Từng hàng container nối đuôi nhau tại cảng Zeebrugge, Bỉ để chờ vận chuyển tới bờ biển Anh. Cách đây 4 ngày, 39 người nhập cư đã được giấu bên trong một container đông lạnh, nuôi hy vọng về một cuộc sống mới tốt đẹp hơn tại Anh. Nhưng rốt cuộc, container “định mệnh” đó đã trở thành nấm mồ chôn sống họ.
Các tài xế lái xe tải và quan chức tại cảng Zeebrugge cho rằng, dưới sự giám sát của những kẻ buôn người, các nạn nhân có thể đã được đưa lên container ở một nơi cách xa cảng để tránh sự giám sát rất chặt chẽ của an ninh tại cảng.
Daniel Ionut, một tài xế xe tải người Romania chuyên chở hàng hóa giữa cảng Zeebrugge và Tây Ban Nha, nói với Guardian rằng, anh rất buồn khi nghe tin về cái chết của 39 nạn nhân. Ionut nhận định các nạn nhân đã được đưa lên container từ trước khi container cập cảng Zeebrugge.
“Theo quan điểm của tôi, họ (39 nạn nhân) đã ở trong container từ khi còn di chuyển trên đường. Họ không thể làm điều đó ở đây. Vì ở đây có camera và lực lượng giám sát”, Ionut cho biết.
Sorin Emilian, đồng nghiệp của Ionut, cũng đồng tình với quan điểm trên. Emilian cho biết anh từng cảnh báo cảnh sát hồi năm ngoái sau khi phát hiện 16 di dân ở phía sau xe tải của mình tại một trạm xăng ở Brussels, Bỉ khi đang trên đường tới Calais, Pháp.
“Đối với tất cả cảng biển có hàng hóa tới Anh, đây là vấn đề lớn - gồm cảng Calais, Dunkirk, Zeebrugge”, Emilian cho biết thêm.
Joachim Coens, giám đốc điều hành cảng Zeebrugge, cũng cho rằng không thể xảy ra trường hợp 39 nạn nhân được đưa lên container ngay tại cảng này. Theo Coens, các nạn nhân có thể đã ở trong container đông lạnh khoảng 10 giờ đồng hồ trước khi container tới cảng Zeebrugge vào lúc 14h49 ngày 22/10 theo giờ địa phương.
“Một container đông lạnh tại khu vực cảng (Zeebrugge) được niêm phong hoàn toàn. Trong quá trình xem xét tại cảng, dấu niêm phong và biển số xe sẽ được kiểm tra. Tài xế cũng được kiểm tra bằng camera”, Coens nói.
Dirk De Fauw, chủ tịch cảng Zeebrugge và là thị trưởng thành phố Bruges (Bỉ), nói với truyền thông địa phương rằng, máy quét không thể phát hiện thân nhiệt bên trong một container đông lạnh. Một số nguồn tin tiết lộ nhiệt độ bên trong container chở 39 nạn nhân ở mức -25 độ C.
“Hiện vẫn chưa rõ các nạn nhân được đưa lên container khi nào và liệu quá trình đó có diễn ra ở Bỉ hay không”, thông báo của văn phòng công tố liên bang Bỉ cho biết.
Cựu Bộ trưởng Nội vụ Anh Lord Blunkett nói với Sky News rằng, ông “không biết bằng cách nào 39 nạn nhân tự trèo vào container, sau đó khóa lại và không thể trở ra”.
“Họ chắc chắn bị nhồi nhét vào đó và khóa lại. Phải có người làm chuyện đó từ bên ngoài. Đây rõ ràng là hình thức tội phạm có tổ chức”, ông Blunkett nhận định.
Theo ông Blunkett, cần có sự phối hợp trên toàn châu Âu, với sự trợ giúp của Cơ quan Cảnh sát Liên minh châu Âu (Europol), hợp tác về tình báo và theo dõi từ cảng này sang cảng khác để đối phó với các đường dây buôn người tinh vi.
"Điểm nóng" buôn người
Mặc dù hiện vẫn chưa rõ bằng cách nào và vào thời điểm nào các nạn nhân được đưa lên container đông lạnh, song cảng Zeebrugge từng là “điểm nóng” của tệ nạn buôn người. 19 năm trước, 58 người Trung Quốc đã chết sau khi họ được đưa từ cảng Zeebrugge tới Dover, Anh.
Cơ quan Tội phạm Quốc gia Anh hồi tháng 5 đã cảnh báo rằng, các băng nhóm hiện sử dụng các cảng biển ở Bỉ để thực hiện hành vi buôn người, sau khi chính quyền Pháp siết chặt an ninh dọc biên giới nước này. Năm 2016, Lực lượng Biên phòng Anh đã xác định Zeebrugge là cảng biển trọng tâm để người nhập cư hoặc các nạn nhân của đường dây buôn người tới Anh.
Theo Alexis Andires, giám đốc tổ chức Bác sĩ Thế giới, việc siết chặt an ninh tại cảng Zeebrugge dẫn tới việc ngày càng nhiều người nhập cư tìm cách chui vào trong các container tại các bãi tập kết xe tải ở vùng nông thôn Bỉ.
“Hiện nhu cầu tìm đường nhập cư an toàn đang rất lớn. Bằng việc đóng cửa biên giới, tiến hành trấn áp và kiểm soát để giải quyết vấn đề, chúng ta sẽ chứng kiến ngày càng nhiều vụ việc (như vụ ở Essex) xảy ra. Vì khi bạn tăng cường kiểm soát, người nhập cư sẽ ngày càng liều lĩnh hơn. Đây là bước phát triển mà chúng tôi đang lo sợ”, Andries cho biết.
Theo báo cáo năm 2018 của Cơ quan Tội phạm Quốc gia Anh (NCA), các đối tượng buôn người “tiếp tục sử dụng xe tải có thùng đông lạnh để đưa người nhập cư vào Anh”.
“Bỉ đã trở thành điểm nóng cho các hoạt động của tội phạm buôn người có tổ chức và thuộc nhiều quốc tịch trong một năm qua”, báo cáo của NCA nêu rõ.
Ngoài Zeebrugge, hai cảng Purfleet và Tilbury ở Anh cũng là mục tiêu của những đối tượng buôn người trong hành trình đưa người nhập cư vào Anh. Báo cáo của Lực lượng Biên phòng Anh từng cảnh báo về mánh khóe đưa người vào trong các container để vào Anh.
“Các đối tượng buôn người có tổ chức đã đưa các nhóm người vào trong các container khóa kín và không có ai trông chừng. Bởi vì những người bên trong không thể tự thoát ra nên họ phải chịu rủi ro rất lớn và đã có nhiều trường hợp tử vong”, báo cáo của Lực lượng Biên phòng Anh cho biết.
Ngày 23/10, tài xế Mo Robinson đã điều khiển đầu kéo xe tải từ Dublin, Ireland tới cảng Purfleet ở Essex, Anh để tiếp nhận thùng đông lạnh vừa được chuyển bằng phà từ cảng Zeebrugge, Bỉ. Robinson đã cho xe dừng lại tại khu công nghiệp Waterglade, Essex sau 30 phút di chuyển và phát hiện 39 người đã chết trong thùng xe.
Anh ngày 26/10 đã khởi tố tài xế Mo Robinson, 25 tuổi, người đã điều khiển xe tải chở 39 thi thể với 39 tội danh ngộ sát, âm mưu buôn người và rửa tiền. 4 đối tượng khác cũng bị bắt giữ vì nghi ngờ có liên quan tới cái chết của 39 nạn nhân, gồm 8 nữ và 31 nam.