Nguồn YouTube

                Cảm xúc âm nhạc: ĐẤT NƯỚC LỜI RU

Bài hát mang tên “Đất nước lời ru” không chỉ là một khúc ru con thuần túy, bởi nhạc sĩ Văn Thành Nho đã có tư duy khá sâu sắc: Nói đến ru, tức là nói đến mẹ và con, đến tình mẫu tử. Người mẹ trong bài này được tác giả nâng lên một tầm cao: đó là biểu tượng của đất nước, Tổ Quốc.

CXAN được thực hiện bởi Nhím Xù và nhóm sản xuất Dalink Studio

                   Ảnh minh họa

Mẹ gắn với Tổ Quốc, âu đó cũng là một lôgic tình cảm dễ hiểu. Mỗi người dân Việt Nam không thể thoát ly đất mẹ của mình, như những đứa con không thể thiếu mẹ. Đất nước là cội nguồn, là máu thịt, là những gì thiêng liêng nhất đối với mỗi người con Việt Nam. Phải hiểu sâu sắc điều đó của tác giả mới có thể cảm nhận, thẩm thấu được hết giá trị của “Đất nước lời ru”. Chính vì vậy mà tác giả viết những lời thật gan ruột, thấm thía.

“Đất nước lời ru” là một ca khúc nghệ thuật được viết với sự chắt lọc của cảm xúc và sự tiết chế cao nhất về 2 phương diện: xử lý chất liệu âm nhạc và kết cấu, bố cục. Ca khúc được viết ở thể 2 đoạn rất cân đối, gọn ghẽ và khúc chiết. Sự ngắn gọn, phát triển chủ đề âm nhạc hợp lý đã khiến bài hát cô đọng, hàm súc, lưu lại ấn tượng cho người nghe ngay từ lần đầu tiên vang lên.

Chất liệu ca trù (ả đào) được Văn Thành Nho khai thác khá tinh tế. Đây là một làn điệu dân ca sang trọng, rất độc đáo với cấu tạo quãng 3 thật đặc biệt, mang tính đặc trưng. Đó không phải quãng 3 trưởng, cũng không phải quãng 3 thứ, nó có dấu thấp hơn thăng, cao hơn bình (không phải là 1/2 cung). Vậy nên để diễn tả được sự tinh tế khá cầu kỳ đó, nhạc sĩ đã phải tìm đến một cách ghi riêng ở nốt nhạc ứng với tiếng mẹ ngay mở đầu bài: “Ru con mẹ ru...”.

                       Ảnh minh họa

Làn điệu ca trù vốn dĩ rất phù hợp với việc diễn tả, biểu hiện 2 trạng thái tình cảm đặc biệt: Đó là sâu lắng tột cùng và mãnh liệt, cháy bỏng. Những tình cảm nhẹ nhàng, man mác không phù hợp với làn điệu này. Vậy nên việc Văn Thành Nho tìm đến ca trù để nói về đất nước, Tổ Quốc là một ý đồ thông minh, dễ có cơ hội thành công. Ta thấy tác giả đã khai thác chất liệu ca trù triệt để, tuy gần về cuối có cho giai điệu phát triển đi xa hơn, nhưng vẫn rất nhất quán khiến người nghe hoàn toàn chấp nhận.

Nhạc sĩ Văn Thành Nho cho biết, để chuẩn bị cho dịp kỷ niệm 40 năm thành lập Quân đội Nhân dân (22/12/1984), năm 1983, ông nảy ý định viết một bài hát nói về Tổ Quốc, đất nước. Lúc đó đã có nhiều bài hát đặc sắc về đề tài này. Vậy phải viết thế nào đây để tác phẩm đứng được, nhất là khi ấy, ông chưa có tác phẩm nào được công chúng biết đến và mới chỉ là một sinh viên đang học ở Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia).

Nghĩ đến việc khai thác chất liệu ca trù, quả là Văn Thành Nho đã rất tự tin, bởi xử lý làn điệu này không dễ. Trước đó, ông cũng đã viết một vài bài từ việc khai thác chất liệu này nhưng chưa thành công. Đến nay đã có rất nhiều ca sĩ trình diễn bài "Đất nước lời ru" và để lại ấn tượng đặc biệt khiến người nghe không thể quên.

 Nguồn Nhacvietplus.com.vn