín. Khi ®Õn gian hµng sè 318 cña mét chñ tªn lµ Cang, còng lµ n¬i chóng t«i ký göi mét l­îng quÇn ¸o kh¸ lín, th× thÊy gian hµng ®ãng cöa. Ngoµi c¸i kho¸ th«ng th­êng gian nµo còng cã, cöa gian hµng cßn bÞ mét c¸i xÝch cuèn hai vßng vµ mét c¸i kho¸ to t­íng kho¸ chÆt. Gi÷a hai mÐp cöa, mÊy tê giÊy niªm phong d¸n chÐo ch÷ thËp. RÇy rµ to råi! T«i nh×n tr­íc nh×n sau kh«ng thÊy Cang, hái th¨m chñ gian bªn c¹nh th× ®­îc biÕt, Cang thiÕu nî l©u ngµy, chñ chî ®· ra lÖnh niªm phong s¸ng nay. Võa míi råi chó cßn ®øng ®©y, cã lÏ b©y giê ®ang ë trong v¨n phßng Ban qu¶n lý, hoÆc quanh quÈn ®©u ®Êy.

Mét håi sau, chóng t«i t×m thÊy Cang trong qu¸n gi¶i kh¸t ë b©u sè 6. ThÊy chóng t«i, Cang véi ®øng dËy mÕu m¸o:

- Em chÕt ®Õn n¬i råi c¸c anh ¬i!

T«i hái lµm sao l¹i nªn n«ng nçi nµy, Cang míi trÇn t×nh kÓ l¹i, ®· tõ nöa n¨m nay, hµng hä Õ Èm qu¸, ®· thÕ ®øa con g¸i nhá ë quª nhµ l¹i bÞ viªm mµng n·o, Cang ph¶i gom gãp göi vÒ cho vî h¬n ngh×n §«la lo ch÷a ch¹y cho con. Con võa nhóc nh¾c ®­îc mét tÝ th× «ng bè l¹i bÞ ng· gÉy ch©n. ThËt lµ ho¹ v« ®¬n chÝ. Bu«n b¸n ®· ch¼ng ra g× mµ chñ chî l¹i cßn ®ßi t¨ng gi¸ thuª gian tõ 300 lªn 350 §« Mü mét th¸ng. BÜ cùc qu¸, Cang ®µnh khÊt nî. §­îc mét th¸ng, hai th¸ng, hÕt th¸ng thø ba chñ ®ßi l¹i gian hµng, chó ch­a thu xÕp xong th× s¸ng nay, hä cho ®Çu gÊu ®Õn niªm phong.

MÆt mòi Cang gÇy réc vµ nhît nh¹t nh­ ng­êi ng· n­íc. Chó mÖt mái kÓ l¹i c©u chuyÖn, cuèi cïng ®Ò nghÞ víi chóng t«i cho khÊt nî tiÒn hµng mét thêi gian n÷a, ®Ó lo chuéc l¹i gian hµng. Chó høa mét ®«i th¸ng sÏ thu xÕp göi tiÒn vÒ n­íc thanh to¸n sßng ph¼ng víi chóng t«i. Cïng c¶nh ¸o r¸ch víi nhau, gÆp hoµn c¶nh nh­ thÕ, chóng t«i chØ cßn biÕt ®éng viªn, an ñi Cang cè g¾ng v­ît qua c¸i ®Ën sao Th¸i B¹ch nµy mµ th«i.

Chóng t«i ngåi uèng n­íc chÌ nghe Cang kÓ chuyÖn vÒ cuéc sèng cña nh÷ng ng­êi ®ång h­¬ng ë SÐc vµ §«ng ¢u. Theo Cang th× ch¼ng riªng g× ë ®©y, mµ ngay c¶ ë Nga vµ c¸c n­íc §«ng ¢u kh¸c còng thÕ th«i. Sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo trong céng ®ång ViÖt diÔn ra ngµy mét khèc liÖt. Trong khi ®¹i ®a sè d©n bu«n b¸n vÆt ngµy mét nghÌo ®i, nghÌo ®Õn møc cã ng­êi ph¶i ®i ¨n xin, ph¶i ®i ¨n c­íp, l¹i cã ng­êi hµng chôc n¨m rßng kh«ng d¸m nghÜ tíi chuyÖn vÒ n­íc th¨m gia ®×nh vî con, phÇn v× kh«ng cã tiÒn, phÇn v× c¶m thÊy tñi nhôc trong ngµy trë vÒ. Th× ng­îc l¹i, mét sè d©n bu«n b¸n lín ngµy mét trë nªn giÇu cã. NhiÒu ng­êi ViÖt ë ®©y giÇu tíi møc ®· ®ñ søc më siªu thÞ, x©y kh¸ch s¹n, më ng©n hµng, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, x©y chî cho thuª... Còng l¹i theo Cang, hÇu hÕt c¸c kiÓu kinh doanh cña c¸c ®¹i gia ViÖt ë ®©y ®Òu tµi giái vµ anh hïng c¶. Hä d¸m ®èi mÆt víi x· héi T©y, d¸m mãc tiÒn tõ tói ng­êi T©y, d¸m trèn lËu thuÕ qua m¾t h¶i quan T©y, d¸m Mafia ¨n chia víi chÝnh quyÒn c¸c cÊp ë ®©y. C¸ch bu«n b¸n lµm ¨n cña hä nhiÒu khi còng lµm më mµy më mÆt cho d©n ViÖt xø nµy. Trong khi ®ã, chØ riªng c¸ch kinh doanh x©y chî cho d©n ViÖt thuª th× l¹i lµ mét c¸ch kinh doanh bãc lét, lµm giÇu trªn l­ng nh÷ng ng­êi ®ång h­¬ng, tµn nhÉn kh«ng ®Ó ®©u cho hÕt!

Cang kÓ r»ng, c¸ch ®©y ba n¨m khi chó trèn tõ Nga sang ®©y, gi¸ thuª chî vÝ nh­ ë Praha 4 ®©y, lóc Êy còng chØ míi kho¶ng mét tr¨m §« Mü mét th¸ng. Gi¸ thuª nh­ thÕ lµ chñ chî ®· ¨n ®ñ råi. Nh­ng khèn nçi, ng­êi m×nh trong n­íc sang ®©y cø nh­ ®i trÈy héi. Mét tr¨m ng­êi th× c¶ mét tr¨m linh mét ®Òu lao vµo bu«n b¸n. C¸c t­íng so¸i ®ua nhau bá vèn x©y chî mµ vÉn kh«ng ®ñ chç cho thuª. Gi¸ chî ®­îc dÞp mÆc søc leo thang. Tr¨m r­ëi, råi hai tr¨m, råi hai tr¨m r­ëi... Gi¸ lªn cø nh­ n­íc lªn, mµ nhiÒu lóc cung vÉn kh«ng ®ñ cÇu. NÕu anh chª gi¸ cao th× ®· cã ng­êi kh¸c. Cßn anh ®· thuª mµ chËm tr¶ th× chñ chî ®· cã bé m¸y ®Çu gÊu xö lý. Tïy møc ®é mµ cã thÓ b¾t hµng, niªm phong, ®uæi chî... Ngay ë Praha 4 ®©y, kh«ng th¸ng nµo lµ kh«ng xÈy ra nh÷ng c¶nh t­¬ng tù.

Do nghÒ nghiÖp vµ c«ng viÖc mµ t«i còng ®· cã nhiÒu dÞp tiÕp xóc víi nh÷ng ng­êi ViÖt bu«n b¸n ë c¸c chî xø §«ng ¢u, thËm chÝ còng ®«i ba lÇn gÆp gì c¸c t­íng so¸i chñ chî. Còng cã thÓ do ch­a n¾m ®­îc ®Çy ®ñ th«ng tin tõ nhiÒu chiÒu kh¸c nhau, nªn t«i ch­a thÊy ®­îc hÕt thùc chÊt cña vÊn ®Ò. Nh­ng qu¶ thËt, ch­a khi nµo t«i nghÜ lµ c¸c chñ chî ng­êi ViÖt ë ®©y l¹i l¹nh lïng, v« c¶m ®Õn thÕ tr­íc nh÷ng nçi khæ h¹nh, lÇm than cña nh÷ng ng­êi ®ång h­¬ng. Thµnh thö khi nghe chuyÖn Cang kÓ, t«i cø thÊy b¸n tÝn b¸n nghi, nªn míi lùa lêi c¾t ngang c©u chuyÖn:

- Nghe chó nãi thÕ th× míi hay r»ng c¸nh chñ chî ë ®©y còng tÖ thËt. Nh­ng cã lÏ trong mét chõng mùc nµo ®ã, hä còng cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt ®Þnh cho céng ®ång ViÖt Nam ®Êy chø. Chóng ta míi tõ quª h­¬ng ch©n ­ít ch©n r¸o sang ®©y, tiÒn b¹c kh«ng nhiÒu, nghÒ nghiÖp kh«ng cã, ng«n ng÷ còng kh«ng. Hái r»ng cßn ë ®©u tèt h¬n c¸c ng«i chî ViÖt, ®Ó mµ t¸ tóc lËp nghiÖp, lËp th©n lóc ban ®Çu? T«i nghÜ c¸i ®ã chó còng nªn...

Cang nh­ bÞ ch¹m vµo mét nçi ®au s©u kÝn nhÊt trong lßng, nªn ®· cã ph¶n øng tøc th×:

- Nghe anh nãi th× hä cã c«ng thËt ®Êy. Hä bá tiÒn x©y chî, thu hót vµ t¹o viÖc lµm cho hµng ngh×n, hµng v¹n ng­êi ®ång h­¬ng thÊt nghiÖp. Hä cßn tµi trî tiÒn tói cho Héi nµy Héi nä trong n­íc. C«ng ®øc vµ tªn tuæi hä ®­îc nh¾c tíi nh­ nh÷ng ng­êi anh hïng. Nh­ng anh! Hái r»ng anh ®· khi nµo bÞ r¬i vµo c¶nh bÜ cùc kh«ng cã ®­êng lïi, vÝ nh­ c¶nh vî con bÞ èm thËp tö nhÊt sinh, mµ l¹i kh«ng cßn mét xu dÝnh tói ch­a? Hä ®· xuÊt hiÖn ®óng lóc nh­ mét bµ tiªn nh©n tõ, giang réng hai tay lµm phóc cho anh vay tiÒn ®Ó anh lo viÖc cøu ch÷a vî con. Phóc ®øc qu¸, nh©n tõ qu¸, ®óng kh«ng nµo? L¹i biÕt anh ®ang khã kh¨n, l¹i nghÜ tíi t×nh ®ång h­¬ng, nªn bµ tiªn nh©n tõ chØ lÊy l·i anh cã d¨m chôc phÇn tr¨m mçi th¸ng th«i, ng­êi kh¸c th× ph¶i h¬n thÕ kia. §Êy! C«ng lao vµ lßng nh©n tõ cña c¸c chñ chî mµ c¸c anh ca ngîi lµ thÕ ®Êy. T«i nãi thËt víi c¸c anh nhÐ, nÕu kh«ng cã bän ¸o r¸ch cïng ®­êng hÕt lèi nh­ chóng t«i, mµ b»ng bÊt cø gi¸ nµo còng ph¶i lao vµo chî, th× bän hä cã khèi ra mµ cã tiÒn, cã khèi ra mµ thµnh t­íng thµnh so¸i, nªn «ng nªn bµ. Cho nªn, ai khen th× cø viÖc khen, cßn t«i, t«i cø lµ nhæ toÑt vµo c¸i c«ng lao kiÓu bµ Tó §Ô cña hä.

TÊt c¶ nçi bøc bèi trong lßng Cang, ®Õn ®é nµy h×nh nh­ còng ®· truyÒn dÉn ®Çy ®ñ sang ng­êi Duy, c¶m thÊy nh­ Duy còng bøc bèi kh«ng kÐm vµ anh ®· lªn tiÕng:

- T«i còng thÊy ë ®©y cã vÊn ®Ò kh«ng æn. §· ®µnh lµ ®i bu«n th× ph¶i cã l·i, nh­ng l·i ®Õn thÕ th× kh«ng kh¸c g× cho vay nÆng l·i, lµ kiÓu ®éc quyÒn b¾t chÑt kh¸ch hµng. T«i biÕt ë nhiÒu quèc gia hä cã luËt chèng ®éc quyÒn, anh nµo mµ lîi dông ®éc quyÒn ®Ó n©ng gi¸ kiÕm lêi bÊt chÝnh, hä ®¸nh thuÕ cho ph¸ s¶n ngay. Trong ý thøc vµ t×nh c¶m ng­êi d©n nh÷ng n­íc Êy, hä lu«n coi sù ®éc quyÒn lµ biÓu hiÖn v« l­¬ng t©m, kh«ng thÓ chÊp nhËn ®­îc. V¶ l¹i ë ®©y, b¾t chÑt ai chø b¾t chÑt nh÷ng ng­êi ®ång h­¬ng kh«ng cã lèi tho¸t th× thËt lµ kh«ng ph¶i ®¹o chót nµo. Nh­ng mµ anh Cang nµy, t«i nghÜ mét chuyÖn tÇy ®×nh nh­ thÕ, t¹i sao kh«ng cã c¬ quan, tæ chøc nµo ®øng ra dµn xÕp, gióp ®ì, mµ cø ®Ó tån t¹i kÐo dµi m·i nh­ thÕ nhØ? T«i ®­îc biÕt ë tÊt c¶ c¸c n­íc hiÖn nay, tæ chøc cña ng­êi ViÖt m×nh m¹nh vµ chÆt chÏ l¾m c¬ mµ. §¹i sø, L·nh sù, Tham t¸n, Tuú viªn... Råi l¹i Héi ng­êi ViÖt Nam yªu n­íc, ch¼ng lÏ kh«ng ai can thiÖp hay sao. NÕu cÇn thiÕt, t«i sÏ gÆp c¸c anh Êy ®Ò nghÞ xem xÐt gióp ®ì.

Nghe Duy nãi vËy, Cang trßn xoe m¾t, nh×n Duy nh­ nh×n mét vËt thÓ l¹, håi l©u chó míi bËt ra mét chuçi c­êi, gißn tan nh­ ®iÖu c­êi con trÎ:

- ¤ hay! ThÕ anh cã biÕt ®©y lµ ®©u kh«ng mµ l¹i nãi ®Õn c¬ quan víi l¹i tæ chøc? Céng ®ång ng­êi ViÖt ë ®©y lµ g× anh cã biÕt kh«ng? §©y lµ n¬i tËp hîp nh÷ng con ng­êi bÞ l·ng quªn, nh÷ng kiÕp ng­êi bÞ ruång bá, nh÷ng sè phËn n»m ngoµi vßng ph¸p luËt. §i lao ®éng hîp ®ång th× trèn ë l¹i. Ng­êi ®­îc Nhµ n­íc cö sang häc hµnh, hy väng nay mai thµnh tµi trë vÒ x©y dùng quª h­¬ng th× ®ång lo¹t trèn ë l¹i lµm giÇu cho b¶n th©n. Ng­êi trong n­íc sang ®©y, phi tham nhòng ch¹y téi th× còng lµ lËu liÔm giÊy tê. Céng ®ång nh­ thÕ hái lµm g× cã luËt ph¸p. LuËt chi phèi ë ®©y lµ luËt rõng, lµ c¸ lín nuèt c¸ bÐ. Kh«ng ai cã thÓ gióp, vµ còng kh«ng ai muèn gióp hä. ë ®©y, tõng ng­êi, tõng ng­êi mét ®Òu ph¶i tù hiÓu nh­ thÕ, vµ chØ cã hä míi tù cøu næi hä mµ th«i. RÊt c¶m ¬n anh v× ®· cã ý tèt vµ c¶m th«ng víi chóng t«i. Nh­ng ngoµi ®ång tiÒn ra, kh«ng g× cã thÓ lµm thay ®æi sè phËn chóng t«i ë ®©y ®­îc hÕt...

C©u chuyÖn kiÓu nµy gi÷a chóng t«i cã lÏ sÏ kh«ng cã håi kÕt thóc, nÕu nh­ lóc ®ã bªn ngoµi cöa kh«ng cã tiÕng ng­êi ®i l¹i rÇm rËp vµ nh÷ng tiÕng nãi lao xao xa gÇn. Kh«ng ai b¶o ai, chóng t«i ®Òu nh×n ra h­íng cöa. Cã hai thanh niªn ng­êi ViÖt ¨n mÆc ®ång phôc, quÇn ®en, ¸o s¬ mi ®en céc tay, tãc c¾t ng¾n kiÓu ®Çu ®inh vµ ®Òu mang kÝnh ®en. Hai ng­êi nµy kÎ tr­íc ng­êi sau c¸ch nhau kho¶ng chõng hai, ba mÐt, vµ ë gi÷a lµ mét ng­êi phô n÷. C¸ch ®i theo ®éi h×nh nh­ thÕ, dÔ gîi cho ta liªn t­ëng tíi c¸ch ®i cña mét yÕu nh©n, ®ang ®­îc hai vÖ sÜ më ®­êng, kho¸ ®u«i b¶o vÖ. C¸c b¹n cã thÓ ®o¸n ®­îc ng­êi phô n÷ ®i gi÷a lµ ai kh«ng? Ng­êi ®ã chÝnh lµ Quúnh H­¬ng! Nh­ng nµng ®ang lµm g× ë ®©y, n¬i chØ toµn nh÷ng c¶nh x« bå chî bóa, hoµn toµn xa l¹ víi phÈm h¹nh vµ vÞ trÝ x· héi cña nµng? L¹i cßn hai g· ¸o ®en sau tr­íc, chóng cã liªn quan g× tíi nµng, hay chØ lµ nh÷ng b­íc ®i ngÉu nhiªn cña nh÷ng kh¸ch ®ång hµnh trong chî? T«i nh­ kh«ng lµm chñ ®­îc m×nh, bÊt gi¸c kªu lªn: "Quúnh H­¬ng!". Vµ khi t«i quay sang Duy th× thÊy anh ®ang trong tr¹ng th¸i bÊt ®éng. Ch¾c h¼n anh còng ®· tr«ng thÊy nh÷ng g× mµ t«i tr«ng thÊy. Nh­ng cã lÏ, ng­êi bÞ ng¹c nhiªn nhÊt lóc nµy l¹i lµ Cang. Nghe t«i kªu tªn Quúnh H­¬ng, Cang còng söng sèt kªu lªn:

- ¬! ThÕ ra c¸c anh còng biÕt Quúnh H­¬ng µ?

T«i vµ Duy cßn ch­a kÞp bõng tØnh sau mét tho¸ng ngì ngµng, th× Cang ®· l¹i mau chãng trë vÒ víi sù b×nh th¶n ®êi th­êng:

- C¸c ®¹i ca ®©y còng gím thËt ®Êy. Quen biÕt ®Õn cì bè giµ mµ cø ng©y ng©y, hiÒn kh« nh­ nh÷ng chó cõu ®éi nãn. ThÕ quen biÕt ®Õn møc nµo, kÓ cho th»ng em nµy nghe, xem cã nhê v¶ ®­îc chót Ýt nµo kh«ng ®©y?

Nghe Cang c­êi cît nh­ thÕ, Duy míi nghiªm nÐt mÆt hái dån:

- Anh b¶o bè giµ lµ thÕ nµo, ë ®©y ai lµ bè giµ?

- Nh­ thÕ nµy th× c¸c ®¹i ca ch¾c còng chØ míi biÕt mÆt biÕt tªn Quúnh H­¬ng th«i, ch­a thÓ gäi lµ quen biÕt ®­îc. V× thÕ mµ còng ch­a thÓ hiÓu ®­îc Quúnh H­¬ng lµ ai ph¶i kh«ng? NÕu c¸c ®¹i ca vui lßng, em xin kÓ hÇu c¸c ®¹i ca  nghe vÒ bè giµ cña chóng em.

Còng ch¼ng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l¹i nh÷ng ®iÒu m×nh nhËn xÐt cã ®óng hay kh«ng, còng ch¼ng cÇn ph¶i ®îi xem mäi ng­êi cã muèn nghe chuyÖn cña m×nh hay kh«ng, Cang cø thÕ thñng th¼ng kÓ:

- Quúnh H­¬ng lµ mét phô n÷ ViÖt Nam ®Ñp næi tiÕng trong céng ®ång c¸c xø §«ng ¢u, chång lµ mét cËu Êm ng­êi SÐc, nªn ®· ®æi sang tªn T©y lµ £lªna Pªtr«va. Nghe nãi håi cßn trong n­íc, ng­êi chång ®Çu tiªn cña chÞ ta lµ mét sÜ quan cÊp t­íng trong qu©n ®éi. Khi miÒn Nam gi¶i phãng, «ng chång ®­îc ®iÒu vÒ lµm Chñ tÞch mét tØnh ë miÒn Trung, Quúnh H­¬ng chuyÓn c«ng t¸c theo chång. Ngay tõ ®Çu, chÞ ®· gi÷ chøc gi¸m ®èc Së Th­¬ng NghiÖp cña tØnh. H¬n chôc n¨m gi÷ c­¬ng vÞ kh«ng ®Ó xÈy ra chuyÖn g×, cho ®Õn khi «ng chång giµ yÕu qu¸ ph¶i vÒ h­u, mäi chuyÖn míi bung bÐt ra tõ ®Êy. Nh÷ng vô tuån hµng cung cÊp víi khèi l­îng lín ¨n chªnh lÖch gi¸, nh÷ng vô hîp thøc ho¸ giÊy tê ®Ó chiÕm h÷u nh÷ng biÖt thù vµ nh÷ng cöa hµng kinh doanh cã vÞ trÝ ®¾c ®Þa, nh÷ng vô bu«n lËu thuèc l¸, v¶i vãc, bét ngät tõ Campuchia... do c¸c ®Ö tö ruét thùc hiÖn d­íi c¸i « b¶o kª cña ng­êi ®Ñp Quúnh H­¬ng, dÇn dÇn ®­îc l«i ra ¸nh s¸ng. Ng­êi ta cßn ®ån ®¹i r»ng, trong nh÷ng téi tr¹ng cña chÞ ta, cã mét téi lín nhÊt kh«ng ®­îc ®em ra xÐt xö c«ng khai, ®ã lµ téi chÞ ta ®· c¶ gan ®øng ®»ng sau c¸c vô tæ chøc cho ng­êi trong n­íc v­ît biªn tr¸i phÐp vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû t¸m m­¬i. Nh­ng chØ víi nh÷ng téi tham nhòng c«ng khai cì ®ã, Quúnh H­¬ng ®· ph¶i kû luËt c¸ch chøc vµ l·nh ¸n ba n¨m tï treo. Sau c¸i vô kû luËt cña vî, «ng chång téi nghiÖp còng chØ sèng thªm ®­îc nöa n¨m. Ch«n cÊt chång xong, Quúnh H­¬ng ®em con quay ra Hµ Néi, råi tõ Hµ Néi l¹i thu xÕp sang c­ tró t¹i Céng hoµ SÐc. GiÇu cã, lÞch l·m, cã häc thøc vµ ®Æc biÖt cã s¾c ®Ñp nghiªng thµnh, mét cËu Êm c¶ trai t©n ng­êi SÐc, con mét gia ®×nh cã thÕ lùc chÝnh trÞ, kÐm ng­êi ®Ñp ¸ §«ng tíi 5 tuæi, vÉn mét lßng xin chÕt. Vµ thÕ lµ nh­ rÕt thªm ch©n, rång thªm vÈy, £lªna b¾t ®Çu nhÈy vµo lÜnh vùc kinh doanh. Víi ng­êi kh¸c, ®Êt ®ai lµ c¶ mét vÊn ®Ò nan gi¶i, nh­ng  víi £lªna th× dÔ nh­ trë bµn tay. Xin chç nµo ®­îc chç ®ã, mµ gi¸ th× rÎ nh­ cho. Sau 5 n¨m nhÈy vµo thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n, £lªna hiÖn lµ bè giµ cã thÕ lùc lín nhÊt trong lÜnh vùc kinh doanh chî. HiÖn nay chÞ ta Ýt nhÊt ph¶i cã tíi 5 khu chî ViÖt r¶i r¸c kh¾p Céng hoµ SÐc. TiÒn tõ tói d©n nghÌo ViÖt Nam chÈy nh­ suèi vÒ tµi kho¶n cña £lªna. Khi søc m¹nh kinh tÕ kÕt hîp víi søc m¹nh chÝnh trÞ th× sÏ t¹o ra mét søc m¹nh tæng hîp lín h¬n nhiÒu, nã ®ñ søc v­ît qua mäi rµo c¶n ®Ó v­¬n tíi mäi lÜnh vùc. Tõ bÊt ®éng s¶n, ng­êi ®Ñp cña chóng ta l¹i b¾t ®Çu ®i vµo mét sè trËn ®Þa kh¸c nh­ vui ch¬i gi¶i trÝ, hép ®ªm vµ sßng b¹c, nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh siªu lîi nhuËn, mµ chØ cã c¸c Mafia thÕ giíi ngÇm míi ®ñ søc m¹nh ®iÒu hµnh.

Ng­êi ViÖt Nam ë ®©y phong hµm, phong cÊp cho nh÷ng ng­êi ®ång h­¬ng giÇu cã theo khèi l­îng tµi s¶n mµ hä së h÷u. GiÇu cã nhÊt lµ t­íng lµ so¸i, giÇu ngo¹i h¹ng lµ ®¹i so¸i. Nh­ng £lªna Pªtr«va kh«ng n»m trong ®¼ng cÊp ®ã. §· h×nh thµnh mét ®¼ng cÊp cña mét sè rÊt Ýt ng­êi ViÖt Nam, giÇu cã siªu h¹ng nh­ng ®ång thêi còng cã thÕ lùc chÝnh trÞ nhÊt ë xø nµy. §¼ng cÊp nh­ thÕ ®­îc gäi lµ ®¼ng cÊp bè giµ, vµ £lªna Quúnh H­¬ng lµ ®¹i diÖn s¸ng gi¸ trªn chiÕu bè giµ ë ®©y. Nh­ng ng­êi ViÖt xø nµy gäi riªng tr­êng hîp Quúnh H­¬ng lµ bè giµ mÆc v¸y, ®Ó ph©n biÖt víi c¸c «ng bè giµ kh¸c...

C©u chuyÖn cña Cang cø rØ r¶ tiÕp nèi nh­ mét cuén phim, ®Õn ®o¹n nµy th× cã vÎ nh­ Duy kh«ng cßn chÞu næi, anh «m ®Çu vËt v·, råi gi¬ c¶ hai tay lªn trêi ®au ®ín kªu lªn:

- Th«i ®i! §õng cã kÓ ra c¸i c©u chuyÖn bÞa ®Æt nµy n÷a. T«i kh«ng bao giê tin ®ã lµ sù thËt. Quúnh H­¬ng kh«ng bao giê lµ ng­êi nh­ thÕ ®­îc. Kh«ng bao giê, kh«ng bao giê, kh«ng bao giê!

Cang nh×n Duy råi l¹i nh×n t«i, h¹ thÊp giäng dß hái:

- Anh Êy bÞ lµm sao thÕ, quan hÖ thÕ nµo mµ l¹i tá ra qu¸ ®au khæ vÒ bè giµ cña chóng t«i ®Õn thÕ?

T«i ph¶i ra hiÖu cho Cang th«i kh«ng ®­îc nãi n÷a, råi nhê anh lµm gióp cho Duy mét cèc n­íc gõng nãng pha ®­êng. T«i biÕt gõng lµ vÞ thuèc quý, tÝnh «n, ch÷a nhiÒu bÖnh tr¸i ng­îc nhau, c¶m nãng, c¶m hµn ®Òu ®­îc, kh«ng c«ng ph¹t g×. Cang tá ra hÕt søc sèt s¾ng tr­íc ®Ò nghÞ cña t«i, nh­ng tr­íc khi quay ®i, anh cßn cè diÔn gi¶i thÕ nµy:

-  Ch¾c h¼n con ng­êi nµy ph¶i tõng cã nh÷ng mèi liªn hÖ ©n o¸n nµo ®ã tõ xa x­a víi bè giµ chóng t«i, mµ cho ®Õn nay mãn nî t×nh nghÜa ®ã vÉn ch­a trang tr¶i hÕt víi nhau, cho nªn míi cã nh÷ng biÓu hiÖn bÊt th­êng ®Õn thÕ. Nãi thËt víi anh nhÐ, ®iÒu t«i võa dù ®o¸n, xin cam ®oan tr¨m phÇn tr¨m lµ kh«ng cã sai ®©u. Cã cho vµo cèi gi· còng ch¼ng thÓ trËt ®i ®»ng nµo!

Råi Cang chuyÓn sang c¸ch nãi trÇm trÇm giäng thæ, tho¸ng mét chót bi hµi lÉn lén, khi anh võa ®i võa ng©m nga mét c©u th¬ ch¼ng biÕt ®· lÊy tõ ®©u ra:

          Nî tiÒn nî b¹c nhÑ tªnh   

          Nî t×nh lµ nî ba sinh kiÕp ng­êi.

                                                      *

Trë vÒ nhµ kh¸ch ®ªm h«m ®ã. Duy ®ét ngét lªn mét c¬n sèt cao. T«i ph¶i kiÕm thuèc gi¶m sèt cho anh uèng, råi lÊy kh¨n ­ít ch­êm lªn tr¸n cho mau h¹ nhiÖt. Trong suèt thêi gian trªn gi­êng bÖnh, ®«i lóc Duy bÞ r¬i vµo tr¹ng th¸i thÊt thÇn cña nh÷ng c¬n mª s¶ng. Trong c¬n mª, lÇn nµo anh còng nh­ ë trong t­ thÕ ®ang trß chuyÖn trùc tiÕp víi Quúnh H­¬ng. Mét lÇn anh ®· nghÑn ngµo hái Quúnh H­¬ng lµm sao mµ l¹i ®æi thay ra n«ng nçi nµy, vµ ai ®· ®­a em vµo con ®­êng khæ ¶i ®Õn nh­êng Êy? L¹i cã lÇn Duy khÈn kho¶n khuyªn nhñ H­¬ng h·y tõ bá nh÷ng viÖc ®ang lµm h«m nay, nh÷ng c«ng viÖc xÐt vÒ b¶n chÊt th× hoµn toµn xa l¹ víi sù thuÇn khiÕt vµ th¸nh thiÖn cña con ng­êi em, ®Ó trë vÒ víi con ®­êng mµ c¶ thÕ hÖ chóng ta n¨m x­a tõng tù hµo dÊn b­íc. Råi víi mét giäng ®Çy n­íc m¾t, Duy nãi:" H­¬ng ¬i, em cã biÕt r»ng, tõ rÊt l©u em ®· lµ mét biÓu t­îng cao vêi cña t­ t­ëng vµ phÈm h¹nh, mét ®øc tin s©u s¾c nh­ gi¸o lý vµ tÝn ng­ìng, ch¼ng ph¶i ®èi víi riªng anh mµ cßn cho bao nhiªu ng­êi cña thÕ hÖ chóng ta. Nh­ng than «i! TÊt c¶ nay ®· cßn ®©u. TÊt c¶ ®Òu ®· hoang tµn ®æ n¸t hÕt råi! ". Cuèi cïng, trong mét chuçi nh÷ng ©m thanh ng¾t qu·ng, tøc t­ëi, Duy cßn g¾ng g­îng nãi víi ng­êi phô n÷ cña m×nh r»ng, sao mµ thÊy th­¬ng sãt cho Quúnh H­¬ng ®Õn thÕ, vµ còng l¹i thÊy th­¬ng sãt cho tÊt c¶ chóng ta ®Õn thÕ!

T«i ph¶i ngåi dùa l­ng vµo thµnh gi­êng råi kÐo Duy ng¶ h¼n vµo ng­êi m×nh, tay ph¶i quµng vai xoa ngùc, tay tr¸i nhÑ nhµng vuèt tãc bãp tr¸n cho anh. §éng t¸c nµy xem ra cã t¸c dông râ rÖt, håi l©u kh«ng thÊy Duy vËt v· vµ mª s¶ng g× n÷a. Cø thÕ trong kho¶ng nöa giê ®ång hå, Duy ®Ó yªn cho t«i s¨n sãc nh­ thÓ ®øa em nhËn sù s¨n sãc cña ng­êi chÞ g¸i. NhÞp thë cña Duy ®· dÇn trë l¹i ®Òu ®Æn vµ s©u h¬n. Nh­ng trong nh÷ng b­íc thë yÕu ít ®ã, bµn tay t«i d­êng nh­ vÉn c¶m nhËn ®­îc tõng tiÕng nÊc thæn thøc m¬ hå, ph¸t ra tõ lång ngùc cña anh.   

                                                                         Nguyễn Đắc Như