Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định công nhận 24 bảo vật Quốc gia đợt 6 năm 2017. Trong đó tại bảo tàng tỉnh Nghệ An đang lưu giữ 3 trong số 24 bảo vật. Trong ảnh là Hộp đựng xá lị được khai quật ở di chỉ Tháp Nhạn (Nam Đàn, Nghệ An) làm bằng kim loại vàng.

Hộp đựng xá lị này có kích thước dài 8cm, rộng 5cm và cao 5,5cm, nặng 200g. Hộp đựng xá lị có hình chữ nhật với 2 phần là thân hộp và nắp hộp. Niên đại của hiện vật này khoảng thời kỳ Bắc thuộc, thế kỷ VII - VIII (nhà Đường).

Hiện vật được trang trí bằng hoa văn cúc tròn 6 cánh ở nắp và ở thân hộp có trang trí hoa văn hoa sen cách điệu. Ở trong hộp xá lị có 1/3 là than tro có 2 nửa hình tròn màu trắng đục, trong và mỏng như vỏ trứng gà, đó chính là xá lị.

Xá lị là một khái niệm của Phật giáo để chỉ một phần tinh cốt còn lại của Đức Phật sau khi thiêu xong lưu truyền cho hậu thế. Việc phát hiện hộp đựng xá lị có giá trị đặc biệt, giúp các nhà khoa học có thêm cứ liệu để nghiên cứu cách thức mai táng hoàn chỉnh của Phật giáo ở Việt Nam.

Không phải là bảo vật Quốc gia nhưng trong ảnh là những viên gạch được phát hiện cùng thời điểm và vị trí với hộp đựng xá lị Tháp Nhạn. Những viên gạch cũng có niên đại thời Bắc thuộc thế kỷ VII-VIII (Nhà Đường).

Bảo vật dao găm cán tượng rắn ngậm chân voi. Hiện vật này dài 12,3cm, rộng 3,5cm, nặng 50g. Hiện vật thu được tại di chỉ khảo cổ học Làng Vạc (thị xã Thái Hoà) trong đợt khai quật lần thứ I, năm 1973.

Hiện vật này có 2 phần gồm lưỡi và chuôi. Lưỡi dao mỏng, dài 5,5cm, hình giống hình tam giác. Mũi dao nhọn, hai đầu chắn tay có hình râu bướm.

Phần chuôi dao dài 6,8cm. Đặc biệt phần chuôi có hình hai con rắn thân tròn xoắn lấy nhau. Miệng rắn mở to, có đôi mắt lồi và 2 con rắn đang há miệng đỡ lấy cặp chân sau và cặp chân trước của một con voi.

Hiện vật này có niên đại thời văn hoá Đông Sơn, cách ngày nay 2500-2000 năm. Hiện vật thu được tại di chỉ khảo cổ học Làng Vạc (thị xã Thái Hoà) trong đợt khai quật lần thứ I, năm 1973. Dao găm này là vũ khí của cư dân Việt cổ, có giá trị văn hoá lịch sử đặc biệt.

Hiện vật Muôi đúc tượng voi. Muôi có chiều dài 18,5cm, đường kính miệng 7,8cm, trọng lượng 200 gram. Bảo vật này được tìm thấy trong mộ vò úp nhau, tại di chỉ khảo cổ học làng Vạc trong đợt khai quật thứ II, năm 1981.

Hiện vật này có 2 phần, phần để múc và cán. Phần để múc sâu lòng, có thủng một lỗ đã đuược người xưa hàn đồng lại. Phần cán muôi dẹt dài 11,5cm, rộng 4,6cm. Trên cùng của đầu cán có đúc tượng voi, trên lưng voi và ván có khắc hoa văn gân lá rất đẹp.

Hiện vật này có niên đại thời Văn hoá Đông Sơn, cách ngày nay khoảng 2500-2000 năm. Một cán bộ Bảo tàng tỉnh Nghệ An cho biết rất cần sự quan tâm của các ban ngành vì việc bảo quản các hiện vật, cổ vật rất khó khăn nhưng tại bảo tàng đang thiếu thốn nhiều về cơ sở vật chất.