LỜI TÂM SỰ CỦA TÁC GIẢ TRIỆU LAM CHÂU:

Đối với các dân tộc thiểu số ở các tỉnh miền núi phía bắc Việt Nam,
đặc biệt là hai dân tộc Tày, Nùng – thì NGÀY MÙNG BA THÁNG BA ÂM LỊCH
hàng năm, là một ngày lễ hết sức trọng đại và thiêng liêng. Đó là ngày
Tảo mộ tổ tông, ông bà, cha mẹ… của cả dòng họ và của mỗi gia đình.
Vào ngày ấy trên các ngả đường núi, dân chúng các dòng họ rủ nhau nao
nức cùng đi tảo mộ, làm xao động cả núi ngàn. Hồi trước còn được phép
đốt pháo, thì trong ngày tảo mộ ấy, tiếng pháo cứ nổ giòn râm ran,
quyện với khói hương nghi ngút… Và mỗi người như thể được gặp lại hồn
tổ tiên từ Mường Trời bay về gặp cháu, con, chút, chít…Thật là cảm
động vô vàn…

Được đi tảo mộ trên núi cao cùng họ hàng, là một diễm phúc thiêng
liêng về mặt tinh thần.
Mùa tảo mộ năm nay Triệu Lam Châu tôi lại bận công việc chung ở Tuy
Hoà, Phú Yên xa xôi – không thể về cố hương Cao Bằng tham gia tảo mộ
cùng họ hàng ở Khuổi Phước – Khau Mi-à – P’ò D’eng – Khau Lỷ - Đông
Kho… nữa rồi.
Lòng hụt hẫng vô cùng ở nơi quê người đất khách xa vời, tôi lại nhớ
một kỷ niệm cũ máu thịt của đời mình:
Đầu tháng mười Âm lịch năm 1996, tôi từ Phú Yên về quê Cao Bằng chịu
tang mé (mẹ). Sau khi mai táng mé, theo phong tục quê nhà, chiều nào
tôi cũng lên Khuổi Phước, Khau Mi-à thắp hương thắp đèn ở nhà mồ. Mộ
mé nằm trên núi cao, cách nhà ngót bốn cây số đường rừng. Tôi cứ nghẹn
ngào ngồi bên mộ mãi… Và khi trăng lên, tôi mới lủi thủi một mình trở
về nhà ở bản Nà Pẳng theo đường Lăng Đông Bó Toòng, Roỏng Hẩu…

Đến Lăng Đông Bó Toòng, tôi cảm thấy lòng mình như có gì níu kéo,
không muốn trở về nhà nữa. Và tôi đã ngồi lại rất lâu, đưa mắt nhìn về
phía ánh đèn leo lét sáng từ mộ mé trong sương mờ. Ánh đèn hay ánh mắt
mé níu gọi con ở lại bên mình trên núi vắng giữa đêm trăng?
Lòng cứ miên man mãi… Rồi chợt nhìn xuống đất, tôi bỗng thấy bóng mình
đẫm ánh trăng soi. Muộn quá rồi, mé ơi, mé hãy yên nghỉ nhé! Con xin
phép về thôi, để ngày mai xuôi Thị xã và lại trở vào miền Nam xa xăm…

Tình mẫu tử nghẹn ngào đã làm nảy mầm trong tôi một tứ thơ:

Bản thơ tiếng Tày:

MÉ PHÁC HAI D’JỀU…
Rủp đăm, khửn tẻm hương mạ mé
Lủc t’oỏc p’uồn, khôm khỏ khau slung
Mé phác hai d’jều nưa kéng bjoóc
Chỏi rủng t’àng lủc t’jẻo rườn chương…
Nà Pẳng, gẳm 19/12/1996
Triệu Lam Châu

Bản thơ tiếng Việt:

MẸ GỬI TRĂNG LIỀM…
Đêm buông, lên thắp hương mộ mẹ
Một mình buồn tủi, núi chon von
Mẹ gửi trăng liềm lên tán lá
Soi bước đường con trở về thôn…
Nà Pẳng, đêm 19/12/1996
Triệu Lam Châu

Dẫu đã đi vào cõi âm rồi, mé vẫn lo cho con, trời tối thế này làm sao
con trở về nhà được. Còn một chút sức tàn trong lòng đất, mé cũng cố
gửi lên một ánh trăng liềm mảnh gầy như dáng hình của mẹ, để soi đường
cho con trở về nhà. Ánh trăng càng mờ ảo bao nhiêu, thì tình mé lại
càng ràn rụa và sâu nặng bấy nhiêu. Nghĩ vậy mà lòng đầm đìa nước mắt…
Mùa tảo mộ năm 2014 này con lại không thể về quê được nữa rồi. Kính
mong mé và các bậc tổ tiên rộng lòng tha lỗi cho con…

Xin mời Quý thính giả cùng thưởng thức video nhạc Ngày tảo mộ trên quê
hương của Triệu Lam Châu.
Kính chúc Quý thính giả sức khoẻ, an lành, hạnh phúc!

                         Nhà thơ, nhạc sĩ Triệu Lam Châu gửi tặng