Bất chấp sự trì hoãn của Điện Kremlin, Hoa Kỳ vẫn hy vọng rằng một lệnh ngừng bắn quy mô lớn trong cuộc chiến Nga-Ukraine có thể đạt được trong vài tuần tới, theo Bloomberg. Mức độ thực tế của kịch bản này và những trở ngại tiềm ẩn đã được tờ Focus làm rõ.
Bloomberg đưa tin rằng Nhà Trắng đang tìm cách đạt được một thỏa thuận ngừng bắn trước ngày 20 tháng 4, trùng với lễ Phục sinh năm nay, nhưng thừa nhận rằng lịch trình này có thể bị trì hoãn do những khác biệt lớn giữa lập trường của Kyiv và Moscow. Thông tin này được tiết lộ bởi các nguồn tin quen thuộc với kế hoạch của chính quyền Trump.
Moscow đã đưa ra những yêu cầu tối đa đối với bất kỳ thỏa thuận nào, bao gồm cả việc chấm dứt cung cấp vũ khí cho Ukraine—một lập trường bị Kyiv và các đồng minh bác bỏ, Bloomberg lưu ý. Hãng tin này tổng kết: “Các quan chức châu Âu lo ngại rằng mong muốn đạt được một chiến thắng ngoại giao nhanh chóng của Trump có thể khiến ông hy sinh lợi ích của Ukraine, đồng ý với các điều kiện khiến nước này dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công của Nga trong tương lai. Họ (các quan chức EU) khẳng định rằng Putin đang cố tình câu giờ để giành được nhiều nhượng bộ hơn từ Trump và có thêm thành công trên chiến trường.”
Trump đang cố gắng đạt được lệnh ngừng bắn nào trước lễ Phục sinh?
Cái gọi là "lệnh ngừng bắn Phục sinh", nếu đạt được mà không có các điều kiện bổ sung do Nga liên tục đưa ra, nhìn chung sẽ có lợi cho cả Ukraine và Nga, theo nhà phân tích chính trị Ihor Petrenko. Trong cuộc phỏng vấn với Focus, ông nhấn mạnh:
“Câu hỏi hiện tại là liệu có thực tế để đạt được một lệnh ngừng bắn như vậy trước lễ Phục sinh hay không, vì chưa có tiến triển nào trên con đường này. Trong khi Ukraine duy trì lập trường mang tính xây dựng, Putin đang chơi một trò chơi xảo quyệt, liên tục trì hoãn. Nếu Hoa Kỳ không chỉ sử dụng ‘cây cà rốt’ mà còn cả ‘cây gậy’ đối với Moscow, quá trình hòa giải sẽ nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, Nhà Trắng vẫn đang lảng tránh các hành động cụ thể với Điện Kremlin. Hơn nữa, sau các cuộc đàm phán giữa phái đoàn Ukraine và Hoa Kỳ vào Chủ nhật, ngày 23 tháng 3, tại Ả Rập Xê Út, chúng ta không hề nghe thấy bất kỳ thông tin đột phá hay đáng khích lệ nào.”
Theo dự đoán của chuyên gia, mức độ tối đa có thể đạt được trước lễ Phục sinh là một thỏa thuận về việc không tấn công các cơ sở hạ tầng. "Nhưng ngay cả khi nói về vấn đề này, vẫn còn tồn tại câu hỏi về cơ chế xác minh. Nếu có một danh sách cụ thể các mục tiêu bị cấm tấn công, thì điều đó có thể chấp nhận được. Nhưng nếu chỉ có một tuyên bố chung chung rằng các bên sẽ không tấn công cơ sở hạ tầng, thì đó chỉ là một câu chuyện cổ tích, vì đối với các quan chức và quân đội Nga, ngay cả trường mẫu giáo và trường học của Ukraine cũng bị coi là ‘mục tiêu quân sự’,” Petrenko lưu ý.
Ông nhấn mạnh rằng nếu có một danh sách cụ thể các mục tiêu bị cấm tấn công, thì đồng thời cũng cần có một danh sách rõ ràng về các biện pháp sẽ được áp dụng đối với bên vi phạm thỏa thuận. “Hoa Kỳ có công nghệ để theo dõi chính xác khi nào và bằng cách nào các cuộc tấn công diễn ra. Do đó, câu hỏi đặt ra là liệu Washington có thực sự là một trọng tài độc lập hay không, hay sẽ cố tình nhắm mắt làm ngơ trước một số hành động. Cần hiểu rằng đối với Trump, điều quan trọng không chỉ là một lệnh ngừng bắn đối với cơ sở hạ tầng mà còn là một lệnh ngừng bắn hoàn toàn. Việc đạt được mục tiêu này trước lễ Phục sinh là không thực tế. Và nếu nó đạt được sau đó, Trump có thể sẽ ‘rửa tay’ khỏi quá trình hòa giải, chuyển gánh nặng này sang cho châu Âu," Petrenko kết luận.
Tại sao Trump áp dụng chiến lược mềm mỏng với Putin?
Nhà phân tích chính trị Ihor Reiterovych trong cuộc trò chuyện với Focus nhấn mạnh: “Theo tôi, khả năng đạt được một lệnh ngừng bắn rộng rãi trước ngày 20 tháng 4, tức lễ Phục sinh, là rất thấp. Nhiều khả năng Trump có thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn trên biển hoặc đặt lệnh cấm tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng và năng lượng. Nhưng đối với lệnh ngừng bắn trên bộ, có rất nhiều vấn đề. Ngay cả khi có thỏa thuận, nó cũng sẽ chỉ tồn tại trong vài ngày trước khi bị vi phạm, và Trump sẽ tìm cách đổ lỗi cho Ukraine.”
Chuyên gia này nhận xét rằng Nhà Trắng hiện đang áp dụng một chính sách “mềm mỏng” đối với Nga. “Bất chấp các biện pháp trừng phạt và các công cụ gây áp lực khác đối với Kremlin, Trump vẫn tin rằng ông có thể thuyết phục Putin ‘một cách hòa bình’. Tôi cho rằng đây là một hy vọng viển vông, nhưng cho đến nay, tổng thống Mỹ vẫn chưa muốn từ bỏ nó. Tôi nghĩ rằng ý tưởng này, cùng với các cuộc đàm phán tại Ả Rập Xê Út, sẽ thống trị nền chính trị Mỹ trong vài tuần tới. Tuy nhiên, một khi Washington nhận ra rằng Nga đang thao túng và lừa dối họ một cách trắng trợn, tình hình sẽ thay đổi. Nhưng điều này khó có thể xảy ra trước ngày 20 tháng 4.”
Theo Reiterovych, Trump rất cần một “chiến thắng tượng trưng” vào dịp lễ Phục sinh, thời điểm ông đã nắm quyền được 100 ngày. Trong trường hợp không có tiến triển thực sự, ông có thể chỉ đơn giản là bịa ra một thành công. Dù bằng cách nào, chuyên gia này khẳng định, bất kỳ lệnh ngừng bắn nào cũng cần các cơ chế kiểm soát kỹ thuật được xây dựng rõ ràng, nhưng hiện tại, chúng vẫn chưa được thảo luận.
Tại thời điểm này, theo Reiterovych, Hoa Kỳ vẫn chưa cho thấy cam kết thực sự trong việc tham gia xác minh lệnh ngừng bắn hoặc cung cấp các nguồn lực cần thiết. Tuy nhiên, bất chấp "sự non nớt của chính quyền Trump" và "tình trạng hỗn loạn trong Nhà Trắng", ông lưu ý rằng chính phủ Mỹ hiểu rằng lệnh ngừng bắn không thể chỉ là một sự kiện tạm thời mà phải hướng tới một nền hòa bình lâu dài. Và để đạt được điều đó, Reiterovych kết luận, bất chấp mong muốn có kết quả nhanh chóng, đội ngũ của Trump sẽ phải tiến từng bước một trong quá trình này.
|