Căn nhà sàn cổ được khởi công xây dựng vào tháng 10/1883 do ông Tha Vi Nông Khăm sao (một nghệ nhân điêu khắc gỗ người Lào) chịu trách nhiệm thiết kế và làm thợ cả. Căn nhà gồm 3 gian, thiết kế theo kiến trúc chùa tháp của phong tục Lào – Thái với mái hình chop nhọn, toàn bội căn nhà đều được làm bằng gỗ, cả phần mái cũng được lợp bằng gỗ cà chít vô cùng công phu, tỉ mỉ.

 

Căn nhà sàn cổ 130 năm tuổi

Tương truyền, để hoàn thành ngôi nhà phải nhờ đến 18 con voi đực khai thác và kéo gỗ. Để làm đủ căn nhà, người ta phải đẽo 8.726 thanh gỗ để làm ngói lợp (trung bình 2cm x 12 cm x 35cm) được làm bằng gỗ cà chít – là loại gỗ quý, giúp căn nhà mát vào mùa hè ấm vào mùa đông. Cùng với 14 người thợ lành nghề thi công liên tục trong vòng hơn 1 năm đến tháng 2/1885 căn nhà được hoàn thành, để làm lễ mừng nhà mới chủ nhân căn nhà phải làm thịt hết 22 con trâu để đãi buôn làng. Riêng trị giá của cả căn nhà vào thời điểm năm 1885 phải đổi 12 con voi có cặp ngà dài.

 

Nhà được làm hoàn toàn bằng gỗ với hình mái chóp nhọn

Căn nhà là nơi ở của vua săn voi nổi tiếng khắp vùng Buôn Đôn Khun Yu Nốp (1828 – 1938) và của cháu của vua voi là ông Ama Kong (1910 – 2012) – được mệnh danh là người săn voi nhiều nhất Việt Nam. Vào năm 1929, căn nhà sàn đã được di chuyển khỏi địa điểm cũ khoảng 1.000m do xảy ra vụ cháy ở khu vực xung quanh; đến năm1954, một cây me già bất ngờ đổ xuống đè sập mất 1 gian của căn nhà, chỉ còn lại 2 gian được lưu giữ cho đến tận ngày nay.

Hiện tại, căn nhà do con gái của Ama Kong là Me Lĩnh trông coi, giữ gìn và mở cửa để tiếp đón các khách đến tham quan, tìm hiểu. Trong ngôi nhà sàn cổ, hiện còn lưu giữ nhiều hình ảnh và hiện vật gắn liền với vua săn voi Buôn Đôn như: dụng cụ săn bắt voi, chiếc mâm đồng đưa từ Lào về trong chuyến săn voi, thanh kiếm do vua Bảo Đại tặng, cùng nhiều vật dụng gắn với chủ nhân của ngôi nhà…

 

Phần mái nhà được lợp bằng gỗ quý cà chít

Trong đó, thanh kiếm do vua Bảo Đại tặng là kỷ vật trong một chuyến đi săn voi vào khoảng năm 1942 – 1943 cùng với ông Ama Phợ Pho Khăm Súc – là tù trưởng của vùng (cháu ruột của vua săn voi) tại khu rừng Mêvan (nay thuộc huyện Cư M’gar). Trong lúc đang đuổi theo một con trâu rừng, thì bị con voi rừng tấn công con voi nhà đang chở người đi săn, lập tức Ama Phợ Pho Khăm Súc đã rút thanh kiếm vua Bảo Đại đang mang chém trả con voi rừng cứu nguy, trong lúc hỗn chiến thanh kiếm bị gãy mất 1/3, sau đó ông được vua Bảo Đại tặng lại thanh kiếm và đặt tên là thanh kiếm hộ mệnh. Riêng đối với chiếc mâm đồng của vua săn voi, đây là chiếc mâm được dùng trong các dịp lễ cúng thần linh trong mỗi dịp đi săn voi, chiếc mâm được đưa từ Lào sang Việt Nam từ năm 1859.

 

Gian nhà trưng bày nhiều hiện vật của vua săn voi

Bên cạnh việc tìm hiểu về kiến trúc, nét văn hóa của nơi đây, du khách còn được giới thiệu đến những sản vật quý, những bài thuốc quý của vua săn voi Ama Kong truyền lại cho đời sau, giúp bồi bổ sinh lực trong những chuyến đi săn voi trong rừng trở về. Đồng thời, được những người con cháu của vua voi Ama Kong kể lại những huyền thoại của vua săn voi núi rừng Tây Nguyên.

 

Chiếc thòng lọng được quấn quanh cổ con voi lúc thuần dưỡng

 

Dây thừng bện bằng da trâu để săn voi

 

Thanh kiếm do vua Bảo Đại tặng trong chuyến đi săn

 

Chiếc mâm đồng được đưa về từ Lào

 

Chiếc gùi ngày xưa của người Êđê

 

Lọng che mưa nắng lúc đi săn voi

 

Túi đựng quần áo của vua săn voi trong lúc đi săn

 

Nhiều sản vật quý hiếm của Tây Nguyên được giới thiệu đến du khách

Thúy Diễm

http://dantri.com.vn/kham-pha/tham-nha-san-co-tren-100-nam-tuoi-cua-vua-san-voi-buon-don-20150729103418324.htm