Bộ Y tế đề xuất bãi bỏ quy định xử lý vi phạm dân số vì không còn phù hợp hiện nay

Năm 2024, Bộ Y tế đã có những đề nghị trình cấp thẩm quyền chủ trương bãi bỏ quy định xử lý vi phạm chính sách dân số, trước tiên bãi bỏ quy định về số con của các gia đình. Trong dự Luật Dân số, Bộ Y tế đề xuất có chính sách về duy trì mức sinh thay thế, đặc biệt trong bối cảnh mức sinh ở Việt Nam đang có xu hướng giảm liên tục.  Theo quy định hiện hành, đảng viên sinh con thứ 3 được xem là vi phạm chính sách dân số, có thể bị xem xét kỷ luật khiển trách, trừ một vài trường hợp cụ thể. Tuy nhiên trong thực tế nhiều địa phương có tỷ lệ sinh thấp thì chính sách này không còn phù hợp.

Bộ Chính trị yêu cầu khẩn trương rà soát sửa đổi

Bộ Chính trị mới đây đã yêu cầu khẩn trương rà soát sửa đổi văn bản pháp luật quy định số con và hướng dẫn 05 theo hướng không xử lý kỷ luật các trường hợp sinh con thứ 3 trở lên. Theo đó Văn phòng Trung ương Đảng vừa có văn bản gửi Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Bộ Y tế thông báo ý kiến của Bộ Chính trị về việc sơ kết thực hiện nghị quyết 21/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới và sửa đổi các quy định của Đảng, Nhà nước liên quan đến chính sách dân số.

Phiên họp ngày 14/2 vừa qua, Bộ Chính trị đã xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về việc rà soát các quy định của Đảng liên quan đến việc xử lý vi phạm chính sách dân số, báo cáo của Ban cán sự đảng Bộ Y tế về việc sơ kết 7 năm thực hiện nghị quyết 21 và ý kiến của các cơ quan liên quan.

Bộ Chính trị cơ bản nhất trí với nội dung và những kiến nghị, đề xuất nêu trong báo cáo đánh giá sơ kết 7 năm thực hiện nghị quyết 21 và kết quả rà soát các quy định của Đảng liên quan đến việc xử lý vi phạm chính sách dân số.

Bộ Chính trị cũng đồng ý ban hành kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện mghị quyết 21

Trước mắt Bộ Chính trị yêu cầu khẩn trương rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật có quy định về số con, hoàn thành trong quý 1 năm nay.

Đồng thời Bộ Chính trị giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương tham mưu, sửa đổi quy định của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư liên quan việc xử lý vi phạm chính sách dân số và chủ động sửa đổi hướng dẫn số 05 ngày 22-11-2022 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, theo hướng không xử lý kỷ luật trường hợp sinh con thứ ba trở lên, đồng bộ với việc sửa đổi các quy định của pháp luật (không hồi tố những trường hợp đã bị xử lý kỷ luật).

Nhiều địa phương khuyến khích sinh, thưởng tiền cho cặp vợ chồng sinh đủ 2 con

Trong quyết định 588/QĐ-TTg có nêu 21 tỉnh thành có tỷ lệ sinh thấp như : TP. Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Khánh Hòa, Long An, Bạc Liêu, Tây Ninh, Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Nai, Bình Thuận, Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Bến Tre, Đà Nẵng, Quảng Ngãi và Kiên Giang.

Do đó nhà nước có chính sách khuyến sinh để đảm bảo mức sinh thay thế. Tùy theo thực tế tình hình từng địa phương mà có chính sách hỗ trợ cho các gia đình hợp lý.

- Điển hình Thành phố Hồ Chí Minh trong trong kỳ họp cuối năm tháng 11/2024, HĐND TP.HCM đã thông qua nghị quyết quy định về chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn. Theo đó phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được hỗ trợ một lần 3 triệu đồng. Đối với tập thể, TP.HCM sẽ tặng giấy khen của chủ tịch UBND cấp huyện và hỗ trợ 30 triệu đồng cho xã liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con. Nếu các xã mà có 5 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con thì sẽ được tặng bằng khen của Chủ tịch UBND TP.HCM kèm hỗ trợ 60 triệu đồng.

- Tiền Giang hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi được khen kèm hỗ trợ bằng tiền là 1.000.000 đồng

- Bạc Liêu tặng giấy khen của Chủ tịch UBND huyện thị xã thành phố và 1 triệu đồng cho Phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi, không vi phạm chính sách dân số

- Hậu Giang Hỗ trợ một lần chi phí khám sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh theo giá dịch vụ y tế hiện hành tại các cơ sở y tế công lập cho phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi, không vi phạm chính sách dân số. Hỗ trợ một lần 1.500.000 đồng tiền viện phí cho phụ nữ sinh đủ 02 con trước 35 tuổi, không vi phạm chính sách dân số.