(Baonghean.vn) -Tổng Bí thư Hà Huy Tập thuộc thế hệ những người cộng sản đầu tiên, cốt cán của Đảng, tuy thời gian hoạt động cách mạng không dài, nhưng Hà Huy Tập đã sống một cuộc đời cách mạng sôi nổi và vinh quang; cống hiến trọn đời cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; để lại cho Đảng những bài học quý báu cả về lý luận và thực tiễn hoạt động cách mạng. 

I-  Tiểu sử tóm tắt

Tổng Bí thư Hà Huy Tập (1906-2016)

Đồng chí Hà Huy Tập sinh ngày 24/4/1906, trong gia đình nhà nho yêu nước tại làng Kim Nặc, tổng Thổ Ngọa, nay thuộc xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. Thân phụ là ông Hà Huy Tương, có đỗ đạt nhưng không ra làm quan mà ở quê dạy học và bốc thuốc giúp người.

Thân mẫu là bà Nguyễn Thị Lộc, một nông dân chất phác, thương chồng, tần tảo nuôi con, cả cuộc đời gắn bó với đồng quê. Ông Hà Huy Tương và bà Nguyễn Thị Lộc sinh được 5 người con, Hà Huy Tập là con thứ ba trong gia đình.

Lúc đầu, Hà Huy Tập được cha mình dạy học tiếng Hán tại nhà, sau đó đi học và đỗ đầu kỳ thi tốt nghiệp trường tiểu học ở tổng Thổ Ngọa nhưng do gia cảnh khó khăn nên không được học tiếp. Từ tháng 9/1917, nhờ có người giúp đỡ Hà Huy Tập được ra tỉnh lỵ Hà Tĩnh học Trường Tiểu học Pháp - Việt. Năm 1919, Hà Huy Tập đỗ thủ khoa kỳ thi chọn học sinh xuất sắc do nhà trường tổ chức, được cấp học bổng, rồi vào học Trường Quốc học Huế.

Năm 1923, tốt nghiệp Trường Quốc học Huế hạng ưu nhưng vì không có điều kiện học lên nữa nên đồng chí về vào làm giáo viên Trường Tiểu học Pháp - Việt tại Nha Trang (Khánh Hòa). Trong thời gian này, đồng chí Hà Huy Tập tiếp xúc, và đọc nhiều tài liệu, hiểu thêm về tội ác của thực dân Pháp, cuộc sống bần hàn của nhân dân lao động ở Việt Nam và Đông Dương.

Tháng 8/1926, đồng chí Hà Huy Tập chuyển về dạy học tại Trường Cao Xuân Dục ở Vinh, Nghệ An; tích cực hoạt động trong Hội Phục Việt (sau đổi tên thành Hội Hưng Nam), tích cực tuyên truyền tư tưởng chống chuyên chế và chống thực dân Pháp trong học sinh và tầng lớp lao động. Tháng 3-1927, đồng chí vào dạy học tại một trường tiểu học ở Gia Định, sau đó đến Bà Rịa làm công nhân, lập ra một chi bộ, một hội đọc sách báo và tổ chức các lớp học xóa mù cho công nhân.

Lúc đầu, Hà Huy Tập được cha mình dạy học tiếng Hán tại nhà, sau đó đi học và đỗ đầu kỳ thi tốt nghiệp trường tiểu học ở tổng Thổ Ngọa nhưng do gia cảnh khó khăn nên không được học tiếp. Từ tháng 9/1917, nhờ có người giúp đỡ Hà Huy Tập được ra tỉnh lỵ Hà Tĩnh học Trường Tiểu học Pháp - Việt. Năm 1919, Hà Huy Tập đỗ thủ khoa kỳ thi chọn học sinh xuất sắc do nhà trường tổ chức, được cấp học bổng, rồi vào học Trường Quốc học Huế.

Năm 1923, tốt nghiệp Trường Quốc học Huế hạng ưu nhưng vì không có điều kiện học lên nữa nên đồng chí về vào làm giáo viên Trường Tiểu học Pháp - Việt tại Nha Trang (Khánh Hòa). Trong thời gian này, đồng chí Hà Huy Tập tiếp xúc, và đọc nhiều tài liệu, hiểu thêm về tội ác của thực dân Pháp, cuộc sống bần hàn của nhân dân lao động ở Việt Nam và Đông Dương.Đồng chí Hà Huy Tập sinh ngày 24/4/1906, trong gia đình nhà nho yêu nước tại làng Kim Nặc, tổng Thổ Ngọa, nay thuộc xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh.

Thân phụ là ông Hà Huy Tương, có đỗ đạt nhưng không ra làm quan mà ở quê dạy học và bốc thuốc giúp người. Thân mẫu là bà Nguyễn Thị Lộc, một nông dân chất phác, thương chồng, tần tảo nuôi con, cả cuộc đời gắn bó với đồng quê. Ông Hà Huy Tương và bà Nguyễn Thị Lộc sinh được 5 người con, Hà Huy Tập là con thứ ba trong gia đình.

Thầy Hà Huy Tập cùng học trò của mình tại Khánh Hòa (Ảnh tư liệu)

 Giai đoạn tháng 7/1936 đến tháng 3/1938, những hoạt động cách mạng của đồng chí Hà Huy Tập với cương vị là Tổng Bí thư của Đảng, Từ Hội nghi lần thứ 3 (khóa I) Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 3/1938, đồng chí thôi giữ chức Tổng Bí thư, nhưng vẫn tham gia Thưòng vụ Trung ương.Cuối tháng 12/1928, Hà Huy Tập cùng với một số đồng chí khác được cử đến Quảng Châu (Trung Quốc) bàn việc hợp nhất Tân Việt cách mạng Đảng với  Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.

Từ tháng 7/1929 đến tháng 4/1932, đồng chí được cử đi học tại Trường Đại học Phương Đông ở Mátxcơva (Liên Xô cũ). Khoảng tháng 6/1933, đồng chí Hà Huy Tập về Trung Quốc hoạt động cách mạng, tham gia Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng Cộng sản Đông Dương; triển khai công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội lần thứ nhất của Đảng.