QĐND Online – Trung đoàn thông tin 134 trực thuộc Binh chủng Thông tin liên lạc là đơn vị thông tin hữu tuyến điện đường trục chiến lược được thành lập ngày 8-8-1966 (tiền thân là tiểu đoàn 134 thành lập năm 1954), có nhiệm vụ bảo đảm TTLL phục vụ cho Trung ương Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng, lãnh đạo chỉ huy chống chiến tranh leo thang đánh phá của giặc Mỹ trên miền Bắc, giữ vững thông tin liên lạc với chiến trường miền Nam và làm nhiệm vụ quốc tế trên nước bạn Lào.

Trạm A69 được thành lập ngày 7-1-1967, lúc đầu trực thuộc Đại đội 7. Tháng 3-1968, do yêu cầu nhiệm vụ, Trạm A69 thuộc biên chế của Đại đội 9. Trạm đóng quân tại Hang Lèn Hà, thuộc  Tuyên Hoá, Quảng Bình (là địa bàn tiếp giáp với nước bạn Lào, cách đường mòn Hồ Chí Minh 3 km về phía Tây, rừng núi hiểm trở, ít dân cư).

Đóng quân trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, một tỉnh có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là địa bàn phải hứng chịu những cuộc ném bom ác liệt nhất của đế quốc Mỹ.

Chính nơi đây đã khắc sâu biết bao trận chiến kiên cường và anh dũng của bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến, trong đó có chiến công thầm lặng và sự hy sinh oanh liệt của các cán bộ, chiến sĩ trạm cơ vụ A69 thuộc Đại đội 9/Trung đoàn 134, Binh chủng Thông Tin.

Nhà bia tưởng niệm 13 chiến sĩ của trạm 69 đã anh dũng hy sinh năm 1972

Để có thể bám trụ, chống chọi với bom đạn của kẻ thù, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, ngay sau khi được thành lập, Trạm cơ vụ A69 đã chọn hang Lèn Hà làm nơi đóng quân. Đây là Trạm thông tin có vị trí đóng quân gian khổ nhất trong tất cả các Trạm của Trung đoàn.

Lèn Hà cao chừng 150m, đỉnh cao nhất là 320m nằm trên địa bàn xã Thanh Hóa trong khu rừng già phía Tây huyện Tuyên Hóa, thường xuyên là trọng điểm bị địch tập trung đánh phá ác liệt. Muốn vào trạm phải vượt qua dốc cao, suối sâu; bên trong là vách núi đá và rừng.

Để bảo đảm đời sống, sinh hoạt, công tác, cán bộ, chiến sỹ đã tích cực tăng gia, sản xuất, trồng rau, trồng lúa, đào ao thả cá, đào giếng để lấy nước ăn và dùng trong sinh hoạt, dùng khe nước cách trạm khoảng 2km để tạo nguồn điện phục vụ cho nhiệm vụ.

Đường dây của trạm nối liền với mạng thông tin của Bộ tư lệnh 559, chạy dọc đường 12 (Tây Quảng Bình) và đường 15, đi qua nhiều trọng điểm địch đánh phá ác liệt, địa hình hiểm trở như Khe Nét, Thanh Lạng, Đò Vàng…

Đường lên hang Lèn Hà – nơi đặt máy thông tin liên lạc phục vụ toàn tuyến đường Trường Sơn

Hiên ngang thách thức trước bom đạn kẻ thù, cán bộ, chiến sĩ Trạm cơ vụ A69 đã vượt lên tất cả những hiểm nguy của bom đạn giặc, sự khó khăn, thiếu thốn của cuộc sống giữa rừng thiêng nước độc, sự khắc nghiệt của núi rừng Trường Sơn để tạo dựng cơ sở vững chắc cho Trạm cơ vụ A69.

Ngày 2-7-1972, máy bay giặc Mỹ đánh phá ác liệt vào Trạm A69 gây tổn thất vô cùng nặng nề: 13 đồng chí chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, trong đó có 3 chiến sĩ nam, 10 chiến sĩ nữ, nhiều chiến sĩ bị thương (có 2 đồng chí chiến sĩ nữ là đồng chí Chu Thị Mạnh và đồng chí Hoàng Thị Liên cùng quê ở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ hy sinh khi mới 16 tuổi).

Cả một khu vực rộng lớn của Trạm cơ vụ A69 bị địch đánh phá tan hoang, đau thương và tổn thất vô cùng nặng nề. Nhưng với tinh thần tất cả cho nhiệm vụ đảm bảo thông tin liên lạc, các chiến sĩ đã gạt nước mắt, nén đau thương lao vào nhiệm vụ và chỉ sau một giờ đồng hồ, thông tin liên lạc đã được thông suốt, trạm máy được củng cố.

Trạm cơ vụ A69 liên tục 4 năm liền (1970- 1973) là "Trạm cơ vụ kiểu mẫu", Đại đội 9 có 3 năm liền đạt danh hiệu "Đơn vị Quyết thắng", Trạm cơ vụ A69 đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 2 Huân chương Chiến công hạng Nhì.

Để tưởng nhớ sự hy sinh anh dũng của 13 chiến sỹ Trạm A69, chính quyền và nhân dân xã Thanh Hoá - Tuyên Hoá đã bảo vệ nguyên trạng Hang Lèn Hà như một địa danh lịch sử (nơi đóng quân của Trạm A69 năm xưa).

Bài, ảnh: Trần Hồng