Ngôi nhà nhỏ, lụp xụp khuất sau những lùm cây với đầy những chai lọ phế liệu là chỗ che mưa, che nắng của gia đình cụ Ngô Thị Rịu (xóm 6, xã Nghĩa Lâm, huyện Nghĩa Hưng, Nam Định) mà chúng tôi đã trở về thăm cùng đoàn cán bộ xã. Ngồi một mình trong nhà, cụ Rịu đang run rẩy phần vì chân đã yếu phải lần giường đi, phần vì tay mới gãy nhưng cụ cứ cố làm việc nọ, việc kia.

Có mọi người đến thăm, cụ cố gắng gọi bằng được con gái vào nhà nhưng dù có gọi khản cả cổ thì chị Nguyệt vẫn ngồi ở bờ ao cười một mình, không quan tâm đến bất cứ việc gì.

Có phần ái ngại khi để chúng tôi phải đứng ở bên ngoài và chứng kiến mọi việc đang diễn ra, cụ Rịu ngượng ngùng: “Các cô chú thông cảm cho tôi nhé, ông nhà tôi thì ngồi một góc kia kìa, con gái thì cười nói một mình như thế cả ngày, chẳng có ai giúp việc gì cả”.

Chúng tôi ngó vào trong góc nhà theo hướng tay cụ chỉ, cụ ông năm nay đã 82 tuổi ngồi hiền lành cũng không nói, không rằng đưa ánh mắt chậm rãi nhìn chúng tôi và không có phản ứng. Bên ngoài bờ ao, cô con gái thì vẫn hồn nhiên ca hát.

Đi cùng chúng tôi, bác Đoàn Sỹ Khoản - Bí thư chi bộ xóm 6, xã Nghĩa Lâm tâm sự: “Hoàn cảnh nhà cụ Rịu ở đây chúng tôi đều nắm được nhưng phải nói thật với cô ở xóm này cũng nhiều người thương cụ nhưng không mấy người giúp được nhiều. Vấn đề cấp thiết bây giờ đó là ngôi nhà của các cụ xuống cấp trầm trọng mà không có tiền để sửa. Trong gia đình thì chỉ có mình cụ Rịu là có thể đảm đương được các việc nhưng cụ cũng già yếu và mới gãy tay, còn chồng, con thì cứ ngẩn ngơ thế kia”, vừa nói bác Khoản vừa đưa tay chỉ về cha con cụ Tiệp - người chồng gắn bó cả đời của cụ Rịu.

Đã ở độ tuổi 80 nên cụ Rịu đau yếu liên miên, sức khoẻ cụ ngày càng giảm sút, nhất là sau khi cụ bị gãy tay. Không có bất cứ nguồn thu nhập nào, cụ tằn tiện từng đồng bằng cách đi nhặt những vỏ chai, lọ nhựa để bán ve chait, đó là thu nhập chính của gia đình cụ để kiếm bữa rau, bữa cháo. 

Nhìn ngôi nhà của cụ Rịu như ngập trong rác, bà Vũ Thị Cậy – Chi hội trưởng hội phụ nữ xóm 6 tâm sự: “Những vỏ chai, có lẽ là tài sản duy nhất để cụ Rịu có thể bán được vài nghìn đồng nuôi sống cả nhà các cô các chú ạ”.

Ngoài chị Nguyệt là con gái ra, 2 cụ còn có thêm 2 người con trai và 1 người con gái nhưng tính tình cũng hâm hâm, dở dở, hay đi lang thang các nơi nên không dựa dẫm được gì cả. Nhắc đến việc này, những giọt nước mắt hiếm hoi lại bò ra rồi lăn trên đôi gò má nhăn nheo của cụ Rịu.

“Giá như chúng được khôn ngoan thì tôi cũng được nhờ một chút. Căn nhà tôi giờ mưa dột quá rồi, mà tôi có chống gậy đi mượn tiền nhưng không được cô ạ”, giọng cụ Rịu run run nói với chúng tôi.

Nghe những lời cụ tâm sự mà cổ họng chúng tôi cũng nghẹn bứ lại vì xót thương cụ. Ở cái tuổi gần đất xa trời rồi mà cụ vẫn phải chống gậy đi khắp nơi vay mượn tiền nhưng mấy ai cho cụ vay. Mỗi lần như vậy, cụ lại trở về nhà kèm theo những tiếng thở dài đầy ngao ngán.

Bịn rịn chia tay chúng tôi trở về thủ đô, đôi mắt cụ Rịu ướt nhẹp, đôi chân run run không đứng được vững. Đến cuối đời cụ Rịu chỉ ước mơ một lần được sống và thác trong ngôi nhà mà không một lần phải chuyển chỗ ngủ do mái nhà bị dột mỗi khi trời đổ mưa.

Phạm Oanh

https://dantri.com.vn/tam-long-nhan-ai/cam-canh-cu-riu-o-tuoi-80-van-phai-di-nhat-rac-kiem-tien-nuoi-chong-con-20190419080009539.htm