Article by Judith Eichhorn

Washington/Kyiv/Moscow (dpa) – Một cuộc đối đầu chưa từng có tại Nhà Trắng với những tác động chính trị toàn cầu: Cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bị hủy bỏ. Thỏa thuận về nguyên liệu thô, vốn là nền tảng cho sự hỗ trợ tiếp theo của Mỹ đối với Ukraine, đã không thành hiện thực. Thay vào đó, một rạn nứt rõ ràng giữa quốc gia đang bị Nga tấn công và đồng minh mạnh nhất của họ đã xuất hiện.

Chuyện gì đã xảy ra trong cuộc gặp giữa Trump và Zelensky?

Cuộc gặp gỡ tại Phòng Bầu dục ban đầu có vẻ thân thiện. Trump ca ngợi lòng dũng cảm của quân đội Ukraine trong suốt ba năm chiến tranh. Tuy nhiên, căng thẳng bắt đầu khi Tổng thống Mỹ tuyên bố rằng ông quan tâm đến một thỏa thuận hơn là đảm bảo an ninh cho Ukraine. Zelensky phản bác, khẳng định rằng không thể chấm dứt chiến tranh mà không có sự bảo đảm an ninh.

Điều chưa từng có theo nghi thức ngoại giao là các máy quay truyền hình được phép ghi hình toàn bộ cuộc họp, và các phóng viên được đặt câu hỏi. Trump đã chỉ trích Zelensky một cách nặng nề: “Ông đang đặt tính mạng của hàng triệu người vào nguy hiểm. Ông đang liều lĩnh gây ra Chiến tranh thế giới thứ ba,” ông nói với Tổng thống Ukraine. “Đất nước của ông đang gặp rắc rối lớn. Tôi biết rằng ông sẽ không thắng. Ông sẽ không thể giành chiến thắng trong chuyện này.”

Zelensky khoanh tay, phản bác và cố gắng giải thích tại sao không thể tin tưởng Tổng thống Nga Vladimir Putin. Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance đứng bên Trump, cáo buộc Zelensky thiếu tôn trọng.

Cuối cùng, cuộc đàm phán đổ vỡ, và có thể đánh dấu sự chấm dứt hỗ trợ từ Mỹ cho Ukraine. Trump viết trên mạng xã hội Truth Social rằng Zelensky không muốn hòa bình mà chỉ muốn lợi dụng sự giúp đỡ của Mỹ. “Ông ta có thể quay lại nếu sẵn sàng cho hòa bình,” Trump nhấn mạnh.

Điều này có ý nghĩa gì đối với Ukraine?

Tại Ukraine, vụ việc này đã gây ra sự hoang mang. “Ai là người vui mừng nhất về những gì đã xảy ra hôm nay? Tôi nghĩ đó chính là Putin,” nghị sĩ đối lập Oleksiy Honcharenko viết trên Telegram, ám chỉ Tổng thống Nga. Trên thực tế, đồng minh quan trọng nhất của Ukraine đã cắt đứt quan hệ ngay trên sóng truyền hình.

Sự rạn nứt này có thể mang lại hậu quả nghiêm trọng. Các ước tính trước đó cho thấy Ukraine có thể tiếp tục chiến đấu với cường độ hiện tại trong sáu tháng nữa nhờ nguồn cung vũ khí từ chính quyền của cựu Tổng thống Joe Biden. Nếu nguồn viện trợ này bị cắt giảm, quân đội Ukraine sẽ gặp khó khăn trong nhiều lĩnh vực như đạn pháo và phụ tùng cho hệ thống vũ khí của Mỹ.

Đặc biệt, việc thiếu hụt tên lửa cho hệ thống phòng không Patriot của Mỹ sẽ tạo ra lỗ hổng nghiêm trọng, khiến quân đội Nga có thể tận dụng bằng các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo và hành trình. Các cơ sở hạ tầng quan trọng như hệ thống năng lượng và nhà máy sản xuất vũ khí sẽ trở nên dễ tổn thương hơn.

Việc dòng tiền từ Mỹ bị chậm lại cũng sẽ gây ra sự thiếu hụt trong ngân sách công của Ukraine, một khoảng trống mà các đồng minh khác khó có thể lấp đầy. Trong ba năm chiến tranh, Mỹ đã trực tiếp viện trợ hơn 30 tỷ euro để hỗ trợ ngân sách Ukraine. Nếu nguồn tài trợ này không còn, Kyiv có thể buộc phải in tiền nhiều hơn, làm gia tăng lạm phát và gây bất mãn trong nước.

Ngoài ra, vị thế của Zelensky cũng có thể bị lung lay. Sự chỉ trích về cách ông đàm phán đã gia tăng gần đây, và việc mất đi đồng minh chủ chốt có thể khiến ông bị đổ lỗi trực tiếp. Nếu Trump không muốn nói chuyện với Zelensky nữa, mà muốn đàm phán với Putin, nguy cơ hai cường quốc hạt nhân đạt được thỏa thuận mà không tính đến lợi ích của Ukraine sẽ gia tăng.

Phản ứng từ Moscow?

Bê bối ở Washington mang lại lợi thế cho Nga. Putin muốn nối lại các cuộc đàm phán với Trump, nhưng vẫn giữ lập trường cứng rắn với Ukraine: Nga tuyên bố chủ quyền đối với một phần Ukraine, phần còn lại phải phục tùng chính trị trước Moscow.

Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Dmitry Medvedev ca ngợi Trump vì những lời chỉ trích gay gắt của ông. Ông gọi đó là một "cái tát lạnh lùng" dành cho Zelensky. “Con lợn vô ơn đã bị chủ chuồng tát mạnh. Điều này rất hữu ích,” cựu Tổng thống Nga viết trên Telegram. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng việc chấm dứt viện trợ quân sự cho Ukraine mới là mục tiêu quan trọng.

Châu Âu nói gì?

Phản ứng từ châu Âu nhanh chóng xuất hiện. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gửi thông điệp trên nền tảng X (Twitter cũ) cho Zelensky: “Nhân phẩm của ông là niềm tự hào của người dân Ukraine. Hãy mạnh mẽ, dũng cảm, kiên cường. Ngài không bao giờ đơn độc, thưa Tổng thống thân mến.”

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cũng khẳng định: “Các bạn Ukraine thân mến, các bạn không đơn độc.” Tây Ban Nha, Thụy Điển và Na Uy cũng lên tiếng bày tỏ tình đoàn kết với Kyiv.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều lo ngại rằng Trump và Putin có thể quyết định tương lai của Ukraine mà không có sự tham gia của châu Âu hay Kyiv. Các nước châu Âu đang đối mặt với nhiệm vụ cấp bách là mở rộng hỗ trợ cho Ukraine để giúp nước này có vị thế đàm phán tốt nhất có thể.

Cuối tuần này, các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ nhóm họp tại một hội nghị thượng đỉnh đặc biệt ở Anh để thảo luận về sự phối hợp chặt chẽ hơn trong việc hỗ trợ Kyiv và khả năng đàm phán hòa bình.

Vào ngày 6 tháng 3, một hội nghị thượng đỉnh đặc biệt của EU tại Brussels cũng sẽ tập trung vào tình hình hiện tại và các biện pháp hỗ trợ tiếp theo cho Ukraine. Tuy nhiên, việc đạt được một thỏa thuận có thể sẽ khó khăn, vì các quyết định quan trọng đòi hỏi sự đồng thuận của toàn bộ EU. Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người có lập trường gần gũi với Trump, đã nhiều lần ngăn cản viện trợ của EU cho Ukraine.

Nguồn: dpa

After Trump scandal, situation becomes even more difficult for Ukraine